Survivor
Member
Kırım ile Rusya’yı birbirine bağlayan Kerç Köprüsü’nde yaşanan patlamanın akabinde Ukrayna’daki Rus birliklerinin komuta kademesinde değişiklikler yapıldı ve Ukrayna’nın başşehri Kiev, aylar daha sonra tekrar Rus füzelerinin gayesi haline geldi. Rus ordusu tarafınca gerçekleştirilen taarruzlarda yaklaşan kış öncesi Kiev altyapısını oluşturan tesisler gaye olurken, füzelerle birlikte kullanılan ve İran tarafınca üretilen Şahid-136 kamikaze drone sistemleri ise önemli bir tehdit olarak tanımlanıyor. Ukraynalı yetkililer Kiev’in İran üretimi kamikaze insansız hava araçlarıyla vurulduğunu ve İran’ın bir müddetdir Rusya’ya silah tedariği sağladığını belirtiyor. İran, Rusya’ya İHA tedarik ettiğine yönelik tezleri reddederken, Kiev’de çekilen manzaraları pahalandıran uzmanlar da Şahid-136 tipi kamikaze drone sistemlerinin savaşta etkin rol oynadığını söylüyor. Savunma ve Denizcilik Araştırmacısı Kozan Selçuk Erkan, kamikaze drone sistemlerinin tüm dünya için büyük bir tehdit olduğuna dikkat çekerek Şahid-136 hakkında çarpıcı ayrıntılar paylaştı.
‘BASİT FAKAT ÇOK ETKİLİ’
Rusya’nın savaş başında kendi imkanlarıyla ürettiği kamikaze drone sistemlerini kullandığını belirten Kozan Selçuk Erkan, son periyotlarda Rusya’nın bu gereksinimi İran üzerinden karşıladığını söylemiş oldu. Kamikaze drone sistemlerinin sıradan sistemler olduğunu lisana getiren Erkan, “Şu anda Ukrayna’da kullanılan kamikaze drone’lar ve dolanan mühimmat iki farklı şey. Kamikaze drone sistemleri bizim telefonlarımızda bulunan GPS (küresel konumlama sistemi) sisteminden bile daha ilkel bir GPS sistemine sahip. İçinde hayli sıradan elektronik sistemler bulunduran, büyük bir model uçaktan hallice olan ve uzun uzaklıklar kat eden patlayıcı yüklü hava araçları diyebiliriz” şeklinde konuştu.
“Örnek vermek gerekirse Lentatek tarafınca geliştirilen ‘Kargı’ dolanan mühimmat olarak adlandırılabilir” diyen Erkan Şahid-136 ile dolanan mühimmatlar içindeki farkı ise şu biçimde anlattı:
“Çünkü o amacını buluyor, otonom biçimde uçuyor ve karşısına bir pürüz çıktığında yükselerek gayesine gitmeye devam ediyor. Şahid-136’da o denli bir durum yok. Yani karşısına ne çıkarsa ona çarpıp patlıyor.”
‘DÜNYA ÜZERİNDE ENGELLEYEBİLECEK SİSTEM YOK’
Kozan Selçuk Erkan’a bakılırsa hem Ukrayna hava savunmasının tıpkı zamanda dünyada bulunan savunma sistemlerinin Şahid-136 tipi kamikaze drone sistemlerini engelleme eforlarının yetersiz kalacağının altını çizerek, “Rusya seyir füzelerini makul bölgelerden atıyordu. Bu füzelerin rotalarını varsayım etmek, füzeleri radarda görmek ve onlara karşı tedbir almak biraz daha kolaydı. Fakat kamikaze drone’lar hem epeyce küçük tıpkı vakitte nereden atıldıkları aşikâr değil” dedi.
Şahid-136’ların yerlerinin belirlenmesinin hayli güç olduğunu da söz eden Erkan, “Bu sistem füzelerin bilakis fazlaca geniş bir alandan atılıyor. Rusya bu silahları hem kendi topraklarından hem Belarus ortasından birebir vakitte Ukrayna’da işgal ettiği topraklardan atıyor. Yani neredeyse 2 bin kilometrelik bir alandan bahsediyoruz. Bu sistemler lakin gayelerine epey yaklaştığı durumlarda görülmeye başlanıyor” bilgisini paylaştı.
‘İNTERNETTEN SATILAN KESİMLERLE YAPILIYOR’
Kamikaze drone sistemlerine karşı koymak için şu ana kadar bulunmuş uygun maliyetli bir tahlil yok. “Şu anda tüm dünya için tehdit oluşturuyor. Bu usul sistemlere karşı gelecekte ASELSAN tarafınca üretilen Korkut gibisi sistemlerin ön plana çıkacağını düşünüyorum” diyen Kozan Selçuk Erkan şunları da ekledi: “ASELSAN ve TÜBİTAK’ın da üzerinde çalıştığı lazer sistemleri var. Onlar da yakın uzaklıklarda bu şekil silahlara karşı tesirli olabilir.”
Peki bu stil sistemleri devre dışı bırakmak için elektronik karıştırma yapmak ne kadar tesirli? Bu bahisle ilgili Erkan, “Şahid-136 ve gibisi silah sistemleri hayli karmaşık elektronik sistemlere sahip değiller. Bir sistem ne kadar ‘aptal’ olursa elektronik karıştırma da o kadar etkisiz kalıyor. ‘Sen uç, yaklaştıktan daha sonra da düş’ mantığıyla çalışan sistemi bu biçimde bir karıştırma yaparak düşürmek maalesef fazlaca sıkıntı. Yani şu anda fiziki olarak durdurmaya yönelik prosedürler tahlil olabiliyor” açıklamasında bulundu.
Rusya’nın İran’dan aldığı Şahid-136 kamikaze drone sisteminin benzerlerine bakılırsa çok ucuz olduğunu vurgulayan Kozan Selçuk Erkan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Şu anda en donanımlı versiyonunun bile 20 bin dolar olduğu belirtiliyor. Bu sistemin bu kadar ucuz olmasının niçini fazlaca sıradan. Şahid-136 internetten satın alabileceğiniz eserlerle yapılıyor. İçinde bulunan hiç bir sistem karmaşık değil ve yüksek teknoloji barındırmıyor. Otomobil navigasyonu olarak tabir edilen sistemlerin ortasındaki GPS mikroçiplerini kullanıyorlar. Amatör bilgisayar olarak tabir edilen bilgisayarların işlemci kartlarını kullanıyorlar. hem de epey fazla üretiyorlar. Tüm bunlar yardımıyla benzerlerine göre fazlaca ucuz bir eser çıkıyor.”
Erkan, Türkiye’de geliştirilen benzeri sistemlerin kalite ve maliyet olarak daha yüksek düzeyde olduğunu aktararak, “Türkiye’nin geliştirdiği eserler epeyce daha profesyonel. Örnek vermek gerekirse Lentatek tarafınca geliştirilen Kargı’nın ünite maliyetine muhtemelen 80 ila 100 tane Şahid-136 alabilirsiniz” halinde konuştu.
Kamikaze drone sistemlerinin seyir füzeleri ile eş paha hale gelmeye başladığını belirten Kozan Selçuk Erkan, “Bu mevzuda yakın vakitte eski Savunma Sanayi Müsteşarı yardımcılarından olan Doç. Dr. Sıtkı Egeli ile sohbet ettik. Egeli, seyir füzeleri ile drone sistemlerinin iç içe geçmeye başladığını anlattı. En son Yemen’de Husilerin kamikaze drone’lar ile 2 bin 500 kilometre aralıkta bulunan maksada saldırdıklarını gördük. Onların kullandığı sistemler şu anda İran’ın Rusya’ya sattığı sistemlerden epeyce farklı değil. Yani baktığımızda bu sistemler 2 bin 500 kilometre uçup bir yere düşebiliyorlarsa artık seyir füzesi olmuşlardır. Pervanesi olduğu için ismi füze değil de İHA olmuş denebilir” dedi.
‘BÜYÜK BİR TEHDİT’
Tüm bu özelliklerinin yanı sıra Şahid-136 tipi silah sistemleri bununla birlikte dünya için de fazlaca büyük bir tehdit. Erkan bu durumu şu örnekler üzerinden tanım etti:
“Bugün Ukrayna’da izlediğimiz manzaraların benzerini yarın dünyanın rastgele bir noktasında görmemiz epeyce mümkün zira bu usul sistemler epeyce ucuz. Sivil bir kamyonun kasasında bulunan 5-6 sistem arka arda ateşlendikten daha sonra bu kamyon hiç bir şey olmamış üzere yoluna devam edebiliyor. Sistemler epeyce küçük ve bunu fakat size yaklaştığı vakit teşhis edebiliyorsunuz. Bunun tespit edilmesi epeyce ancak epeyce güç.”
“Çok ucuz ve bu sebeple devasa yükseklikte adetlerle üretilebiliyorlar. Örnek vermek gerekirse şu an Rusya’nın bin adet Şahid-136’yı teslim aldığı, 2 bin 500 tane daha teslim alacağı belirtiliyor. Dünyada bu kadar güdümlü bomba bulunmuyor. Haliyle bu herkes için tehdit oluşturuyor” şeklinde konuşan Kozan Selçuk Erkan’a nazaran Türkiye bu durumdam nasıl etkilenir? “Türkiye bu biçim tehditlere hayli açık bir noktada” diyen Erkan şöyleki devam etti: “Bu şekil silahların terör kümelerinin eline geçmesi yahut onlar tarafınca üretilmesi maalesef epey kolay. Yakın gelecekte bu usul bir tehditle karşı karşıya kalma ihtimalimizin devasa yükseklikte olduğunu düşünüyorum.”
Ancak Türkiye’nin bu biçimde tehdit karşısında tahlilsiz olmadığını da anlatan Kozan Selçuk Erkan, engelleyici sistemleri tek tek sıralayarak değerli bir ayrıntıya dikkat çekti. Erkan, “Elimizde bu şekil tehditleri engelleme yeteneğine sahip olan Korkut sistemi var. Aynı biçimde elimizdeki eski çekili uçaksavar topları olan 35 milimetrelik Oerlikon’lar bununla ilgili modernize ediliyor. Olağan bu sistemlerin sayısı şu an için az. Zira müdafaamız gereken alan epeyce geniş. Ermenistan’dan Suriye’ye kadar ülkemizi bu şekil sistemlere karşı korumak durumundayız. Ortaya o kadar büyük bir alan çıkıyor ki hangi kritik sistemi nereden gelecek akına karşı koruyacağımız tarafında bir bilinmezlik oluşuyor. Yani bu sistemlerden elimizde fazlaca sayıda olması gerekiyor. Tahlilimiz var fakat şu an adet olarak tatmin edici düzeyde değil” ifadelerini kullandı.
‘BASİT FAKAT ÇOK ETKİLİ’
Rusya’nın savaş başında kendi imkanlarıyla ürettiği kamikaze drone sistemlerini kullandığını belirten Kozan Selçuk Erkan, son periyotlarda Rusya’nın bu gereksinimi İran üzerinden karşıladığını söylemiş oldu. Kamikaze drone sistemlerinin sıradan sistemler olduğunu lisana getiren Erkan, “Şu anda Ukrayna’da kullanılan kamikaze drone’lar ve dolanan mühimmat iki farklı şey. Kamikaze drone sistemleri bizim telefonlarımızda bulunan GPS (küresel konumlama sistemi) sisteminden bile daha ilkel bir GPS sistemine sahip. İçinde hayli sıradan elektronik sistemler bulunduran, büyük bir model uçaktan hallice olan ve uzun uzaklıklar kat eden patlayıcı yüklü hava araçları diyebiliriz” şeklinde konuştu.
“Örnek vermek gerekirse Lentatek tarafınca geliştirilen ‘Kargı’ dolanan mühimmat olarak adlandırılabilir” diyen Erkan Şahid-136 ile dolanan mühimmatlar içindeki farkı ise şu biçimde anlattı:
“Çünkü o amacını buluyor, otonom biçimde uçuyor ve karşısına bir pürüz çıktığında yükselerek gayesine gitmeye devam ediyor. Şahid-136’da o denli bir durum yok. Yani karşısına ne çıkarsa ona çarpıp patlıyor.”
‘DÜNYA ÜZERİNDE ENGELLEYEBİLECEK SİSTEM YOK’
Kozan Selçuk Erkan’a bakılırsa hem Ukrayna hava savunmasının tıpkı zamanda dünyada bulunan savunma sistemlerinin Şahid-136 tipi kamikaze drone sistemlerini engelleme eforlarının yetersiz kalacağının altını çizerek, “Rusya seyir füzelerini makul bölgelerden atıyordu. Bu füzelerin rotalarını varsayım etmek, füzeleri radarda görmek ve onlara karşı tedbir almak biraz daha kolaydı. Fakat kamikaze drone’lar hem epeyce küçük tıpkı vakitte nereden atıldıkları aşikâr değil” dedi.
Şahid-136’ların yerlerinin belirlenmesinin hayli güç olduğunu da söz eden Erkan, “Bu sistem füzelerin bilakis fazlaca geniş bir alandan atılıyor. Rusya bu silahları hem kendi topraklarından hem Belarus ortasından birebir vakitte Ukrayna’da işgal ettiği topraklardan atıyor. Yani neredeyse 2 bin kilometrelik bir alandan bahsediyoruz. Bu sistemler lakin gayelerine epey yaklaştığı durumlarda görülmeye başlanıyor” bilgisini paylaştı.
‘İNTERNETTEN SATILAN KESİMLERLE YAPILIYOR’
Kamikaze drone sistemlerine karşı koymak için şu ana kadar bulunmuş uygun maliyetli bir tahlil yok. “Şu anda tüm dünya için tehdit oluşturuyor. Bu usul sistemlere karşı gelecekte ASELSAN tarafınca üretilen Korkut gibisi sistemlerin ön plana çıkacağını düşünüyorum” diyen Kozan Selçuk Erkan şunları da ekledi: “ASELSAN ve TÜBİTAK’ın da üzerinde çalıştığı lazer sistemleri var. Onlar da yakın uzaklıklarda bu şekil silahlara karşı tesirli olabilir.”
Peki bu stil sistemleri devre dışı bırakmak için elektronik karıştırma yapmak ne kadar tesirli? Bu bahisle ilgili Erkan, “Şahid-136 ve gibisi silah sistemleri hayli karmaşık elektronik sistemlere sahip değiller. Bir sistem ne kadar ‘aptal’ olursa elektronik karıştırma da o kadar etkisiz kalıyor. ‘Sen uç, yaklaştıktan daha sonra da düş’ mantığıyla çalışan sistemi bu biçimde bir karıştırma yaparak düşürmek maalesef fazlaca sıkıntı. Yani şu anda fiziki olarak durdurmaya yönelik prosedürler tahlil olabiliyor” açıklamasında bulundu.
Rusya’nın İran’dan aldığı Şahid-136 kamikaze drone sisteminin benzerlerine bakılırsa çok ucuz olduğunu vurgulayan Kozan Selçuk Erkan, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Şu anda en donanımlı versiyonunun bile 20 bin dolar olduğu belirtiliyor. Bu sistemin bu kadar ucuz olmasının niçini fazlaca sıradan. Şahid-136 internetten satın alabileceğiniz eserlerle yapılıyor. İçinde bulunan hiç bir sistem karmaşık değil ve yüksek teknoloji barındırmıyor. Otomobil navigasyonu olarak tabir edilen sistemlerin ortasındaki GPS mikroçiplerini kullanıyorlar. Amatör bilgisayar olarak tabir edilen bilgisayarların işlemci kartlarını kullanıyorlar. hem de epey fazla üretiyorlar. Tüm bunlar yardımıyla benzerlerine göre fazlaca ucuz bir eser çıkıyor.”
Erkan, Türkiye’de geliştirilen benzeri sistemlerin kalite ve maliyet olarak daha yüksek düzeyde olduğunu aktararak, “Türkiye’nin geliştirdiği eserler epeyce daha profesyonel. Örnek vermek gerekirse Lentatek tarafınca geliştirilen Kargı’nın ünite maliyetine muhtemelen 80 ila 100 tane Şahid-136 alabilirsiniz” halinde konuştu.
Kamikaze drone sistemlerinin seyir füzeleri ile eş paha hale gelmeye başladığını belirten Kozan Selçuk Erkan, “Bu mevzuda yakın vakitte eski Savunma Sanayi Müsteşarı yardımcılarından olan Doç. Dr. Sıtkı Egeli ile sohbet ettik. Egeli, seyir füzeleri ile drone sistemlerinin iç içe geçmeye başladığını anlattı. En son Yemen’de Husilerin kamikaze drone’lar ile 2 bin 500 kilometre aralıkta bulunan maksada saldırdıklarını gördük. Onların kullandığı sistemler şu anda İran’ın Rusya’ya sattığı sistemlerden epeyce farklı değil. Yani baktığımızda bu sistemler 2 bin 500 kilometre uçup bir yere düşebiliyorlarsa artık seyir füzesi olmuşlardır. Pervanesi olduğu için ismi füze değil de İHA olmuş denebilir” dedi.
‘BÜYÜK BİR TEHDİT’
Tüm bu özelliklerinin yanı sıra Şahid-136 tipi silah sistemleri bununla birlikte dünya için de fazlaca büyük bir tehdit. Erkan bu durumu şu örnekler üzerinden tanım etti:
“Bugün Ukrayna’da izlediğimiz manzaraların benzerini yarın dünyanın rastgele bir noktasında görmemiz epeyce mümkün zira bu usul sistemler epeyce ucuz. Sivil bir kamyonun kasasında bulunan 5-6 sistem arka arda ateşlendikten daha sonra bu kamyon hiç bir şey olmamış üzere yoluna devam edebiliyor. Sistemler epeyce küçük ve bunu fakat size yaklaştığı vakit teşhis edebiliyorsunuz. Bunun tespit edilmesi epeyce ancak epeyce güç.”
“Çok ucuz ve bu sebeple devasa yükseklikte adetlerle üretilebiliyorlar. Örnek vermek gerekirse şu an Rusya’nın bin adet Şahid-136’yı teslim aldığı, 2 bin 500 tane daha teslim alacağı belirtiliyor. Dünyada bu kadar güdümlü bomba bulunmuyor. Haliyle bu herkes için tehdit oluşturuyor” şeklinde konuşan Kozan Selçuk Erkan’a nazaran Türkiye bu durumdam nasıl etkilenir? “Türkiye bu biçim tehditlere hayli açık bir noktada” diyen Erkan şöyleki devam etti: “Bu şekil silahların terör kümelerinin eline geçmesi yahut onlar tarafınca üretilmesi maalesef epey kolay. Yakın gelecekte bu usul bir tehditle karşı karşıya kalma ihtimalimizin devasa yükseklikte olduğunu düşünüyorum.”
Ancak Türkiye’nin bu biçimde tehdit karşısında tahlilsiz olmadığını da anlatan Kozan Selçuk Erkan, engelleyici sistemleri tek tek sıralayarak değerli bir ayrıntıya dikkat çekti. Erkan, “Elimizde bu şekil tehditleri engelleme yeteneğine sahip olan Korkut sistemi var. Aynı biçimde elimizdeki eski çekili uçaksavar topları olan 35 milimetrelik Oerlikon’lar bununla ilgili modernize ediliyor. Olağan bu sistemlerin sayısı şu an için az. Zira müdafaamız gereken alan epeyce geniş. Ermenistan’dan Suriye’ye kadar ülkemizi bu şekil sistemlere karşı korumak durumundayız. Ortaya o kadar büyük bir alan çıkıyor ki hangi kritik sistemi nereden gelecek akına karşı koruyacağımız tarafında bir bilinmezlik oluşuyor. Yani bu sistemlerden elimizde fazlaca sayıda olması gerekiyor. Tahlilimiz var fakat şu an adet olarak tatmin edici düzeyde değil” ifadelerini kullandı.