Survivor
Member
Derleyen: Zeynep Dilara Akyürek / Milliyet.com.tr – Takvimler 15 Aralık 1900’ü gösterdiğinde İskoçya’nın 32 kilometre batısındaki Flannan Adası’nda bulunan ve her vakit çalışan deniz feneri çalışmıyordu. Philadelphia’dan Leith’e giden Archtor gemisinin mürettebatı deniz fenerinde bir sorun olduğunu düşündü. O devirde bağlantı kurma imkânları zayıf olduğundan bu durumu fakat 18 Aralık’ta Leith’e yanaştıklarında Deniz Feneri Kurulu’na ilettiler. Hava şartları ötürüsıyla uzun sayılacak bir süre kimse adaya gidemedi. 20 Aralık’ta adaya ulaşması gereken yardım takımları olay yerine geldiklerinde Archtor gemisinin fark ettiği sorunun üzerinden 11 gün geçmişti. 26 Aralık’ta yardım gemisi Hesperus adaya ulaştığında erzak kutularının, bayrak direğindeki bayrağın ve en kıymetlisi bekçilerin ortada olmadığını rapor etti. Gemi işaret fişekleriyle adayla irtibat kurmaya çalışsa da kimseden yanıt gelmedi. Uzun müddet cevap alınmayınca, bir tekne denize indirildi ve yardım vazifelisi Joseph Moore tek başına adaya ulaştı. Fenerin olduğu bölgeye ulaşmak için 160 basamak üst çıktı. Fakat gördüğü görüntü güzel değildi.
‘HER ŞEY YARIM KALMIŞ’
Joseph Moore deniz fenerinin bulunduğu alana ulaştığında kapılar kapalıydı. Moore kapıyı kimse açmayınca bir biçimde içeriye girdi. Fenere ulaştığında ise olmaması gereken biroldukça şeyle karşılaştı. Deniz fenerinin ve adanın güvenliğini sağlayan Thomas Marshall, Donald McArthur ve James Ducat ortada yoktu. Moore’un raporuna nazaran yerde parçalanmış muşambalar, duvarda durmuş bir saat, devrilmiş bir sandalye ve masada yarım kalmış yemek vardı. Bekçilerin yatakları da dağınık biçimdeydi. Üstelik fenerin kapısı açık kalmıştı. Belirli ki birileri çabukla yemek masasından kalkıp dışarıya fırlamıştı.
bu biçimde bir görüntü karşısında yardım grubu, olay yeri inceleme ve polisten takviye istedi. Yanlış giden bir şeyler olduğu mutlaktı. Joseph Moore’un yardım gemisi kaptanına verdiği bilgiler güvenlik ünitelerini harekete geçirdi. Kaptan Jim Harvey, anakaraya bir telgraf gönderdi. Telgraf çabucak sonrasında Edinburgh’daki Northern Lighthouse Board Karargâhı’na iletildi:
“Flannans’ta fecî bir kaza meydana geldi. Üç bekçi Ducat, Marshall ve McArthur adadan kayboldu. Bu öğlenden daha sonra oraya vardığımızda adada hiç bir hayat belirtisi görülmedi. Bir roket ateşlendi, fakat karşılık gelmeyince Moore’u Fener’e gönderdik. Saatler durmuştu, öbür işaretler kazanın yaklaşık bir hafta evvel gerçekleştiğini gösteriyordu. Zavallı adamlar ya uçurumlardan uçmuş ya da bir vinç ya da onun üzere bir şeyi emniyete almaya çalışırken boğulmuş olmalılar.Moore, MacDonald, Buoymaster ve iki denizciyi, siz öbür düzenlemeler yapana kadar ışığın açık kalması için adada bıraktım. Sizden haber alana kadar Oban’a dönmeyeceğim. Evde değilseniz diye bu telgrafı Muirhead’e yenidenladım. Bana telgraf göndermek isterseniz, bu gece telgraf ofisinde kalacağım.”
O tarihten daha sonra kaybolan bekçilerle ilgili biroldukca teori ortaya atıldı. Araştırmalar daha sonrası açıklanamayan noktalar niçiniyle mantıksız ve düşük ihtimalli kestirimler bile dikkate alındı. Olayla ilgili ortaya atılan birtakım iddialar şöylekiydi:
— Adada şiddetli bir fırtına olmuş olabilir. Bekçiler teçhizatları ve erzakları dışarıda bıraktıklarında para cezası alacakları için onları toplarken fırtınayla denize savrulmuş ve boğulmuş olabilirler.
— Bekçilerden McArthur, başkalarına nazaran biraz daha agresifti. 2 adamla hengame edip öldürmüş ve kendisi de intihar etmiş olabilir.
— O bölgede pek fazla olan deniz yılanları tarafınca akına uğramış olabilirler. Bu argümanın kulağa mantıksız gelen yanı ise o sularda insan yiyecek kadar büyük bir deniz yılanının hiç görülmemiş olmasıydı.
— Bekçiler yırtıcı kuşlar tarafınca atağa uğramış olabilirler.
— Bekçilere bir suikast düzenlenmiş olabilir.
— Bekçiler kendi istekleri ile orayı terk etmiş olabilir.
En mantıklı ihtimal bekçilerin fırtınada kaybolmuş olmasıydı. Teknolojik yetersizlikler data kaybına sebep olsa da, akıllara fenerin seyir defterinde ipuçları olabileceği geldi. Müfettiş Muirhead, son birkaç gündeki kayıtlardaki olağandışı durumu çabucak fark etti. 12 Aralık’ta bekçi Thomas Marshall, “20 yıldır daha evvel hiç görmediğim şiddetli rüzgârlar var” diye yazmıştı. Ayrıyeten baş bekçi James Ducat’ın ‘oldukca sessiz’ olduğunu ve üçüncü bekçi William McArthur’un ağladığını okudu. Bu kayıtlarla ilgili garip olan şey, William McArthur’un tecrübeli bir denizci olması ve İskoç anakiçinde sert bir doğuşçu olarak bilinmesiydi. bu biçimdece yeni bir soru daha gündeme geldi. McArthur, niye bir fırtına için ağlasın ki?
FIRTINA BİLE YOKTU FAKAT…
13 Aralık’taki günlük kayıtlarında fırtınanın hâlâ devam ettiği ve üç adamın da bunun durması için dua ettiği yazıyordu. Deniz düzeyinden 45 metre yükseklikteki orijinal bir deniz fenerine inançlı bir biçimde yerleştirilmiş üç tecrübeli deniz feneri bekçisinin fırtınanın durması için dua etmesi kulağa garip geliyordu. Büsbütün inançta olmalıydılar. Tam da bu noktada açıklanamayan bir bilgi daha ortaya çıktı. 12-17 Aralık tarihleri içinde rapor edilmiş bir hava olayı yoktu. Fırtınanın bilakis hava çok sakin ve temizdi. Lakin bekçiler seyir defterine fecî fırtınanın 15 Aralık’ta bitmiş olduğini yazmıştı. O tarihte seyir defterine son giriş yapıldı: “Fırtına bitmiş oldu, deniz sakin. Ulu İlah her şeye kadirdir.”
Defteri okuduktan daha sonra müfettiş Muirhead, girişteki paltoyu fark etti. Bu sefer yeni bir sorunun karşılığını arıyordu. Soğuk kış aylarında, deniz feneri bekçilerinden biri ceketi olmadan dışarı çıkma cüretini nasıl göstermişti? Kesinlikle yasaklamışken, niye üç deniz feneri işçisinin hepsi birebir anda misyon yerinden ayrıldı? İniş platformunda (tekne ve gemilere giriş için kullanılan yer) daha fazla ipucu bulundu. Muirhead platformda, kayaların etrafına saçılmış halatları fark etti. Bunlar platformun 70 fit yani 21 metre üstündeki bir sandıktaki tedarik vincinde tutulurdu. Sandık yerinden oynamış ve devrilmişse deniz feneri bekçileri halatları toplarken bir dalga onları denize sürüklemiş olabilirdi. Bu, en mümkün teoriydi. Bu niçinle Muirhead, teorisini Deniz Feneri Heyeti’ne verdiği resmi raporuna dâhil etti.
15 Aralık 1900’de her ne olduysa biri ya da bir şey 3 bekçinin tekrar hiç bulunmamak üzere kaybbulunmasına sebep oldu. Araştırmalar senelerca sürdü. O periyodun tüm imkânları kullanıldı. Fakat ne bekçilere ne de kayboluşlarına dair bir iz bulunamadı. Olayın üzerinden geçen 122 yılda Flannan Adası’ndaki Eilean Mor Feneri’nin gizemi çözülemedi.
‘HER ŞEY YARIM KALMIŞ’
Joseph Moore deniz fenerinin bulunduğu alana ulaştığında kapılar kapalıydı. Moore kapıyı kimse açmayınca bir biçimde içeriye girdi. Fenere ulaştığında ise olmaması gereken biroldukça şeyle karşılaştı. Deniz fenerinin ve adanın güvenliğini sağlayan Thomas Marshall, Donald McArthur ve James Ducat ortada yoktu. Moore’un raporuna nazaran yerde parçalanmış muşambalar, duvarda durmuş bir saat, devrilmiş bir sandalye ve masada yarım kalmış yemek vardı. Bekçilerin yatakları da dağınık biçimdeydi. Üstelik fenerin kapısı açık kalmıştı. Belirli ki birileri çabukla yemek masasından kalkıp dışarıya fırlamıştı.
bu biçimde bir görüntü karşısında yardım grubu, olay yeri inceleme ve polisten takviye istedi. Yanlış giden bir şeyler olduğu mutlaktı. Joseph Moore’un yardım gemisi kaptanına verdiği bilgiler güvenlik ünitelerini harekete geçirdi. Kaptan Jim Harvey, anakaraya bir telgraf gönderdi. Telgraf çabucak sonrasında Edinburgh’daki Northern Lighthouse Board Karargâhı’na iletildi:
“Flannans’ta fecî bir kaza meydana geldi. Üç bekçi Ducat, Marshall ve McArthur adadan kayboldu. Bu öğlenden daha sonra oraya vardığımızda adada hiç bir hayat belirtisi görülmedi. Bir roket ateşlendi, fakat karşılık gelmeyince Moore’u Fener’e gönderdik. Saatler durmuştu, öbür işaretler kazanın yaklaşık bir hafta evvel gerçekleştiğini gösteriyordu. Zavallı adamlar ya uçurumlardan uçmuş ya da bir vinç ya da onun üzere bir şeyi emniyete almaya çalışırken boğulmuş olmalılar.Moore, MacDonald, Buoymaster ve iki denizciyi, siz öbür düzenlemeler yapana kadar ışığın açık kalması için adada bıraktım. Sizden haber alana kadar Oban’a dönmeyeceğim. Evde değilseniz diye bu telgrafı Muirhead’e yenidenladım. Bana telgraf göndermek isterseniz, bu gece telgraf ofisinde kalacağım.”
O tarihten daha sonra kaybolan bekçilerle ilgili biroldukca teori ortaya atıldı. Araştırmalar daha sonrası açıklanamayan noktalar niçiniyle mantıksız ve düşük ihtimalli kestirimler bile dikkate alındı. Olayla ilgili ortaya atılan birtakım iddialar şöylekiydi:
— Adada şiddetli bir fırtına olmuş olabilir. Bekçiler teçhizatları ve erzakları dışarıda bıraktıklarında para cezası alacakları için onları toplarken fırtınayla denize savrulmuş ve boğulmuş olabilirler.
— Bekçilerden McArthur, başkalarına nazaran biraz daha agresifti. 2 adamla hengame edip öldürmüş ve kendisi de intihar etmiş olabilir.
— O bölgede pek fazla olan deniz yılanları tarafınca akına uğramış olabilirler. Bu argümanın kulağa mantıksız gelen yanı ise o sularda insan yiyecek kadar büyük bir deniz yılanının hiç görülmemiş olmasıydı.
— Bekçiler yırtıcı kuşlar tarafınca atağa uğramış olabilirler.
— Bekçilere bir suikast düzenlenmiş olabilir.
— Bekçiler kendi istekleri ile orayı terk etmiş olabilir.
En mantıklı ihtimal bekçilerin fırtınada kaybolmuş olmasıydı. Teknolojik yetersizlikler data kaybına sebep olsa da, akıllara fenerin seyir defterinde ipuçları olabileceği geldi. Müfettiş Muirhead, son birkaç gündeki kayıtlardaki olağandışı durumu çabucak fark etti. 12 Aralık’ta bekçi Thomas Marshall, “20 yıldır daha evvel hiç görmediğim şiddetli rüzgârlar var” diye yazmıştı. Ayrıyeten baş bekçi James Ducat’ın ‘oldukca sessiz’ olduğunu ve üçüncü bekçi William McArthur’un ağladığını okudu. Bu kayıtlarla ilgili garip olan şey, William McArthur’un tecrübeli bir denizci olması ve İskoç anakiçinde sert bir doğuşçu olarak bilinmesiydi. bu biçimdece yeni bir soru daha gündeme geldi. McArthur, niye bir fırtına için ağlasın ki?
FIRTINA BİLE YOKTU FAKAT…
13 Aralık’taki günlük kayıtlarında fırtınanın hâlâ devam ettiği ve üç adamın da bunun durması için dua ettiği yazıyordu. Deniz düzeyinden 45 metre yükseklikteki orijinal bir deniz fenerine inançlı bir biçimde yerleştirilmiş üç tecrübeli deniz feneri bekçisinin fırtınanın durması için dua etmesi kulağa garip geliyordu. Büsbütün inançta olmalıydılar. Tam da bu noktada açıklanamayan bir bilgi daha ortaya çıktı. 12-17 Aralık tarihleri içinde rapor edilmiş bir hava olayı yoktu. Fırtınanın bilakis hava çok sakin ve temizdi. Lakin bekçiler seyir defterine fecî fırtınanın 15 Aralık’ta bitmiş olduğini yazmıştı. O tarihte seyir defterine son giriş yapıldı: “Fırtına bitmiş oldu, deniz sakin. Ulu İlah her şeye kadirdir.”
Defteri okuduktan daha sonra müfettiş Muirhead, girişteki paltoyu fark etti. Bu sefer yeni bir sorunun karşılığını arıyordu. Soğuk kış aylarında, deniz feneri bekçilerinden biri ceketi olmadan dışarı çıkma cüretini nasıl göstermişti? Kesinlikle yasaklamışken, niye üç deniz feneri işçisinin hepsi birebir anda misyon yerinden ayrıldı? İniş platformunda (tekne ve gemilere giriş için kullanılan yer) daha fazla ipucu bulundu. Muirhead platformda, kayaların etrafına saçılmış halatları fark etti. Bunlar platformun 70 fit yani 21 metre üstündeki bir sandıktaki tedarik vincinde tutulurdu. Sandık yerinden oynamış ve devrilmişse deniz feneri bekçileri halatları toplarken bir dalga onları denize sürüklemiş olabilirdi. Bu, en mümkün teoriydi. Bu niçinle Muirhead, teorisini Deniz Feneri Heyeti’ne verdiği resmi raporuna dâhil etti.
15 Aralık 1900’de her ne olduysa biri ya da bir şey 3 bekçinin tekrar hiç bulunmamak üzere kaybbulunmasına sebep oldu. Araştırmalar senelerca sürdü. O periyodun tüm imkânları kullanıldı. Fakat ne bekçilere ne de kayboluşlarına dair bir iz bulunamadı. Olayın üzerinden geçen 122 yılda Flannan Adası’ndaki Eilean Mor Feneri’nin gizemi çözülemedi.