Survivor
Member
Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – 1918-1928 yılları içinde güç veren, gençleştiren ilaçlar dünya genelinde epey popülerdi. ‘Radithor’ de o periyotta hayli sık kullanılan ilaçlardan bir tanesiydi. ABD’nin New Jersey eyaletindeki Bailey’s Radium Laboratories, Radithor’u piyasaya çıkardığında güç içeceği olarak tanıttı. 20’nci yüzyılın başlarında radyum unsurunun gücü yeni keşfedimişti. Bu hususun ışıltı yaydığının tespit edilmesinden daha sonra biroldukca alanda gücüne başvuruldu. Kimse onun zararlarından bahsetmiyor, sırf yaydığı ışığa odaklanıyordu. Marie Curie tarafınca bulunan unsur, kısa bir süre ortasında ABD’de de her alanda kullanılmaya başlandı. Bilhassa harfleri renkli ve gece görünür olan kol saatleri satışları rekor kırdı. Durum bu biçimde olunca radyum, uygulanabilirliği sorgulanmadan biroldukça alana hizmet verir hâle geldi.
ŞAMPUANI BİLE VARDI
Öyle ki 1911’de İngiltere’nin başşehri Londra’da ‘Caradium Hair Restorer’ isimli bir eser piyasaya sürüldü. Saçları onarıp parlatan ve kuvvetlendiren bir eser olduğuna dair reklamlar yapılıyor ve eser gittikçe popülerleşiyordu. ‘Cavendish Radium’ markası yalnızca saç bakım eserleri de üretmiyordu. Geniş bir eser yelpazesi olan şirket, radyum kadar zehirli bir hususun başrolde olduğu diş macunları, cilt bakım kremleri, parfümler de çıkarmıştı. Temas ederek ya da soluyarak büyük bir tesir yaratmıyor olsa da bir zehrin ağız yoluyla kana karışmasının ya da enjekte edilmesinin önüne geçilemez sonuçları olabilirdi. Gerçekten o denli de oldu.
ACISINI DİNDİRMEK İÇİN TAVSİYE: RADYUM!
Eben Byers asıl mesleği sanayicilik olsa da başarılı bir amatör golfçüydü. Sportmen olduğu için ücudunu güçlendirmek ve formda olmak üzere kederleri bayağı bir hayat sürenlere oranla daha fazlaydı. Lakin faydalı ve mucizevi olduğuna inanılan radyum onun sonu olacaktı. Hatta Byers’in vefatıyla bir perde kapanacak ve dünya artık ‘ilaç’ değil, ‘zehir’ kullandığını nazarancekti. Peki Byers neler yaşadı?
1927 yılında bir spor karşılaşmasında yaralanan 47 yaşındaki Byers, olaydan daha sonra acısını dindirmek için doktora başvurdu. Karşısındaki hekim ona süratli toparlanabilmesi ve acıyı tesirli bir biçimde dindirebilmesi için ‘Radithor’ kullanımını tavsiye etti. Kullandığı birinci andan itibaren kendini epey düzgün hisseden Byers, ilacı uzun yıllar kullanmaya devam etti. Birinci başta bu ilaçtan günde 1 şişe kullanırken sonrasındasında bu doz günde 3 şişeye çıktı. İlacın bağımlısı olan Byers 1931’e kadar bu ilacı tam 4 yıl boyunca kullandı. Toplamda 1400 şişeden çok ‘Radithor’ kullanmıştı. Bütün iç organları parçalanan, bedenindeki tüm hudutları eriyen ve kemikleri dahi kırılan Byers’ı kurtarmak için hekimler seferber oldu.
33 YIL ORTAYA ÇIKAN DEHŞETLİ SONUÇ
Yaklaşık bir yıl boyunca ağır tedavi bakılırsan şanssız adama radyumdan eriyen kendi çenesi yerine protez bir çene yapıldı. Ama iç organları ağır derecede hasar görmüştü. Bedeninde delikler bile oluşan Byers, tüm eforlara karşın 31 Mart 1932’de oldukçalu organ yetmezliğinden hayatını kaybetti. Bu olaydan daha sonra şirket kapatıldı fakat ilaç tüm dünyada ziyanlı olarak kabul edilmesine karşın farklı isimlerle satılmaya devam etti. Byers’in cansız vücudu de kurşundan bir tabutla karantina altına alınmış bir bölgeye gömüldü.
ABD’nin Boston kentindeki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) nükleer fizik profesörü olarak misyon yapan Robley D. Evans, bahtsız adamın trajik vefatından 33 yıl daha sonra cesedini mezardan çıkardığında Byers’in bedenindeki toplam radyum düzeyini yaklaşık 1000 μCi (37 MBq) olarak hesapladı. Bu, bir insanın dayanabileceğinden hayli daha fazla bir orandı.
Ölüm sebebi vaktin terminolojisi kullanılarak ‘ışınım zehirlenmesi’ olarak isimlendirildi, lakin bunun sebebi akut ışınım sendromu değil, kanserdi. Bu acı dolu mevtin sorumlusu ise ‘Radithor’dü. Byers’den daha sonra radyumla ilgili araştırmalar arttı ve sonuçta ’88’ numaralı elementin gerçek yüzü ortaya çıktı. Artık tüm dünya bir kuşağın seri katilini tanıyordu.
ŞAMPUANI BİLE VARDI
Öyle ki 1911’de İngiltere’nin başşehri Londra’da ‘Caradium Hair Restorer’ isimli bir eser piyasaya sürüldü. Saçları onarıp parlatan ve kuvvetlendiren bir eser olduğuna dair reklamlar yapılıyor ve eser gittikçe popülerleşiyordu. ‘Cavendish Radium’ markası yalnızca saç bakım eserleri de üretmiyordu. Geniş bir eser yelpazesi olan şirket, radyum kadar zehirli bir hususun başrolde olduğu diş macunları, cilt bakım kremleri, parfümler de çıkarmıştı. Temas ederek ya da soluyarak büyük bir tesir yaratmıyor olsa da bir zehrin ağız yoluyla kana karışmasının ya da enjekte edilmesinin önüne geçilemez sonuçları olabilirdi. Gerçekten o denli de oldu.
ACISINI DİNDİRMEK İÇİN TAVSİYE: RADYUM!
Eben Byers asıl mesleği sanayicilik olsa da başarılı bir amatör golfçüydü. Sportmen olduğu için ücudunu güçlendirmek ve formda olmak üzere kederleri bayağı bir hayat sürenlere oranla daha fazlaydı. Lakin faydalı ve mucizevi olduğuna inanılan radyum onun sonu olacaktı. Hatta Byers’in vefatıyla bir perde kapanacak ve dünya artık ‘ilaç’ değil, ‘zehir’ kullandığını nazarancekti. Peki Byers neler yaşadı?
1927 yılında bir spor karşılaşmasında yaralanan 47 yaşındaki Byers, olaydan daha sonra acısını dindirmek için doktora başvurdu. Karşısındaki hekim ona süratli toparlanabilmesi ve acıyı tesirli bir biçimde dindirebilmesi için ‘Radithor’ kullanımını tavsiye etti. Kullandığı birinci andan itibaren kendini epey düzgün hisseden Byers, ilacı uzun yıllar kullanmaya devam etti. Birinci başta bu ilaçtan günde 1 şişe kullanırken sonrasındasında bu doz günde 3 şişeye çıktı. İlacın bağımlısı olan Byers 1931’e kadar bu ilacı tam 4 yıl boyunca kullandı. Toplamda 1400 şişeden çok ‘Radithor’ kullanmıştı. Bütün iç organları parçalanan, bedenindeki tüm hudutları eriyen ve kemikleri dahi kırılan Byers’ı kurtarmak için hekimler seferber oldu.
33 YIL ORTAYA ÇIKAN DEHŞETLİ SONUÇ
Yaklaşık bir yıl boyunca ağır tedavi bakılırsan şanssız adama radyumdan eriyen kendi çenesi yerine protez bir çene yapıldı. Ama iç organları ağır derecede hasar görmüştü. Bedeninde delikler bile oluşan Byers, tüm eforlara karşın 31 Mart 1932’de oldukçalu organ yetmezliğinden hayatını kaybetti. Bu olaydan daha sonra şirket kapatıldı fakat ilaç tüm dünyada ziyanlı olarak kabul edilmesine karşın farklı isimlerle satılmaya devam etti. Byers’in cansız vücudu de kurşundan bir tabutla karantina altına alınmış bir bölgeye gömüldü.
ABD’nin Boston kentindeki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) nükleer fizik profesörü olarak misyon yapan Robley D. Evans, bahtsız adamın trajik vefatından 33 yıl daha sonra cesedini mezardan çıkardığında Byers’in bedenindeki toplam radyum düzeyini yaklaşık 1000 μCi (37 MBq) olarak hesapladı. Bu, bir insanın dayanabileceğinden hayli daha fazla bir orandı.
Ölüm sebebi vaktin terminolojisi kullanılarak ‘ışınım zehirlenmesi’ olarak isimlendirildi, lakin bunun sebebi akut ışınım sendromu değil, kanserdi. Bu acı dolu mevtin sorumlusu ise ‘Radithor’dü. Byers’den daha sonra radyumla ilgili araştırmalar arttı ve sonuçta ’88’ numaralı elementin gerçek yüzü ortaya çıktı. Artık tüm dünya bir kuşağın seri katilini tanıyordu.