Survivor
Member
Takvimler 1906 yılını gösteriyordu. Almanya’da Bernhardt Kronig ve Karl Gauss isminde iki bayan doğum uzmanı, bayanların hayatlarını kolaylaştırmak için ihtilal niteliğinde bir yol buldular. Doğum sürecinin fazlaca da kolay olmadığı senelerda komplikasyonlara bağlı vefatları azaltılması, anne ve bebeğin doğum esnasındaki sıhhatini koruyabilmek tartışılan bir sorundu. Bernhardt Kronig ve Karl Gauss’ın bulduğu yol olan ‘Alacakaranlık Uykusu’ öylesine yayıldı ki Kraliçe II. Elizabeth de bu metodu kullanan bayanlar içinde yer aldı.Tarih boyunca doğumu kolaylaştırmak için biroldukça sistem kullanılsa da hiç biri günümüzdeki kadar çağdaş değildi.
YÖNTEMİN İSMİ: ALACAKARANLIK UYKUSU
seneler ortasında doğumların daha kolay geçmesinin devasını arayan uzmanlar, 1850 yılında İngiltere Kraliçesi Victoria’nın doğumunda bir çeşit anestezi kullanılmasıyla aradıkları ışığı buldular. O senelerda anestezi, tıp alanındaki çalışmalar gereğince gelişmediğinden şuur kaybına niye olan her türlü ilacın kullanılabileceği manaya geliyordu. Doğum esnasındaki anestezinin ölçüsü eldeki ilacın ölçüsüyle gerçek orantılıydı ve bunun epey da şuurlu bir biçimde yapılabildiğini söylemek mümkün değildi. Yaklaşık 60 yıl daha sonra Almanya’da doktorlar bir metot daha buldular. Bu metoda ‘Alacakaranlık Uykusu (Dammerschlaf)’ ismini verdiler. Her ne kadar ürkütücü bir ismi olsa da bu yola inanan bir fazlaca bayan dünyanın dört bir yanından acı çekmeden doğum yapmak için Almanya’ya akın etti.
Peki bu tekniğin temelinde ne yatıyordu? Alacakaranlık Uykusu, doğum anında yaşananları hafızadan silen ve doğum acısını dindiren bir sistemdi. Bunun için uzmanlar morfin ve skopolamin’i kombine ederek yeni bir anestezik karışım elde ettiler. Bu iki bileşen bir ortaya geldiğinde hastanın ağrısını azaltarak, yarı şuurlu hale gelmesine yardımcı oluyordu. İlacı alan anne adayları uykuya dalar ve doğumla ilgili hiç bir şey hatırlamadan uyanırlardı, bu da yaptıkları doğumun acısız geçmesini sağlıyordu. Fakat bu metodun ağır bedelleri vardı. Bütün olaylarda olmasa da birden fazla olayda ilacı aldıktan daha sonra yarı şuurlu hale gelen bayan morfinin tesiriyle olduğu yerde debelenir, başını duvarlara vurup daima bağırırdı. Bu niçinle doğum yapacak bayanlar el ve ayak bileklerinden kelepçelenir, başlarını sabit tutmaları için gözleri de dahil olmak üzere başları bağlanırdı.
Başlarda bu metot hem kullanılan ilaçların içeriğindeki belirsizlik birebir vakitte yan tesirleri göz önünde bulundurulduğunda pek de yanlışsız bulunmadı. Ancak tüm riskleri göze alan bir küme bayan – ki bu bayanlar genelde maddi durumu yerinde olan güçlü kadınlardı- acısız doğum fikrinden etkilenerek Almanya’ya gitti. Tekniğin sağlıklı bir biçimde işlediğini nazarann hekimler bu usulü daha da geliştirdiler. 1914 yılında ABD’li bir gazetecinin bu sistemi duyurmak için Almanya’ya gitmesiyle Alacakaranlık Uykusu giderek yayıldı. Yolun ‘muhteşem bir keşif’ olduğuna dair atılan başlıklar başta ABD’deki feminist hareket öncüleri olmak üzere her insanın dikkatini çekti. Ulusal Alacakaranlık Uyku Derneği (The National Twilight Sleep Association) kuruldu ve ABD’deki tabiplerin doğum sırasında Alacakaranlık Uykusu uygulamasını benimsediklerine dair kampanyalar yapıldı. Alacakaranlık Uykusu prosedürünü destekleyen bayanlar ve bir küme tabip bu usulün gerçek olmadığını savunan herkese karşı gelerek metodun daha da yaygınlaşmasını sağladı ve Almanya’da keşfedilen bu prosedür ABD’de denetimsiz bir biçimde süratle yayıldı.
İŞLER DENETİMDEN ÇIKTI
Almanya’daki klinikte bayanlar doğumdan bir ay evvel yatırılıyor, hekimler tarafınca fizyolojisi tanınıyor ve bireye özel dozlar veriliyordu. Ancak ABD’de Almanya’da uygulanan tedavi protokolünde yer alan hususlar dikkate alınmıyordu. Hekimler, Alman kliniğinde verilen kişiselleştirilmiş dozaj yerine tüm bayanlara tıpkı dozda ilaç vermeye başladı. Bu ABD’de Alacakaranlık Uykusu tekniğinin denetimsiz bir hâl almasına sebep oldu. Kısa bir süre daha sonra 1915’te prosedürün önde gelen destekçilerinden biri olan Francis Carmody, anestezinin tesiri altındayken doğum esnasında hayatını kaybetti. Genç hanımın vefatının her ne kadar öteki komplikasyonlara dayandığı kanıtlansa da tekniğin en büyük savunucularından birinin bu türlü ömrünü kaybetmesi tedaviye dair inancın azalmasına sebep oldu.
Tedaviye olan prestij kaybı vakit içinde hastanelerde çalışan hemşirelerin müşahedelerini paylaşmalarıyla daha görünür oldu. 1958’de periyodun tanınan gazetelerinden Ladies Home Journal’da bu yolun yanlış, ağır sonuçları olan bir usul olduğu herkese duyuruldu. Doğum sırasında şuurunu kaybeden bayanların kendilerine verdikleri ziyan ve yaşadıkları hezeyan dolu anlar metodun gözden düşmesine sebep oldu. Alacakaranlık Uykusu, bayanların meskende doğum kültüründen hastanede doğum kültürüne geçişleri için değerli bir rol oynadı. vakit içinde farklı teknikler bulundu ve ‘Alacakaranlık Uykusu’ tarihe gömüldü.
KRALİÇE II. ELIZABETH’DE BU FORMÜLÜ KULLANDI
Alacakaranlık Uykusu’nun tanınan olduğu senelerda İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth de birinci doğumunu yapmak üzereydi. Bu prosedürden haberdar olan Kraliçe, sonucunı verdi ve şimdilerde kral olan birinci çocuğu Charles’ı bu türlü dünyaya getirmek istedi. Gerekli ortam oluştu ve Kraliçe, Alacakanlık Uykusu metoduyla birinci çocuğunu doğurdu. Prens Philip’in arkadaşı muharrir Gyles Brandreth’in kısa bir vakit daha sonra yayımlanacak kitabı ‘Elizabeth: An Intimate Portrait (Elizabeth: Yakın Portre)’de Kraliçe’nin doğum öykülerine değindi. Kitapta her alan bilgilere göre Kraliçe II. Elizabeth’de 1948 yılında birinci çocuğu Prens Charles başta olmak üzere 1950 yılında kızı Anne’i ve 1960 yılında ikinci oğlu Andrew’ı bu türlü doğurdu. Lakin son çocuğu olan Edward’ı dünyaya getirirken bu tekniği kullanmadı. Gyles Brandreth’in tezlerine nazaran Kraliçe, Alacakaranlık Uykusu prosedürüyle 3 çocuğunu dünyaya getirdikten daha sonra kimi komplikasyonlar yaşadığı için artık bu türlü doğum yapmak istemedi.
‘SOLUNUM DURABİLİR, HAFIZA KAYBI YAŞANABİLİR’
Peki 100 yılı aşkın müddet evvel bulunan ve uzun yıllar kullanılan bu tekniğin sağlıklı olduğunu söylemek mümkün mü? Konuyla ilgili bilgi veren Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Nazlı Oral Korkmaz şu tabirleri kullandı:
“Bu teknik çağdaş formların çabucak hemen keşfedilemediği senelerda kullanılmış. Yolun sağlıklı olduğunu söylemek fazlaca mümkün değil. Zira bu teknikte bebeğin anneye uygulanan anesteziye maruz kalma durumu var. hem de hasta için de bu prosedür teneffüsünün durmasına, hafıza kaybı yaşamasına niye olabilir.”
116 yıl evvel uygulanan bu yolun günümüzde epidural ve spinal anestezi usulünün en ilkel hali olduğuna değinen Korkmaz, günümüzde doğum anında anneyi rahatlatıp, gevşetmek için bel boşluğundan omurilik kanalına ince iğnelerle girilerek anestezi verildiğini ve bu biçimdece belden aşağı kısmın uyuşturulduğunu söylemiş oldu. Almanya’da ortaya çıkan ‘Alacakaranlık Uykusu’ yolunun emelinin da aslında ağrı olan bölgeyi devre dışı bırakmak olduğunu belirtti.
“Artık çağdaş tıbbın ilerlemesi ve kullanılan doğum tekniklerinin gelişmesiyle merkezi hudut sistemini uyarmadan sadece spinal kanal uyarılarak doğum gerçekleştirilebiliyor” diyen Korkmaz, “Son senelerda doğumun en doğal hali olan ‘suda doğum’ formülü de yaygınlaştı. Doğumun tabiatına uygun en doğal haliyle olması fazlaca kıymetli” dedi.
YÖNTEMİN İSMİ: ALACAKARANLIK UYKUSU
seneler ortasında doğumların daha kolay geçmesinin devasını arayan uzmanlar, 1850 yılında İngiltere Kraliçesi Victoria’nın doğumunda bir çeşit anestezi kullanılmasıyla aradıkları ışığı buldular. O senelerda anestezi, tıp alanındaki çalışmalar gereğince gelişmediğinden şuur kaybına niye olan her türlü ilacın kullanılabileceği manaya geliyordu. Doğum esnasındaki anestezinin ölçüsü eldeki ilacın ölçüsüyle gerçek orantılıydı ve bunun epey da şuurlu bir biçimde yapılabildiğini söylemek mümkün değildi. Yaklaşık 60 yıl daha sonra Almanya’da doktorlar bir metot daha buldular. Bu metoda ‘Alacakaranlık Uykusu (Dammerschlaf)’ ismini verdiler. Her ne kadar ürkütücü bir ismi olsa da bu yola inanan bir fazlaca bayan dünyanın dört bir yanından acı çekmeden doğum yapmak için Almanya’ya akın etti.
Peki bu tekniğin temelinde ne yatıyordu? Alacakaranlık Uykusu, doğum anında yaşananları hafızadan silen ve doğum acısını dindiren bir sistemdi. Bunun için uzmanlar morfin ve skopolamin’i kombine ederek yeni bir anestezik karışım elde ettiler. Bu iki bileşen bir ortaya geldiğinde hastanın ağrısını azaltarak, yarı şuurlu hale gelmesine yardımcı oluyordu. İlacı alan anne adayları uykuya dalar ve doğumla ilgili hiç bir şey hatırlamadan uyanırlardı, bu da yaptıkları doğumun acısız geçmesini sağlıyordu. Fakat bu metodun ağır bedelleri vardı. Bütün olaylarda olmasa da birden fazla olayda ilacı aldıktan daha sonra yarı şuurlu hale gelen bayan morfinin tesiriyle olduğu yerde debelenir, başını duvarlara vurup daima bağırırdı. Bu niçinle doğum yapacak bayanlar el ve ayak bileklerinden kelepçelenir, başlarını sabit tutmaları için gözleri de dahil olmak üzere başları bağlanırdı.
Başlarda bu metot hem kullanılan ilaçların içeriğindeki belirsizlik birebir vakitte yan tesirleri göz önünde bulundurulduğunda pek de yanlışsız bulunmadı. Ancak tüm riskleri göze alan bir küme bayan – ki bu bayanlar genelde maddi durumu yerinde olan güçlü kadınlardı- acısız doğum fikrinden etkilenerek Almanya’ya gitti. Tekniğin sağlıklı bir biçimde işlediğini nazarann hekimler bu usulü daha da geliştirdiler. 1914 yılında ABD’li bir gazetecinin bu sistemi duyurmak için Almanya’ya gitmesiyle Alacakaranlık Uykusu giderek yayıldı. Yolun ‘muhteşem bir keşif’ olduğuna dair atılan başlıklar başta ABD’deki feminist hareket öncüleri olmak üzere her insanın dikkatini çekti. Ulusal Alacakaranlık Uyku Derneği (The National Twilight Sleep Association) kuruldu ve ABD’deki tabiplerin doğum sırasında Alacakaranlık Uykusu uygulamasını benimsediklerine dair kampanyalar yapıldı. Alacakaranlık Uykusu prosedürünü destekleyen bayanlar ve bir küme tabip bu usulün gerçek olmadığını savunan herkese karşı gelerek metodun daha da yaygınlaşmasını sağladı ve Almanya’da keşfedilen bu prosedür ABD’de denetimsiz bir biçimde süratle yayıldı.
İŞLER DENETİMDEN ÇIKTI
Almanya’daki klinikte bayanlar doğumdan bir ay evvel yatırılıyor, hekimler tarafınca fizyolojisi tanınıyor ve bireye özel dozlar veriliyordu. Ancak ABD’de Almanya’da uygulanan tedavi protokolünde yer alan hususlar dikkate alınmıyordu. Hekimler, Alman kliniğinde verilen kişiselleştirilmiş dozaj yerine tüm bayanlara tıpkı dozda ilaç vermeye başladı. Bu ABD’de Alacakaranlık Uykusu tekniğinin denetimsiz bir hâl almasına sebep oldu. Kısa bir süre daha sonra 1915’te prosedürün önde gelen destekçilerinden biri olan Francis Carmody, anestezinin tesiri altındayken doğum esnasında hayatını kaybetti. Genç hanımın vefatının her ne kadar öteki komplikasyonlara dayandığı kanıtlansa da tekniğin en büyük savunucularından birinin bu türlü ömrünü kaybetmesi tedaviye dair inancın azalmasına sebep oldu.
Tedaviye olan prestij kaybı vakit içinde hastanelerde çalışan hemşirelerin müşahedelerini paylaşmalarıyla daha görünür oldu. 1958’de periyodun tanınan gazetelerinden Ladies Home Journal’da bu yolun yanlış, ağır sonuçları olan bir usul olduğu herkese duyuruldu. Doğum sırasında şuurunu kaybeden bayanların kendilerine verdikleri ziyan ve yaşadıkları hezeyan dolu anlar metodun gözden düşmesine sebep oldu. Alacakaranlık Uykusu, bayanların meskende doğum kültüründen hastanede doğum kültürüne geçişleri için değerli bir rol oynadı. vakit içinde farklı teknikler bulundu ve ‘Alacakaranlık Uykusu’ tarihe gömüldü.
KRALİÇE II. ELIZABETH’DE BU FORMÜLÜ KULLANDI
Alacakaranlık Uykusu’nun tanınan olduğu senelerda İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth de birinci doğumunu yapmak üzereydi. Bu prosedürden haberdar olan Kraliçe, sonucunı verdi ve şimdilerde kral olan birinci çocuğu Charles’ı bu türlü dünyaya getirmek istedi. Gerekli ortam oluştu ve Kraliçe, Alacakanlık Uykusu metoduyla birinci çocuğunu doğurdu. Prens Philip’in arkadaşı muharrir Gyles Brandreth’in kısa bir vakit daha sonra yayımlanacak kitabı ‘Elizabeth: An Intimate Portrait (Elizabeth: Yakın Portre)’de Kraliçe’nin doğum öykülerine değindi. Kitapta her alan bilgilere göre Kraliçe II. Elizabeth’de 1948 yılında birinci çocuğu Prens Charles başta olmak üzere 1950 yılında kızı Anne’i ve 1960 yılında ikinci oğlu Andrew’ı bu türlü doğurdu. Lakin son çocuğu olan Edward’ı dünyaya getirirken bu tekniği kullanmadı. Gyles Brandreth’in tezlerine nazaran Kraliçe, Alacakaranlık Uykusu prosedürüyle 3 çocuğunu dünyaya getirdikten daha sonra kimi komplikasyonlar yaşadığı için artık bu türlü doğum yapmak istemedi.
‘SOLUNUM DURABİLİR, HAFIZA KAYBI YAŞANABİLİR’
Peki 100 yılı aşkın müddet evvel bulunan ve uzun yıllar kullanılan bu tekniğin sağlıklı olduğunu söylemek mümkün mü? Konuyla ilgili bilgi veren Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Opr. Dr. Nazlı Oral Korkmaz şu tabirleri kullandı:
“Bu teknik çağdaş formların çabucak hemen keşfedilemediği senelerda kullanılmış. Yolun sağlıklı olduğunu söylemek fazlaca mümkün değil. Zira bu teknikte bebeğin anneye uygulanan anesteziye maruz kalma durumu var. hem de hasta için de bu prosedür teneffüsünün durmasına, hafıza kaybı yaşamasına niye olabilir.”
116 yıl evvel uygulanan bu yolun günümüzde epidural ve spinal anestezi usulünün en ilkel hali olduğuna değinen Korkmaz, günümüzde doğum anında anneyi rahatlatıp, gevşetmek için bel boşluğundan omurilik kanalına ince iğnelerle girilerek anestezi verildiğini ve bu biçimdece belden aşağı kısmın uyuşturulduğunu söylemiş oldu. Almanya’da ortaya çıkan ‘Alacakaranlık Uykusu’ yolunun emelinin da aslında ağrı olan bölgeyi devre dışı bırakmak olduğunu belirtti.
“Artık çağdaş tıbbın ilerlemesi ve kullanılan doğum tekniklerinin gelişmesiyle merkezi hudut sistemini uyarmadan sadece spinal kanal uyarılarak doğum gerçekleştirilebiliyor” diyen Korkmaz, “Son senelerda doğumun en doğal hali olan ‘suda doğum’ formülü de yaygınlaştı. Doğumun tabiatına uygun en doğal haliyle olması fazlaca kıymetli” dedi.