Survivor
Member
Bitlis’in Adilcevaz ilçesine bağlı Göldüzü Köyü’nde yaşayan Mustafa Erçetin (10) ve Polat Ergün (9) yaklaşık beş hafta evvel sokak köpeklerinin saldırısına uğramıştı. Köpeğin ısırdığı Mustafa Erçetin olayı ailesinden gizleyip, bisikletten düştüğünü söylemişti. Lakin rahatsızlanması üzerine gerçek ortaya çıkmış ve hastaneye kaldırılmıştı. İki çocuk da 19 Ekim’de kuduz kuşkusu ile Ankara Hacettepe Üniversitesi Hastanesi’ne sevk edilmişti.
DURUMU GİDEREK AĞIRLAŞTI
Yapılan tetkiklerde ‘sudan korkma’, ‘tükürük salgısında artış’, ‘hırçın davranışlar’ ve anlamsız konuşmalar üzere belirtileri de gösteren Mustafa Erçetin’in kuduz olduğu tespit edildi. Polat Ergün’e ise kuduz bulaşmadığı ve sıhhat durumunun uygun olduğu anlaşıldı. Durumu ağırlaşan Mustafa Erçetin’in ağır bakıma alındığı ve teneffüs aygıtına bağlandığı öğrenildi. Öte yandan olayın ortaya çıkmasının akabinde birebir bölgede yapılan taramalarda 36 kişinin daha köpek tarafınca ısırılmasına karşın hiç bir sıhhat kuruluşuna başvurmadığı ortaya çıktı.
BEYİN İLTİHABINA niye OLUYOR
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi F. Gökçe Demir, Ankara’da tedavileri devam eden iki çocuk ile tespit edilen 36 yeni hadiseyi nelerin beklediğini ve nasıl bir tedavi süreci izleneceğini anlattı. Kuduzun tesirli antiviral tedavisinin olmadığını, ekseriyetle ölümcül seyrettiğini ve beyin iltihabına sebep olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi F. Gökçe Demir, “Eğer ısırıldıkları üzere hastaneye gitselerdi aşı ve kuduz antiserumu uygulanırdı. Ne yazık ki başvurduklarında yedi günden çok mühlet geçmiş, geç kaldılar” diye konuştu.
AŞI VE SERUM TESİR ETMİYOR
Kuduzun temasla da bulaşabildiğini ve birinci testte negatif çıkan kararın yinelanan testlerde müspete dönebileceğini belirten Dr. Demir, “Kesinleşen kuduz hadisesinde üçüncü kere yinelanan testte müspet sonuç çıktı” dedi. Kuduz olduğu belirlenen Mustafa Erçetin’in durumunun ağırlaştığını belirten Demir, şu biçimde konuştu:
“Durumu ailesinden saklamış. Kolunda karıncalanma üzere bulgular başlayınca ailesi hastaneye götürmüş. Fakat bu biçimde köpeğin ısırdığını söylemiş. Virüs, merkezi hudut sistemine girdikten daha sonra aşı ve serum tesir maalesef etmiyor.”
Jeanna Giese
KURTULAN TEK HADİSE ŞAİBELİ
Kuduzun yüzde yüz ölümcül bir hastalık olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Demir, literatürde kurtulan yalnızca bir olay bulunduğunu, onun da şaibeler barındırdığını belirtti. Demir, aşılı olup olmadığı bilinmeyen bir hayvan (kedi, köpek, yırtıcı hayvanlar) tarafınca ısırılan ya da tırmalanan kişinin 24 saat ortasında kuduz istasyonu olan bir merkeze gitmesi gerektiğine de dikkat çekti. Kimi eğitim araştırma ve devlet hastanelerinin kuduz istasyonu olarak belirlendiğini belirten Gökçe Demir, bu istasyonların sıradan bir internet aramasıyla öğrenilebileceğini söylemiş oldu.
Amerika’da 2004 yılında yarasa ısırması kararı, kuduz hastalığına yakalanan 15 yaşındaki Jeanna Giese isimli genç kız, yürüyemez ve konuşamaz hale geldi. Hekimlerin o periyot deney basamağındaki ilaç kombinasyonlarını kullandığı bir çocuk hastanesine kaldırılan Jeanna Giese’in ömrünü kurtarmak hedefiyle bir hafta komaya sokulduğu ve komadan çıktıktan daha sonra da felçli olduğu kaydedildi. Genç kız gördüğü 11 haftalık tedavi daha sonrası tekerlikli sandalyeyle hastaniçin taburcu oldu. Giese, “aşısız biçimde kuduz hastalığına yakalanıp hayatta kalabilen dünyadaki tek örnek” olarak gösteriliyor.
‘ISIRAN HAYVAN TAKİP EDİLMELİ’
Özel hastanelerde kuduz aşısı yahut serumu bulunmadığına dikkat çeken Dr. Gökçe Demir, “Sadece devlete bağlı sıhhat kuruluşlarında kuduz aşısı yapılıyor. Asi takdirde devlet, kuduz takibi yapmakta zorlanır” sözlerini kullandı. Isırılmadan daha sonra hayvanın 10 gün boyunca takip edilmesinin değerli olduğunun altını çizen Gökçe Demir, “Tükürüğünde kuduz virüsü olan bir hayvan en geç 10 gün ortasında beyin iltihabından ölür. Şayet hayvan mühlet sonunda yaşıyorsa kuduz değildir” bilgisini verdi. Kuduzun belirtilerine değinen Dr. Gökçe Demir, kelamlarına şöyle devam etti:
“Isırılan bölgede karıncalanma, uyuşma, şişkinlik hatta kimi vakit hissizlik olabilir. Şahısta tuhaf davranışlar görülebilir. Kimi şahıslar mahcup içine kapanık davranışlar gösterirken kimileri da saldırganlaşır. Hastalık ilerledikçe kasılmalar ve nöbetler başlar. Bu durum komaya kadar sarfiyat.”
KUDUZ OLAN SUDAN KORKUYOR MU?
Kuduz olanların sudan korkmasının niçinlerini açıklayan Dr. Öğr. Üyesi F. Gökçe Demir, “Kuduza yakalanan kişi su içmek istediğinde yutaktaki kaslar kasıldığı için suyu içemez. Bu sebeple su içmekten kaçınırlar aslında sudan korkmazlar. Sudan korkma, rüzgardan korkma olarak nitelendirilen şey aslında en ufak uyaran karşısında kaslarının kasılmasıdır” şeklinde konuştu. Sıraladığı belirtilerin ortaya çıkmasının akabinde hastasının güzelleşmesini sağlayacak bir tedavi bulunmadığını söyleyen Demir, “Bu belirtiler görüldükten daha sonra virüs hudut sistemine geçmiş oluyor ve kişi ne yazık ki aşı olamıyor” diye de ekledi.
Sahipli bir hayvan tarafınca ısırılan kişinin çabucak ‘aşı karnesi’ni istemesi gerektiğini belirten Dr. Gökçe Demir, “Eğer hayvana bir yıl ortasında kuduz aşısı yapılmışsa bir eza yok demektir. Fakat sahipsiz bir hayvan tarafınca ısırıldıysa derhal kuduz aşısı yaptırmak gerekir” dedi.
ISIRILAN YERE NAZARAN TEDAVİ
Vücutta ısırılan yere bakılırsa uygulanan tedavinin ve virüsün ilerleyişinin değiştiğini söyleyen Demir, “Vahşi hayvan ısırıklarında ya da damar ve sonların ağır olduğu baş-boyun ısırıklarında yalnızca aşı değil, antiserum da uyguluyoruz. Isırık merkezi hudut sistemine ne kadar uzaksa o kadar geç bulaşıyor ve bulgular da gecikiyor” dedi. Kuduz aşısının ısırılmadan daha sonra olabildiğince çabuk biçimde, birinci 24 saat dolmadan yapılması gerektiği ikazında bulunan Gökçe Demir, “Çünkü kuduz virüsü hudut sistemine geçtikten daha sonra tedavisi yok, aşının bir tesiri olmaz” ayrıntısını paylaştı.
Kuduz hastalığı olan bir hayvan tarafınca ısırılan bireylere kuduz aşısının birinci dozu, ısırma ile birebir gün yapılır. Birinci dozun verildiği günü takip eden 3. ve 7. günlerde birer doz, 14. ile 28. günler içinde bir doz daha aşı uygulanır. Bu aşılar toplam 4 dozdan oluşur. Daha evvel kuduz aşısı olmuş ve yeniden enfekte olan bireylerde de birinci doz ısırmanın akabinde çabucak uygulanır. 3. gün ise ikinci doz yapılır. Tedbir hedefiyle yaptırılan kuduz aşısı takvimi ise enfekte olmuş şahıslara uygulanan takvimden farklılık gösteriyor. Standart uygulamada enfekte şahıslara 4 doz uygulanırken, tedbir hedefiyle uygulanan kuduz aşısı 3 doz olarak planlanır. Birinci doz istenilen rastgele bir vakitte yapılabilir. Bireyler kuduz virüsünü taşımadığı için birinci tarihin kıymeti yoktur. İkinci doz, birinci dozun akabinde 7. gün; üçüncü doz ise birinci dozdan 21 ya da 28 gün daha sonra uygulanır.
DURUMU GİDEREK AĞIRLAŞTI
Yapılan tetkiklerde ‘sudan korkma’, ‘tükürük salgısında artış’, ‘hırçın davranışlar’ ve anlamsız konuşmalar üzere belirtileri de gösteren Mustafa Erçetin’in kuduz olduğu tespit edildi. Polat Ergün’e ise kuduz bulaşmadığı ve sıhhat durumunun uygun olduğu anlaşıldı. Durumu ağırlaşan Mustafa Erçetin’in ağır bakıma alındığı ve teneffüs aygıtına bağlandığı öğrenildi. Öte yandan olayın ortaya çıkmasının akabinde birebir bölgede yapılan taramalarda 36 kişinin daha köpek tarafınca ısırılmasına karşın hiç bir sıhhat kuruluşuna başvurmadığı ortaya çıktı.
BEYİN İLTİHABINA niye OLUYOR
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi F. Gökçe Demir, Ankara’da tedavileri devam eden iki çocuk ile tespit edilen 36 yeni hadiseyi nelerin beklediğini ve nasıl bir tedavi süreci izleneceğini anlattı. Kuduzun tesirli antiviral tedavisinin olmadığını, ekseriyetle ölümcül seyrettiğini ve beyin iltihabına sebep olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi F. Gökçe Demir, “Eğer ısırıldıkları üzere hastaneye gitselerdi aşı ve kuduz antiserumu uygulanırdı. Ne yazık ki başvurduklarında yedi günden çok mühlet geçmiş, geç kaldılar” diye konuştu.
AŞI VE SERUM TESİR ETMİYOR
Kuduzun temasla da bulaşabildiğini ve birinci testte negatif çıkan kararın yinelanan testlerde müspete dönebileceğini belirten Dr. Demir, “Kesinleşen kuduz hadisesinde üçüncü kere yinelanan testte müspet sonuç çıktı” dedi. Kuduz olduğu belirlenen Mustafa Erçetin’in durumunun ağırlaştığını belirten Demir, şu biçimde konuştu:
“Durumu ailesinden saklamış. Kolunda karıncalanma üzere bulgular başlayınca ailesi hastaneye götürmüş. Fakat bu biçimde köpeğin ısırdığını söylemiş. Virüs, merkezi hudut sistemine girdikten daha sonra aşı ve serum tesir maalesef etmiyor.”
Jeanna Giese
KURTULAN TEK HADİSE ŞAİBELİ
Kuduzun yüzde yüz ölümcül bir hastalık olduğunun altını çizen Dr. Öğr. Üyesi Demir, literatürde kurtulan yalnızca bir olay bulunduğunu, onun da şaibeler barındırdığını belirtti. Demir, aşılı olup olmadığı bilinmeyen bir hayvan (kedi, köpek, yırtıcı hayvanlar) tarafınca ısırılan ya da tırmalanan kişinin 24 saat ortasında kuduz istasyonu olan bir merkeze gitmesi gerektiğine de dikkat çekti. Kimi eğitim araştırma ve devlet hastanelerinin kuduz istasyonu olarak belirlendiğini belirten Gökçe Demir, bu istasyonların sıradan bir internet aramasıyla öğrenilebileceğini söylemiş oldu.
Amerika’da 2004 yılında yarasa ısırması kararı, kuduz hastalığına yakalanan 15 yaşındaki Jeanna Giese isimli genç kız, yürüyemez ve konuşamaz hale geldi. Hekimlerin o periyot deney basamağındaki ilaç kombinasyonlarını kullandığı bir çocuk hastanesine kaldırılan Jeanna Giese’in ömrünü kurtarmak hedefiyle bir hafta komaya sokulduğu ve komadan çıktıktan daha sonra da felçli olduğu kaydedildi. Genç kız gördüğü 11 haftalık tedavi daha sonrası tekerlikli sandalyeyle hastaniçin taburcu oldu. Giese, “aşısız biçimde kuduz hastalığına yakalanıp hayatta kalabilen dünyadaki tek örnek” olarak gösteriliyor.
‘ISIRAN HAYVAN TAKİP EDİLMELİ’
Özel hastanelerde kuduz aşısı yahut serumu bulunmadığına dikkat çeken Dr. Gökçe Demir, “Sadece devlete bağlı sıhhat kuruluşlarında kuduz aşısı yapılıyor. Asi takdirde devlet, kuduz takibi yapmakta zorlanır” sözlerini kullandı. Isırılmadan daha sonra hayvanın 10 gün boyunca takip edilmesinin değerli olduğunun altını çizen Gökçe Demir, “Tükürüğünde kuduz virüsü olan bir hayvan en geç 10 gün ortasında beyin iltihabından ölür. Şayet hayvan mühlet sonunda yaşıyorsa kuduz değildir” bilgisini verdi. Kuduzun belirtilerine değinen Dr. Gökçe Demir, kelamlarına şöyle devam etti:
“Isırılan bölgede karıncalanma, uyuşma, şişkinlik hatta kimi vakit hissizlik olabilir. Şahısta tuhaf davranışlar görülebilir. Kimi şahıslar mahcup içine kapanık davranışlar gösterirken kimileri da saldırganlaşır. Hastalık ilerledikçe kasılmalar ve nöbetler başlar. Bu durum komaya kadar sarfiyat.”
KUDUZ OLAN SUDAN KORKUYOR MU?
Kuduz olanların sudan korkmasının niçinlerini açıklayan Dr. Öğr. Üyesi F. Gökçe Demir, “Kuduza yakalanan kişi su içmek istediğinde yutaktaki kaslar kasıldığı için suyu içemez. Bu sebeple su içmekten kaçınırlar aslında sudan korkmazlar. Sudan korkma, rüzgardan korkma olarak nitelendirilen şey aslında en ufak uyaran karşısında kaslarının kasılmasıdır” şeklinde konuştu. Sıraladığı belirtilerin ortaya çıkmasının akabinde hastasının güzelleşmesini sağlayacak bir tedavi bulunmadığını söyleyen Demir, “Bu belirtiler görüldükten daha sonra virüs hudut sistemine geçmiş oluyor ve kişi ne yazık ki aşı olamıyor” diye de ekledi.
Sahipli bir hayvan tarafınca ısırılan kişinin çabucak ‘aşı karnesi’ni istemesi gerektiğini belirten Dr. Gökçe Demir, “Eğer hayvana bir yıl ortasında kuduz aşısı yapılmışsa bir eza yok demektir. Fakat sahipsiz bir hayvan tarafınca ısırıldıysa derhal kuduz aşısı yaptırmak gerekir” dedi.
ISIRILAN YERE NAZARAN TEDAVİ
Vücutta ısırılan yere bakılırsa uygulanan tedavinin ve virüsün ilerleyişinin değiştiğini söyleyen Demir, “Vahşi hayvan ısırıklarında ya da damar ve sonların ağır olduğu baş-boyun ısırıklarında yalnızca aşı değil, antiserum da uyguluyoruz. Isırık merkezi hudut sistemine ne kadar uzaksa o kadar geç bulaşıyor ve bulgular da gecikiyor” dedi. Kuduz aşısının ısırılmadan daha sonra olabildiğince çabuk biçimde, birinci 24 saat dolmadan yapılması gerektiği ikazında bulunan Gökçe Demir, “Çünkü kuduz virüsü hudut sistemine geçtikten daha sonra tedavisi yok, aşının bir tesiri olmaz” ayrıntısını paylaştı.
Kuduz hastalığı olan bir hayvan tarafınca ısırılan bireylere kuduz aşısının birinci dozu, ısırma ile birebir gün yapılır. Birinci dozun verildiği günü takip eden 3. ve 7. günlerde birer doz, 14. ile 28. günler içinde bir doz daha aşı uygulanır. Bu aşılar toplam 4 dozdan oluşur. Daha evvel kuduz aşısı olmuş ve yeniden enfekte olan bireylerde de birinci doz ısırmanın akabinde çabucak uygulanır. 3. gün ise ikinci doz yapılır. Tedbir hedefiyle yaptırılan kuduz aşısı takvimi ise enfekte olmuş şahıslara uygulanan takvimden farklılık gösteriyor. Standart uygulamada enfekte şahıslara 4 doz uygulanırken, tedbir hedefiyle uygulanan kuduz aşısı 3 doz olarak planlanır. Birinci doz istenilen rastgele bir vakitte yapılabilir. Bireyler kuduz virüsünü taşımadığı için birinci tarihin kıymeti yoktur. İkinci doz, birinci dozun akabinde 7. gün; üçüncü doz ise birinci dozdan 21 ya da 28 gün daha sonra uygulanır.