Survivor
Member
Derleyen: Fazilet Şenol / Milliyet.com.tr- hiç bir cerrahlık tecrübesi olmamasına karşın Dr. Leo Stanley 1913’te ABD Kaliforniya’daki San Quentin Hapishanesi’nde baş cerrah olarak işe alındı. O senelerda içerisinde 6 bin erkek mahkûmun bulunduğu hapishane dünyanın en büyük hapishanesiydi. İşte burada Dr. Stanley mahkûmlar üzerinde çeşitli deneyler yapmak istedi. Hastalığa ve anormalliklere takıntılı olan Dr. Stanley, bu bireyleri hata hastalığından kurtulmuş olarak toplumsal hayata kazandırabileceğini düşünüyordu. Bu niçinle de yaklaşık 40 yıl boyunca ofisini bir araştırma laboratuvarı olarak kullandı, hastalığın hatayla bağlantısı hakkında datalar topladı ve mahkûmların anormallikleri üzerinde tuhaf tıbbi deneyler yaptı. Hapishane kapısından giren her yeni mahkûmun yaralarını, doğum lekelerini ve öbür hastalıklarını tek tek inceledi.
NORMAL HALE GETİRMEK İSTEDİ
Bu deneylerin toplumun ve kendilerinin faydasına olduğunu düşünen mahkûmlar ise deneyleri hayli sevdi. Zira bunların kendi uygunlukları için yapıldığını düşünüyorlardı. Birinci başta idman, sağlıklı beslenme üzerine gerçekleştirilen deneyler tedavi ediciydi. Mahkûmlar da hapishanenin monotonluğundan kurtulmanın yanı sıra gösterilen ekstra ilgiden etkilenmişlerdi. aslına bakarsan Leo Stanley üzere yeterli bir hekimle ne aykırı gidebilir ki? Natürel bu sırada onun 20’nci yüzyılın başlarında tıp dünyasında tanınan hale gelen testis naklinin adamların gençleşmesine dair olan fikirlerinden habersizlerdi. Bunun yanında Dr. Stanley sıkı bir öjeni savunucusuydu.
‘YAPILACAK EN DÜZGÜN ŞEY KISIRLAŞTIRMAK’
Öjeni, sıhhatsiz ceninleri ayırıp sağlıklı ceninler yetiştirmenin yollarını arayan, bilimselliği tartışmalı bir ideoloji olarak tanımlanıyor. Stanley’e bakılırsa bu mahkûmlar da sıhhatsiz birer cenin örnekleriydi. Kısmen güney ve Orta Avrupa’dan gelen göçmen dalgalarına bir reaksiyon olan bu hareketin sonuncu emeli ‘seçici üremeyi’ teşvik etmekti. Öjeniye nazaran en uygun insan soyu İskandinav, Germen yahut Anglo-Saksonlar’dan geliyordu. Öjeni hareketinin en müthiş yaklaşımlarından biri de fakirlerin, engellilerin ve bir cürümden karar giymiş olan her insanın zorla kısırlaştırılmasıydı.
Dr. Stanley 1940 yılında kaleme aldığı En Berbat Adamlar (1940) kitabında, “Bir suçluyla yapılacak gerçek şey, kendi çeşidini devam ettirmemesi için onu kısırlaştırmaktır” diye yazmıştı. Ayrıyeten San Quentin’deki mahkûmların yüzde 20’sinin zayıf olduğunu ve bu niçinle hepsinin sterilize edilmesi gerektiğini söylüyordu. Stanley’e göre çocuk doğurma hakkı, uygun olana ilişkin olmalıydı. Bu sebeple mahkûmların cezai dürtülerini caydırmak için bir araç olarak kısırlaştırmayı teşvik etti. bu biçimdeki Kaliforniya kanunları da Stanley’nin mahkûmları sırf muhakkak bir oranda olsa da zorla kısırlaştırmasına müsaade veriyordu. ötürüsıyla bir mahkûm kısırlaştırma talebinde bulunursa, Stanley bunu memnuniyetle yerine getiriyordu.
GAZETECİ ORTAYA ÇIKARDI
Ancak Stanley için dönüm noktası, Clarence Buck Kelly’nin hapishaneye gelmesi oldu. Kelly, 1918’de San Francisco’da çok alkolün tesiri altında işlediği kabahatlerden dolayı iki arkadaşıyla bir arada San Quentin’e gönderilmişti. 23 yaşındaki Kelly’i kusursuz bir fizikî örnek olarak bakılırsan Dr. Stanley çabucak sonrasında onu akılalmaz deneylerinin bir kesimi yaptı.
1918’den itibaren hapishanede yılda ortalama üç idam gerçekleşiyordu. Yakınları tarafınca sahiplenilmeyen cesetler ise bilim beşerlerine veriliyordu. Buck Kelly de işlediği hatalardan dolayı idam edileceğini öğrendikten daha sonra Dr. Stanley’e beyni de dâhil olmak üzere bedeninin tamamını ‘bağışladı.’ San Quentin’de idam edilen tüm mahkûmlar üzerinde rutin olarak otopsiler yapılıyordu ve bu otopsileri de baş cerrah olan Stanley gerçekleştiriyordu. Kelly’nin otopsisini de o yaptı ve otopsisini yaparken de testislerini çıkardı. Bu durumun basına sızması kararı gazeteciler Kelly’nin eksik kısımlarını merak etmeye başladı.
Bir muhabir San Quentin’deki tutulan kayıtları incelediğinde idam edilen bütün mahkûmların testislerinin Dr. Stanley tarafınca çıkarıldığını keşfetti. Bunun üzerine Kelly’nin ailesi, doktora ve cezaevine dava açtı. Stanley işini ve tıbbi lisansını kaybetmekten korkuyordu. Lakin yıllar boyunca gösterdiği âlâ niyet niçiniyle hapishanede kalmasına müsaade verildi ve dava da düşürüldü.
BİRİNDEN ALIP BAŞKASINA NAKLETTİ
Peki Stanley ne yapmıştı? Dr. Stanley, 23 yaşındaki Kelly’nin testislerini yaşlı bir adama nakletmiş ve yaşlı adama birkaç gün ortasında ayağa kalkıp genç bir tay kadar canlı olduğu söylemişti. 1918 ila 1927 yılları içinde Dr. Stanley, ‘testis implantasyonu’ ismini verdiği otuz benzeri ameliyat gerçekleştirdi. Stanley, mahkûmların tedavilerden büyük yarar sağladığını sav etti. Stanley’e bakılırsa tutsaklar daha uygun uyudular, daha âlâ yediler, güçlendiler, daha aktif ve enerjik oldular. Ayrıyeten prosedürlerinin akne, melankoli, diyabet, astım ve zayıf bağışıklığa olumlu sonuçları olduğunu da öne sürdü. Bunun yanında dış görünüşleri iş bulmalarına yardımcı olabilirse kabahat sürece olasılıklarının daha düşük olacağına inanarak mahkumlara estetik ameliyatlar yaptı. Stajyerlerini mahkûmlar üzerinde deneyler yapmaya teşvik etti ve “hastaların günlük müşahede altında olabileceğini ve ‘takip’ şartlarının ülkü olduğunu” deklare etti.
Tıp tarihçileri tarafınca büyük ölçüde alay konusu olan Dr. Stanley 1951’de San Quentin’den emekli oldu. Geri kalan yıllarını ise Kaliforniya Marin County’deki Crest Farm Çiftliği’nde, yolcu gemilerinde doktorluk yaparak ve cet binerek geçirdi. İki sefer evlenmesine karşın çocuk sahibi olmayan Dr. Stanley 1976 yılında 90 yaşındayken öldü.
NORMAL HALE GETİRMEK İSTEDİ
Bu deneylerin toplumun ve kendilerinin faydasına olduğunu düşünen mahkûmlar ise deneyleri hayli sevdi. Zira bunların kendi uygunlukları için yapıldığını düşünüyorlardı. Birinci başta idman, sağlıklı beslenme üzerine gerçekleştirilen deneyler tedavi ediciydi. Mahkûmlar da hapishanenin monotonluğundan kurtulmanın yanı sıra gösterilen ekstra ilgiden etkilenmişlerdi. aslına bakarsan Leo Stanley üzere yeterli bir hekimle ne aykırı gidebilir ki? Natürel bu sırada onun 20’nci yüzyılın başlarında tıp dünyasında tanınan hale gelen testis naklinin adamların gençleşmesine dair olan fikirlerinden habersizlerdi. Bunun yanında Dr. Stanley sıkı bir öjeni savunucusuydu.
‘YAPILACAK EN DÜZGÜN ŞEY KISIRLAŞTIRMAK’
Öjeni, sıhhatsiz ceninleri ayırıp sağlıklı ceninler yetiştirmenin yollarını arayan, bilimselliği tartışmalı bir ideoloji olarak tanımlanıyor. Stanley’e bakılırsa bu mahkûmlar da sıhhatsiz birer cenin örnekleriydi. Kısmen güney ve Orta Avrupa’dan gelen göçmen dalgalarına bir reaksiyon olan bu hareketin sonuncu emeli ‘seçici üremeyi’ teşvik etmekti. Öjeniye nazaran en uygun insan soyu İskandinav, Germen yahut Anglo-Saksonlar’dan geliyordu. Öjeni hareketinin en müthiş yaklaşımlarından biri de fakirlerin, engellilerin ve bir cürümden karar giymiş olan her insanın zorla kısırlaştırılmasıydı.
Dr. Stanley 1940 yılında kaleme aldığı En Berbat Adamlar (1940) kitabında, “Bir suçluyla yapılacak gerçek şey, kendi çeşidini devam ettirmemesi için onu kısırlaştırmaktır” diye yazmıştı. Ayrıyeten San Quentin’deki mahkûmların yüzde 20’sinin zayıf olduğunu ve bu niçinle hepsinin sterilize edilmesi gerektiğini söylüyordu. Stanley’e göre çocuk doğurma hakkı, uygun olana ilişkin olmalıydı. Bu sebeple mahkûmların cezai dürtülerini caydırmak için bir araç olarak kısırlaştırmayı teşvik etti. bu biçimdeki Kaliforniya kanunları da Stanley’nin mahkûmları sırf muhakkak bir oranda olsa da zorla kısırlaştırmasına müsaade veriyordu. ötürüsıyla bir mahkûm kısırlaştırma talebinde bulunursa, Stanley bunu memnuniyetle yerine getiriyordu.
GAZETECİ ORTAYA ÇIKARDI
Ancak Stanley için dönüm noktası, Clarence Buck Kelly’nin hapishaneye gelmesi oldu. Kelly, 1918’de San Francisco’da çok alkolün tesiri altında işlediği kabahatlerden dolayı iki arkadaşıyla bir arada San Quentin’e gönderilmişti. 23 yaşındaki Kelly’i kusursuz bir fizikî örnek olarak bakılırsan Dr. Stanley çabucak sonrasında onu akılalmaz deneylerinin bir kesimi yaptı.
1918’den itibaren hapishanede yılda ortalama üç idam gerçekleşiyordu. Yakınları tarafınca sahiplenilmeyen cesetler ise bilim beşerlerine veriliyordu. Buck Kelly de işlediği hatalardan dolayı idam edileceğini öğrendikten daha sonra Dr. Stanley’e beyni de dâhil olmak üzere bedeninin tamamını ‘bağışladı.’ San Quentin’de idam edilen tüm mahkûmlar üzerinde rutin olarak otopsiler yapılıyordu ve bu otopsileri de baş cerrah olan Stanley gerçekleştiriyordu. Kelly’nin otopsisini de o yaptı ve otopsisini yaparken de testislerini çıkardı. Bu durumun basına sızması kararı gazeteciler Kelly’nin eksik kısımlarını merak etmeye başladı.
Bir muhabir San Quentin’deki tutulan kayıtları incelediğinde idam edilen bütün mahkûmların testislerinin Dr. Stanley tarafınca çıkarıldığını keşfetti. Bunun üzerine Kelly’nin ailesi, doktora ve cezaevine dava açtı. Stanley işini ve tıbbi lisansını kaybetmekten korkuyordu. Lakin yıllar boyunca gösterdiği âlâ niyet niçiniyle hapishanede kalmasına müsaade verildi ve dava da düşürüldü.
BİRİNDEN ALIP BAŞKASINA NAKLETTİ
Peki Stanley ne yapmıştı? Dr. Stanley, 23 yaşındaki Kelly’nin testislerini yaşlı bir adama nakletmiş ve yaşlı adama birkaç gün ortasında ayağa kalkıp genç bir tay kadar canlı olduğu söylemişti. 1918 ila 1927 yılları içinde Dr. Stanley, ‘testis implantasyonu’ ismini verdiği otuz benzeri ameliyat gerçekleştirdi. Stanley, mahkûmların tedavilerden büyük yarar sağladığını sav etti. Stanley’e bakılırsa tutsaklar daha uygun uyudular, daha âlâ yediler, güçlendiler, daha aktif ve enerjik oldular. Ayrıyeten prosedürlerinin akne, melankoli, diyabet, astım ve zayıf bağışıklığa olumlu sonuçları olduğunu da öne sürdü. Bunun yanında dış görünüşleri iş bulmalarına yardımcı olabilirse kabahat sürece olasılıklarının daha düşük olacağına inanarak mahkumlara estetik ameliyatlar yaptı. Stajyerlerini mahkûmlar üzerinde deneyler yapmaya teşvik etti ve “hastaların günlük müşahede altında olabileceğini ve ‘takip’ şartlarının ülkü olduğunu” deklare etti.
Tıp tarihçileri tarafınca büyük ölçüde alay konusu olan Dr. Stanley 1951’de San Quentin’den emekli oldu. Geri kalan yıllarını ise Kaliforniya Marin County’deki Crest Farm Çiftliği’nde, yolcu gemilerinde doktorluk yaparak ve cet binerek geçirdi. İki sefer evlenmesine karşın çocuk sahibi olmayan Dr. Stanley 1976 yılında 90 yaşındayken öldü.