Tory
New member
Varsayımlarımızda Tesirli Olan Faktörler
BDDK’nın açıklamış olduğu aylık bilgilere nazaran Bankacılık dalı karı 2021 yılının Ekim-Kasım periyodunda, bundan evvelki yılın birebir devrine nazaran %66,3, bundan evvelki çeyreğin birinci iki ayına nazaran de %25,3 oranında artış kaydetmiş ve 18,4 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir.
Merkez Bankası’nın Eylül ayında başladığı faiz indirimleri son çeyrekte de devam etmiştir. Bu durum mevduat maliyetlerinde üçüncü çeyreğin sonunda başlayan gerilemenin devam etmesini sağlamıştır. Başka taraftan, kredi fiyatlamalarında gerileme olmamasına bağlı olarak kredi mevduat makasındanaki güzelleşme bu çeyrekte artarak devam etmiştir. Buna ilaveten kurlardaki sert yükseliş daha sonrası Yabancı Para cinsi kredi getirileri de artarak marjlara olumlu katkı sağlımıştır. Ayrıyeten, TÜFE endeksli tahvil getirilerinin hesaplamasında kullanılan enflasyon varsayımın gerçekleşen enflasyondan düşük kalmasına bağlı olarak enflasyon düzeltmeleri yapılmış ve TÜFE endeksliler dal karlılığına olumlu katkı yapmaya devam etmiştir. Olağanlaşma adımları ile birlikte ekonomik aktivitelerdeki hareketlilik üçüncü çeyreğin akabinde dördüncü çeyrekte de devam etmiş ve bu durum bankaların fiyat ve kurul gelirlerine olumlu yansımıştır. Öteki taraftan, swap maliyetlerindeki düşüş, kurlarda açılan alım – satım marjlarının da tesiriyle alım – satım gelirlerinin nazarance yüksek kalması ve yüksek kur artışı kaynaklı döviz cinsinden takip edilen karşılıkların korunmasına bağlı olarak yüksek gelir oluşması ticari kar oluşmasına yol açarken, bir daha kurlardaki yüksek artışlara bağlı olarak karşılık masraflarında de yüksek artış kaydedilmesi beklenmektedir.
Bölümde son çeyrekte (1 Ekim 2021-31 Aralık 2021 haftalık BDDK verileri) bundan evvelki çeyreğe göre, TL cinsi kredilerde %9,7, YP kredilerde ise kurlardaki artışın tesiriyle %43,4 oranında artış kaydedilmiştir. bu biçimdece toplam krediler %21,8 oranında artış kaydetmiştir. Kamu mevduat bankaları, bilhassa 2020 yılının birinci yarısındaki yüksek kredi büyümesinin de tesiriyle, özel bankalara bakılırsa 2021 yılının birinci dokuz ayının akabinde 2021 yılının son çeyreğinde de TL kredilerde gorece daha düşük kredi büyümesi gerçekleştirmiştir. Bölümde TL kredi büyümelerinde üçüncü çeyreğe nazaran kuvvetli artış gerçekleşirken, kurlardaki sert yükselişin de tesiriyle toplam kredi büyümesi %20’yi geçmiştir. Kesimde tıpkı devirde kamu mevduat bankaları hariç toplam kredi büyümesi %23,6 iken, kamu mevduat bankalarındaki toplam kredi büyümesi %18,8 olmuştur. bir daha bu çeyrekte de tüketici kredilerinde kamu bankaları ile öbür bankalar içinde ayrışma devam etmiştir. Kamu mevduat bankalarında TL tüketici kredileri %3,7 oranında artarken, kamu mevduat bankaları hariç dalda TL tüketici kredileri %7,0 oranında artmıştır.
TÜFE endeksli tahvillerin getirileri hesaplamasında enflasyon kestirimini kullanan bankaların tümü kullandıkları enflasyon varsayımlarının gerçekleşmenin (Halkbank hariç ekim ayı yıllık enflasyonu-Halkbank Aralık sonu yıllık enflayonu) altında kalmasına istinaden son çeyrekte düzeltme yapmışlardır. Buna istinaden, TÜFE endekslilerin bu çeyrekte de banka karlarına olumlu katkısı olmuştur. TÜFE endesklilerin hesaplamasında, TCMB piyasa iştirakçileri anketini kullanan İş Bankası’nda da enflasyon beklentilerinin artmasına bağlı olarak TÜFE endeksliler son çeyrek kar sayısına önemli ölçüde ek katkı sağlamışlardır.
Net faiz gelirlerinde tüm bankalarda çeyreksel artış kaydedilmesi öngörülmüştür. Bu artışta, TÜFE endekslilerin ek katkısına ilaveten kredi mevduat makasındaki güzelleşmenin devam etmesi de tesirli olmuştur. Kamu bankaları net faiz gelirlerindeki artışın özel bankalara nazaran düşük bazın tesiriyle epeyce daha yüksek olması beklenmektedir.
Fiyat ve komite gelirlerinde son çeyrekte bundan evvelki çeyreğe nazaran, ekonomik aktivitenin canlılığını müdafaası ve tüketici kredilerindeki seyrin de tesiriyle kuvvetli artış kaydedileceği öngörülmüştür.
Akbank, Garanti BBVA ve Yapı Kredi’de döviz cinsinden takip edilen karşılıkların korunmasına bağlı kurlardaki sert yükseliş sebebiyle ticari kar-zararda devasa yükseklikte gelir oluşmuştur. Buna ilaveten swap maliyetlerindeki düşüş ve kurlarda alım – satım içindeki marjların açılmasının sağladığı olumlu katkı netkisiyle, bu bankalar ticari ziyandan çok yüksek ticari karlara geçiş yapmışlardır. İş Bankası da ticari ziyandan ticari kara geçerken, döviz cinsi kredi karşılıklarında muhafaza yapılmaması kaynaklı olarak ticari kar gorece düşük kalmıştır.
2020 yılında bankaların genel olarak ihtiyatlılık kapsamında yüksek karşılık ayırmalarının akabinde, 2021 yılının birinci dokuz ayında karşılıklardaki olağanlaşmanın akabinde son çeyrekte karşılıklar kurlardaki artışın tesiriyle sert bir biçimde yükselmiştir. Lakin karşılıklardaki artışın tesiri kur kaynaklı korunmalar sebebiyle bakılırsace hudutlu kalmıştır. Kurlardaki artış sebebiyle kredilerin, YP kredileri kaynaklı süratli bir biçimde yükselmesi karşılık masraflarının artmasında tesirli olmuştur. Ayrıyeten son çeyrekteki makro parametrelerdeki değişiklikler de karşılık masraflarını yükseltmiştir. Ek olarak, bankalar son çeyrek gorece kuvvetli karlılıkların tesiriyle ihtiyatlılık kapsamında karşılıkları gorece yüksek tutabilecekleri ve/veya özgür karşılık ayırabilecekleri öngörülmüştür. Garanti BBVA, Halkbank ve Vakıfbank’ın son çeyrekte hür karşılık ayırdıkları var iseyılmıştır.
Bankaların operasyonel masraflarında hem kur kaynaklı işçi dışı masraflardaki yüksek artışlar tıpkı vakitte işçi masraflarındaki yükseliş niçiniyle %20’lerin üzerinde çeyreksel artış kaydedilmiştir.
Takibimizdeki bankalardan bundan evvelki çeyreğe en yüksek kar artışını düşük bazın da tesiriyle Halkbank’ın, bundan evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran ise Yapı Kredi Bankası’nın kaydedeceği öngörülmüştür. Öteki taraftan çeyreksel olarak en yüksek kar sayısını yüksek iştirak gelirlerinin de olumlu katkısıyla İş Bankası’nın kaydetmesi beklenmektedir. Ayrıyeten son çeyrekte 6 büyük bankanın tamamında bundan evvelki yıla bakılırsa kar artışının üç haneli olacağı var iseyılmıştır.
Bunların haricinde yıl sonu kapanışı olması ve piyasalardaki yüksek oynaklık niçiniyle çeşitli muhasebesel düzeltmeler ve bir sefere mahsus gelir masraflar kar sayıları üzerinde tesirli olabilir.
Tüm bu gelişmelere bağlı olarak, 2021 yılının son çeyreğinde takibimizdeki bankaların toplam karlarının bundan evvelki çeyreğe nazaran %34, bundan evvelki yılın birebir periyoduna nazaran ise %183,7 oranında artacağını iddia ediyoruz. Bu varsayımlarla birlikte 2021 yılını takibimizdeki bankaların bundan evvelki yıla nazaran %61 oranında kar artışıyla kapaması beklenmektedir.
BANKACILIK DIŞI SEKTÖRLER
Varsayımlarımızda Tesirli Olan Faktörler
2021 yılının son çeyreğinde TL’ye nazaran Dolar, Euro ve Japon Yeni sırasıyla %46,7, %42,4 ve %41,9 oranlarında bedel kazanmışlardır. ötürüsıyla döviz açık durumları olan şirketlerin bu durumdan çok olumsuz etkilenmesi beklenmektedir.
2021 yılının 3. çeyreğinde, TL’ye göre Dolar ve Japon Yeni sırasıyla %1,6 ve %0,9 oranlarında kıymet kazanırken, Euro ise %0,5 paha kaybetmişti. ötürüsıyla bu çeyrekte kurlardaki sert yükselişe bağlı olarak, bundan evvelki çeyreğe nazaran döviz açık durumu olan şirketler fazlaca daha yüksek kur farkı masrafı yazabilecekken, döviz fazla konumu olan şirketler de hayli daha yüksek kur farkı geliri kaydedebilecektir.
Ayrıyeten, ana karşılaştırma devri olan 2020 yılının son çeyreğinde ise TL’ye göre Dolar, Euro ve Japon Yeni sırasıyla %6 %1,3 ve %3,8 oranlarında paha kaybetmişti. Bu kapsamda, bundan evvelki yılın tıpkı devrine nazaran kurların hudutlu olumlu etkisinin yerini, açık durumu olan şirketlerde epey daha yüksek olumsuz tesirler alacaktır. Öbür taraftan, döviz fazla konumu olan şirketlerde de bu durumun tam karşıtı bundan evvelki yılın birebir devrindeki negatif tesir bu çeyrekte çok yüksek müspet tesire dönüşecektir.
Türk Hava Yolları’nın (THYAO) döviz açık durumu yüksek bulunmasına karşın, finansallarını USD cinsinden tutması sebebiyle tesir hudutlu kalmıştır. JPY ve EUR açık durumu olan Şirket, yüksek TL fazlası niçiniyle 450mn TL kur farkı sarfiyatı kaydedebilir. Ek olarak, Türk Hava Yolları üzere finansallarını USD cinsinden tutan Ereğli Demir Çelik (EREGL) bu çeyrek EUR fazla konumu ile 939mn TL kur farklı geliri kaydedebilir. Öteki taraftan, Ülker Bisküvi (ULKER) 1.896mn TL kur farkı sarfiyatı yazarak döviz kurlarındaki değişimden olumsuz etkilenebilecek şirketler içindedır.
Döviz fazla konumu olan şirketler içinde kurlardaki değişime bağlı olarak Aselsan (ASELS) 2.883mn TL ve Sabancı Holding (SAHOL) de 1.408mn TL kur farkı geliri yazarak döviz kurlarındaki değişimden olumlu etkilenebilecek şirketler olarak öne çıkmaktadır (Kur Etkisi_4Ç2021) .
Brent petrol meblağları Aralık ayın sonunda 77,77$/varil ile Eylül ayı sonundaki 78,33$/varil düzeyine nazaran kıymetli bir değişim göstermemesine rağmen, periyot ortasındaki yüksek oynaklıkla bir arada ortalama brent ise 2021 yılı üçüncü çeyrekte 72,7$/varil iken 2021 yılının son çeyreğinde ortalama 79,2$/varil olarak gerçekleşmiştir. Bu durum son çeyrekte kurlardaki artışın da tesiriyle akaryakıt ve petrol türevi satan firmaların (Tüpraş, Petkim, Aygaz) stok geliri kaydedeceğine işaret etmektedir. Tüpraş tarafında, rafineri marjlarındaki kuvvetli güzelleşmeyle bir arada stok geliri operasyonel karlılığı desteklerken, kurlardaki yüksek artış ve finansman masrafları karlılık üzerinde baskı oluşturmuştur. Buna bağlı olarak Tüpraş’ın FAVÖK’ünün pek yüksek düzeyde gerçekleşeceğini kestirim etmemize rağmen, net devir karının son çeyrekte bundan evvelki çeyreğin az bir ölçü altında da olsa altında kalabileceğini varsayım ediyoruz. Aygaz’ın da bu çeyrekte satış fiyatlarındaki artış ve oluşan stok gelirleriyle bir arada, olumlu iştirak gelirlerinin de tesiriyle (Tüpraş ve Entek) net devir karının kuvvetli geleceğini öngörmekteyiz. Petkim’de ise etilen nafta marjı son çeyrekte bundan evvelki çeyreğe bakılırsa yavaşça baskı altında kalmasına rağmen, satış gelirlerindeki ve stok gelirlerinde kur kaynaklı artışın karlılığa olumlu katkı sağlaması beklenmektedir.
2021 yılının son çeyreğinde Türkiye otomotiv ihracatı geçen yılın tıpkı devrine bakılırsa %11,7 azalmış ve 265.349 adet olarak gerçekleşmiştir. Ford Otosan’ın yurtdışı satış adetleri 3Ç2020’ye nazaran %22 azalırken, TOFAŞ’ın yurtdışı satış adetleri ise %25,9 azalmıştır. Bunlara ek olarak, 2021’in son çeyreğinde ortalama Euro, TL karşısında 2020’nin 4. çeyreğine göre %36,3 kıymet kazanmıştır.
Türkiye’de yurtiçi otomotiv satışları 2021’in 4. çeyreğinde bundan evvelki yılın tıpkı devrine göre %33,8 azalmış ve 190.656 adede gerilemiştir. Ford Otosan ve TOFAŞ’ın yavaşça araç satışları ise birebir devirde sırasıyla %51,8 ve %36,2 azalmıştır. bakılırsace düşük satış adetlerine rağmen yurtarasında artan eser fiyatları ile kurdaki artışın ihracat gelirlerini olumlu etkileyeceği öngörümüzle bir arada Ford Otosan’ın son çeyrek satış gelirlerinin yıllık %10,9 artacağını kestirim ediyoruz. Başka taraftan TOFAŞ’ın yurt dışı satışlarının tartısının Ford Otosan’a nazaran düşük olması sebebiyle son çeyrek satış gelirlerinin yıllık %7,6 azalacağını hesaplıyoruz.
TÇÜD tarafınca yapılan açıklamaya göre 2021 yılı Ekim-Kasım ham çelik üretimi yıllık %7,8 artışla 6,9mn ton olmuştur. Ekim-Kasım devrinde ihracat ölçü istikametinden %13,3 artışla 3,4mn ton’u göstermiştir. Birebir periyotta, ithalat da %8,6 artmış ve 2,2mn ton olmuştur. Demir-Çelik kesiminde yer alan firmaların bu çeyrekte artan maliyetlerinin etkisinin son çeyreğe düşük oranda yansıması, satış fiyatlarının hala kuvvetli düzeylerde seyretmesine bağlı olarak olumlu finansallar açıklamasını beklemekteyiz.
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü’nce yayımlanan havayolu yolcu ve uçak istatistiklerine nazaran Türkiye geneli havalimanlarından, 2021 yılı Ekim-Aralık periyodunda, hizmet alan yolcu sayısı 2019 yılının tıpkı devrine göre %21,3 azalışla 37,2mn olmuştur. Türk Hava Yolları’nın ise 4. çeyrekte yolcu sayısı 2019 devrine nazaran %23,2 düşüşle 13,7mn olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı ise 2019’un birebir devrine nazaran 11,8 puan azalışla %70,4’e gerilemiştir. Ek olarak, taşınan kargo+posta’da tonaj olarak 2020’ye nazaran yıllık %13,9 artış kaydetmiştir. Bunlara bağlı olarak, THY’nin bu çeyrekte artan cirosuna rağmen döviz durumundan kur farkı masrafı yazacağı öngörüsüyle, 4Ç2021’de 2.396mn TL (214mn USD) net devir karı yazacağını varsayım ediyoruz. TAV Havalimanları’nın 2021 yılının son çeyreğinde toplam hizmet verilen yolcu sayısı, geçen yılın birebir periyodundaki 6 milyondan 14,7 milyona (Almatı Havalimanı Mayıs ayından itibaren dahil edilmiştir) çıkmıştır. TAV bundan evvelki çeyrekte (3Ç2021) ise 24,1 milyon yolcuya hizmet verilmişti. Kurlardaki artışa bağlı olarak şirketin satış gelirlerinin TL bazlı olarak bundan evvelki çeyreğe paralel gerçekleşmesini beklerken, FAVÖK’ün ise normalleşmeyle bir arada artan maliyetlerle, azalacağı öngörülmüştür. Bu duruma bağlı olarak TAV’ın son çeyrekte mevsimselliğin tesiriyle düşen yolcu sayısı ve artan maliyetlerle net devir ziyanı açıklaması beklenmektedir. Havacılık dalında birinci çeyrek ve son çeyrekler mevsim şartları niçiniyle yolcu sayılarının en düşük olduğu periyotlardır.
2021 yılının dördüncü çeyreğinde, ortalama yıllık konut faizi oranı yılın birinci üççeyreğine yakın %17 – %18 içinde oluşmuştur. Açılmaların tesiriyle haziran ayında başlayan canlanma faiz indirimleri daha sonrasında alternatif varlıklara yönelimi artırırken, artan enflasyon da korunma maksatlı gayrimenkulleri ön plana çıkarmıştır. Bilhassa aralık ayındaki 226,5bin adetlik satışla birlikte konut satışları yılın son çeyreğinde 543bin adet olarak gerçekleşerek yıllık %61 oranında artış kaydetmiştir. bundan evvelki çeyreğe bakılırsa ise artış %37 ollmuştur. Konut faizinde kıymetli bir değişim olmamasının tesiriyle ipotekli satışlar %20 ile değerli bir değişim göstermemiştir. Konut kredileri ise yıllık ve çeyreklik tek haneli büyüyerek 300milyar TL’ye yaklaşmıştır. Öte yandan, son açıklanan bilgiler konut fiyat artışındaki momentumun korunduğuna işaret etmiştir. Kasım ayı datalarına nazaran konut fiyat endeksi yıllık %50,5 oranında artarken, bu vakitte gerçek yükseliş %19,7 olmuştur. Öte yandan, artan emtia ve döviz kurları ile bir arada inşaat maliyet endeksi kasım ayında %49’a yakın bir artış göstermiştir. Gayrimenkuller tarafında takip ettiğimiz GYO şirketlerde; İş GYO ve TRGYO’da satış gelirlerinde artış bekliyoruz. Öte yandan, kur ve faiz masraflarına rağmen son çeyrekte sahip olunan varlıklarda yapılan bir daha değerlemeler niçiniyle net karların yüksek gelmesini bekliyoruz. Emlak Konut GYO tarafında ise evvelki çeyreklerde kaydedilen yüksek gelirler niçiniyle bu çeyrekte azalan gelir ve net kar öngörüyoruz. Son çeyrek karı ile bir arada 2021 yılı net kar sayısının şirket beklentilerine paralel, 1,11milyar TL’ye yaklaşmasını bekliyoruz. Çimentolar tarafında ise artan maliyetler niçiniyle marjlarda daralma öngörüyoruz.
Aselsan’da yılın son çeyreğinde, satış gelirlerinin hem kurlardaki sert yükseliş tıpkı vakitte mevsimselliğin tesiriyle bundan evvelki çeyreğe nazaran pek yüksek düzeyde gerçekleşmesi beklemekteyiz. Yıl ortasında son çeyrek periyodu Aselsan’ın hakedişlerin ve teslimatların yoğunluğu niçiniyle en yüksek gelir kaydettiği devirdir. Buna ilaveten FAVÖK marjının da yüksek ciroyla birlikte kuvvetli geleceği iddia edilmiştir. Ayrıyeten kurlardaki bundan evvelki çeyreğe bakılırsa çok yüksek artış niçiniyle, döviz fazla durumu olan Aselsan’a kurların olumlu katkısının çok yüksek olması beklenmektedir. Tüm bunlara bağlı olarak net devir karının hem bundan evvelki yılın tıpkı devrine, birebir vakitte bundan evvelki çeyreğe göre çok yüksek düzeyde gerçekleceğini kestirim ediyoruz. Otokar’ın ise son çeyrekte satış adetlerindeki artışa ilaveten, yurtdışı savunma ihraçlarının kuvvetli olması, kurlardaki sert yükselişle bir arada, satış gelirleri, FAVÖK ve net devir karlarının bundan evvelki çeyreğe göre pek kuvvetli gelmesine niye olacağını varsayım ediyoruz.
Tüm bu gelişmelere bağlı olarak yaptığımız iddialara göre takibimizdeki banka dışı şirketlerde, toplam karın 2021 yılının 4. çeyreğinde 36.416mn TL düzeyinde gerçekleşeceğini ve yıllık %111,8 oranında artacağını öngörüyoruz. Kaydedilmesi öngörülen bu artışta Torunlar GYO, Sabancı Holding ve Aselsan’ın karlılıklarının pek yüksek olacağı beklentisi ile THY’ nin 4Ç2020’deki ziyanlardan 4Ç2021’de kara geçmesi değerli etkenlerdir.
bundan evvelki çeyreğe göre bakıldığında, %10’luk artışta Torunlar GYO ve Aselsan’ın yüksek kar beklentisi tesirli olmuştur. Başka taraftan, THY’nin ve Türk Telekom’un bundan evvelki çeyreğe göre karlarındaki gerileme beklentisi toplam kardaki yükselişi sonlandırmıştır.
BDDK’nın açıklamış olduğu aylık bilgilere nazaran Bankacılık dalı karı 2021 yılının Ekim-Kasım periyodunda, bundan evvelki yılın birebir devrine nazaran %66,3, bundan evvelki çeyreğin birinci iki ayına nazaran de %25,3 oranında artış kaydetmiş ve 18,4 milyar TL düzeyinde gerçekleşmiştir.
Merkez Bankası’nın Eylül ayında başladığı faiz indirimleri son çeyrekte de devam etmiştir. Bu durum mevduat maliyetlerinde üçüncü çeyreğin sonunda başlayan gerilemenin devam etmesini sağlamıştır. Başka taraftan, kredi fiyatlamalarında gerileme olmamasına bağlı olarak kredi mevduat makasındanaki güzelleşme bu çeyrekte artarak devam etmiştir. Buna ilaveten kurlardaki sert yükseliş daha sonrası Yabancı Para cinsi kredi getirileri de artarak marjlara olumlu katkı sağlımıştır. Ayrıyeten, TÜFE endeksli tahvil getirilerinin hesaplamasında kullanılan enflasyon varsayımın gerçekleşen enflasyondan düşük kalmasına bağlı olarak enflasyon düzeltmeleri yapılmış ve TÜFE endeksliler dal karlılığına olumlu katkı yapmaya devam etmiştir. Olağanlaşma adımları ile birlikte ekonomik aktivitelerdeki hareketlilik üçüncü çeyreğin akabinde dördüncü çeyrekte de devam etmiş ve bu durum bankaların fiyat ve kurul gelirlerine olumlu yansımıştır. Öteki taraftan, swap maliyetlerindeki düşüş, kurlarda açılan alım – satım marjlarının da tesiriyle alım – satım gelirlerinin nazarance yüksek kalması ve yüksek kur artışı kaynaklı döviz cinsinden takip edilen karşılıkların korunmasına bağlı olarak yüksek gelir oluşması ticari kar oluşmasına yol açarken, bir daha kurlardaki yüksek artışlara bağlı olarak karşılık masraflarında de yüksek artış kaydedilmesi beklenmektedir.
Bölümde son çeyrekte (1 Ekim 2021-31 Aralık 2021 haftalık BDDK verileri) bundan evvelki çeyreğe göre, TL cinsi kredilerde %9,7, YP kredilerde ise kurlardaki artışın tesiriyle %43,4 oranında artış kaydedilmiştir. bu biçimdece toplam krediler %21,8 oranında artış kaydetmiştir. Kamu mevduat bankaları, bilhassa 2020 yılının birinci yarısındaki yüksek kredi büyümesinin de tesiriyle, özel bankalara bakılırsa 2021 yılının birinci dokuz ayının akabinde 2021 yılının son çeyreğinde de TL kredilerde gorece daha düşük kredi büyümesi gerçekleştirmiştir. Bölümde TL kredi büyümelerinde üçüncü çeyreğe nazaran kuvvetli artış gerçekleşirken, kurlardaki sert yükselişin de tesiriyle toplam kredi büyümesi %20’yi geçmiştir. Kesimde tıpkı devirde kamu mevduat bankaları hariç toplam kredi büyümesi %23,6 iken, kamu mevduat bankalarındaki toplam kredi büyümesi %18,8 olmuştur. bir daha bu çeyrekte de tüketici kredilerinde kamu bankaları ile öbür bankalar içinde ayrışma devam etmiştir. Kamu mevduat bankalarında TL tüketici kredileri %3,7 oranında artarken, kamu mevduat bankaları hariç dalda TL tüketici kredileri %7,0 oranında artmıştır.
TÜFE endeksli tahvillerin getirileri hesaplamasında enflasyon kestirimini kullanan bankaların tümü kullandıkları enflasyon varsayımlarının gerçekleşmenin (Halkbank hariç ekim ayı yıllık enflasyonu-Halkbank Aralık sonu yıllık enflayonu) altında kalmasına istinaden son çeyrekte düzeltme yapmışlardır. Buna istinaden, TÜFE endekslilerin bu çeyrekte de banka karlarına olumlu katkısı olmuştur. TÜFE endesklilerin hesaplamasında, TCMB piyasa iştirakçileri anketini kullanan İş Bankası’nda da enflasyon beklentilerinin artmasına bağlı olarak TÜFE endeksliler son çeyrek kar sayısına önemli ölçüde ek katkı sağlamışlardır.
Net faiz gelirlerinde tüm bankalarda çeyreksel artış kaydedilmesi öngörülmüştür. Bu artışta, TÜFE endekslilerin ek katkısına ilaveten kredi mevduat makasındaki güzelleşmenin devam etmesi de tesirli olmuştur. Kamu bankaları net faiz gelirlerindeki artışın özel bankalara nazaran düşük bazın tesiriyle epeyce daha yüksek olması beklenmektedir.
Fiyat ve komite gelirlerinde son çeyrekte bundan evvelki çeyreğe nazaran, ekonomik aktivitenin canlılığını müdafaası ve tüketici kredilerindeki seyrin de tesiriyle kuvvetli artış kaydedileceği öngörülmüştür.
Akbank, Garanti BBVA ve Yapı Kredi’de döviz cinsinden takip edilen karşılıkların korunmasına bağlı kurlardaki sert yükseliş sebebiyle ticari kar-zararda devasa yükseklikte gelir oluşmuştur. Buna ilaveten swap maliyetlerindeki düşüş ve kurlarda alım – satım içindeki marjların açılmasının sağladığı olumlu katkı netkisiyle, bu bankalar ticari ziyandan çok yüksek ticari karlara geçiş yapmışlardır. İş Bankası da ticari ziyandan ticari kara geçerken, döviz cinsi kredi karşılıklarında muhafaza yapılmaması kaynaklı olarak ticari kar gorece düşük kalmıştır.
2020 yılında bankaların genel olarak ihtiyatlılık kapsamında yüksek karşılık ayırmalarının akabinde, 2021 yılının birinci dokuz ayında karşılıklardaki olağanlaşmanın akabinde son çeyrekte karşılıklar kurlardaki artışın tesiriyle sert bir biçimde yükselmiştir. Lakin karşılıklardaki artışın tesiri kur kaynaklı korunmalar sebebiyle bakılırsace hudutlu kalmıştır. Kurlardaki artış sebebiyle kredilerin, YP kredileri kaynaklı süratli bir biçimde yükselmesi karşılık masraflarının artmasında tesirli olmuştur. Ayrıyeten son çeyrekteki makro parametrelerdeki değişiklikler de karşılık masraflarını yükseltmiştir. Ek olarak, bankalar son çeyrek gorece kuvvetli karlılıkların tesiriyle ihtiyatlılık kapsamında karşılıkları gorece yüksek tutabilecekleri ve/veya özgür karşılık ayırabilecekleri öngörülmüştür. Garanti BBVA, Halkbank ve Vakıfbank’ın son çeyrekte hür karşılık ayırdıkları var iseyılmıştır.
Bankaların operasyonel masraflarında hem kur kaynaklı işçi dışı masraflardaki yüksek artışlar tıpkı vakitte işçi masraflarındaki yükseliş niçiniyle %20’lerin üzerinde çeyreksel artış kaydedilmiştir.
Takibimizdeki bankalardan bundan evvelki çeyreğe en yüksek kar artışını düşük bazın da tesiriyle Halkbank’ın, bundan evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran ise Yapı Kredi Bankası’nın kaydedeceği öngörülmüştür. Öteki taraftan çeyreksel olarak en yüksek kar sayısını yüksek iştirak gelirlerinin de olumlu katkısıyla İş Bankası’nın kaydetmesi beklenmektedir. Ayrıyeten son çeyrekte 6 büyük bankanın tamamında bundan evvelki yıla bakılırsa kar artışının üç haneli olacağı var iseyılmıştır.
Bunların haricinde yıl sonu kapanışı olması ve piyasalardaki yüksek oynaklık niçiniyle çeşitli muhasebesel düzeltmeler ve bir sefere mahsus gelir masraflar kar sayıları üzerinde tesirli olabilir.
Tüm bu gelişmelere bağlı olarak, 2021 yılının son çeyreğinde takibimizdeki bankaların toplam karlarının bundan evvelki çeyreğe nazaran %34, bundan evvelki yılın birebir periyoduna nazaran ise %183,7 oranında artacağını iddia ediyoruz. Bu varsayımlarla birlikte 2021 yılını takibimizdeki bankaların bundan evvelki yıla nazaran %61 oranında kar artışıyla kapaması beklenmektedir.
BANKACILIK DIŞI SEKTÖRLER
Varsayımlarımızda Tesirli Olan Faktörler
2021 yılının son çeyreğinde TL’ye nazaran Dolar, Euro ve Japon Yeni sırasıyla %46,7, %42,4 ve %41,9 oranlarında bedel kazanmışlardır. ötürüsıyla döviz açık durumları olan şirketlerin bu durumdan çok olumsuz etkilenmesi beklenmektedir.
2021 yılının 3. çeyreğinde, TL’ye göre Dolar ve Japon Yeni sırasıyla %1,6 ve %0,9 oranlarında kıymet kazanırken, Euro ise %0,5 paha kaybetmişti. ötürüsıyla bu çeyrekte kurlardaki sert yükselişe bağlı olarak, bundan evvelki çeyreğe nazaran döviz açık durumu olan şirketler fazlaca daha yüksek kur farkı masrafı yazabilecekken, döviz fazla konumu olan şirketler de hayli daha yüksek kur farkı geliri kaydedebilecektir.
Ayrıyeten, ana karşılaştırma devri olan 2020 yılının son çeyreğinde ise TL’ye göre Dolar, Euro ve Japon Yeni sırasıyla %6 %1,3 ve %3,8 oranlarında paha kaybetmişti. Bu kapsamda, bundan evvelki yılın tıpkı devrine nazaran kurların hudutlu olumlu etkisinin yerini, açık durumu olan şirketlerde epey daha yüksek olumsuz tesirler alacaktır. Öbür taraftan, döviz fazla konumu olan şirketlerde de bu durumun tam karşıtı bundan evvelki yılın birebir devrindeki negatif tesir bu çeyrekte çok yüksek müspet tesire dönüşecektir.
Türk Hava Yolları’nın (THYAO) döviz açık durumu yüksek bulunmasına karşın, finansallarını USD cinsinden tutması sebebiyle tesir hudutlu kalmıştır. JPY ve EUR açık durumu olan Şirket, yüksek TL fazlası niçiniyle 450mn TL kur farkı sarfiyatı kaydedebilir. Ek olarak, Türk Hava Yolları üzere finansallarını USD cinsinden tutan Ereğli Demir Çelik (EREGL) bu çeyrek EUR fazla konumu ile 939mn TL kur farklı geliri kaydedebilir. Öteki taraftan, Ülker Bisküvi (ULKER) 1.896mn TL kur farkı sarfiyatı yazarak döviz kurlarındaki değişimden olumsuz etkilenebilecek şirketler içindedır.
Döviz fazla konumu olan şirketler içinde kurlardaki değişime bağlı olarak Aselsan (ASELS) 2.883mn TL ve Sabancı Holding (SAHOL) de 1.408mn TL kur farkı geliri yazarak döviz kurlarındaki değişimden olumlu etkilenebilecek şirketler olarak öne çıkmaktadır (Kur Etkisi_4Ç2021) .
Brent petrol meblağları Aralık ayın sonunda 77,77$/varil ile Eylül ayı sonundaki 78,33$/varil düzeyine nazaran kıymetli bir değişim göstermemesine rağmen, periyot ortasındaki yüksek oynaklıkla bir arada ortalama brent ise 2021 yılı üçüncü çeyrekte 72,7$/varil iken 2021 yılının son çeyreğinde ortalama 79,2$/varil olarak gerçekleşmiştir. Bu durum son çeyrekte kurlardaki artışın da tesiriyle akaryakıt ve petrol türevi satan firmaların (Tüpraş, Petkim, Aygaz) stok geliri kaydedeceğine işaret etmektedir. Tüpraş tarafında, rafineri marjlarındaki kuvvetli güzelleşmeyle bir arada stok geliri operasyonel karlılığı desteklerken, kurlardaki yüksek artış ve finansman masrafları karlılık üzerinde baskı oluşturmuştur. Buna bağlı olarak Tüpraş’ın FAVÖK’ünün pek yüksek düzeyde gerçekleşeceğini kestirim etmemize rağmen, net devir karının son çeyrekte bundan evvelki çeyreğin az bir ölçü altında da olsa altında kalabileceğini varsayım ediyoruz. Aygaz’ın da bu çeyrekte satış fiyatlarındaki artış ve oluşan stok gelirleriyle bir arada, olumlu iştirak gelirlerinin de tesiriyle (Tüpraş ve Entek) net devir karının kuvvetli geleceğini öngörmekteyiz. Petkim’de ise etilen nafta marjı son çeyrekte bundan evvelki çeyreğe bakılırsa yavaşça baskı altında kalmasına rağmen, satış gelirlerindeki ve stok gelirlerinde kur kaynaklı artışın karlılığa olumlu katkı sağlaması beklenmektedir.
2021 yılının son çeyreğinde Türkiye otomotiv ihracatı geçen yılın tıpkı devrine bakılırsa %11,7 azalmış ve 265.349 adet olarak gerçekleşmiştir. Ford Otosan’ın yurtdışı satış adetleri 3Ç2020’ye nazaran %22 azalırken, TOFAŞ’ın yurtdışı satış adetleri ise %25,9 azalmıştır. Bunlara ek olarak, 2021’in son çeyreğinde ortalama Euro, TL karşısında 2020’nin 4. çeyreğine göre %36,3 kıymet kazanmıştır.
Türkiye’de yurtiçi otomotiv satışları 2021’in 4. çeyreğinde bundan evvelki yılın tıpkı devrine göre %33,8 azalmış ve 190.656 adede gerilemiştir. Ford Otosan ve TOFAŞ’ın yavaşça araç satışları ise birebir devirde sırasıyla %51,8 ve %36,2 azalmıştır. bakılırsace düşük satış adetlerine rağmen yurtarasında artan eser fiyatları ile kurdaki artışın ihracat gelirlerini olumlu etkileyeceği öngörümüzle bir arada Ford Otosan’ın son çeyrek satış gelirlerinin yıllık %10,9 artacağını kestirim ediyoruz. Başka taraftan TOFAŞ’ın yurt dışı satışlarının tartısının Ford Otosan’a nazaran düşük olması sebebiyle son çeyrek satış gelirlerinin yıllık %7,6 azalacağını hesaplıyoruz.
TÇÜD tarafınca yapılan açıklamaya göre 2021 yılı Ekim-Kasım ham çelik üretimi yıllık %7,8 artışla 6,9mn ton olmuştur. Ekim-Kasım devrinde ihracat ölçü istikametinden %13,3 artışla 3,4mn ton’u göstermiştir. Birebir periyotta, ithalat da %8,6 artmış ve 2,2mn ton olmuştur. Demir-Çelik kesiminde yer alan firmaların bu çeyrekte artan maliyetlerinin etkisinin son çeyreğe düşük oranda yansıması, satış fiyatlarının hala kuvvetli düzeylerde seyretmesine bağlı olarak olumlu finansallar açıklamasını beklemekteyiz.
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü’nce yayımlanan havayolu yolcu ve uçak istatistiklerine nazaran Türkiye geneli havalimanlarından, 2021 yılı Ekim-Aralık periyodunda, hizmet alan yolcu sayısı 2019 yılının tıpkı devrine göre %21,3 azalışla 37,2mn olmuştur. Türk Hava Yolları’nın ise 4. çeyrekte yolcu sayısı 2019 devrine nazaran %23,2 düşüşle 13,7mn olarak gerçekleşmiştir. Yolcu doluluk oranı ise 2019’un birebir devrine nazaran 11,8 puan azalışla %70,4’e gerilemiştir. Ek olarak, taşınan kargo+posta’da tonaj olarak 2020’ye nazaran yıllık %13,9 artış kaydetmiştir. Bunlara bağlı olarak, THY’nin bu çeyrekte artan cirosuna rağmen döviz durumundan kur farkı masrafı yazacağı öngörüsüyle, 4Ç2021’de 2.396mn TL (214mn USD) net devir karı yazacağını varsayım ediyoruz. TAV Havalimanları’nın 2021 yılının son çeyreğinde toplam hizmet verilen yolcu sayısı, geçen yılın birebir periyodundaki 6 milyondan 14,7 milyona (Almatı Havalimanı Mayıs ayından itibaren dahil edilmiştir) çıkmıştır. TAV bundan evvelki çeyrekte (3Ç2021) ise 24,1 milyon yolcuya hizmet verilmişti. Kurlardaki artışa bağlı olarak şirketin satış gelirlerinin TL bazlı olarak bundan evvelki çeyreğe paralel gerçekleşmesini beklerken, FAVÖK’ün ise normalleşmeyle bir arada artan maliyetlerle, azalacağı öngörülmüştür. Bu duruma bağlı olarak TAV’ın son çeyrekte mevsimselliğin tesiriyle düşen yolcu sayısı ve artan maliyetlerle net devir ziyanı açıklaması beklenmektedir. Havacılık dalında birinci çeyrek ve son çeyrekler mevsim şartları niçiniyle yolcu sayılarının en düşük olduğu periyotlardır.
2021 yılının dördüncü çeyreğinde, ortalama yıllık konut faizi oranı yılın birinci üççeyreğine yakın %17 – %18 içinde oluşmuştur. Açılmaların tesiriyle haziran ayında başlayan canlanma faiz indirimleri daha sonrasında alternatif varlıklara yönelimi artırırken, artan enflasyon da korunma maksatlı gayrimenkulleri ön plana çıkarmıştır. Bilhassa aralık ayındaki 226,5bin adetlik satışla birlikte konut satışları yılın son çeyreğinde 543bin adet olarak gerçekleşerek yıllık %61 oranında artış kaydetmiştir. bundan evvelki çeyreğe bakılırsa ise artış %37 ollmuştur. Konut faizinde kıymetli bir değişim olmamasının tesiriyle ipotekli satışlar %20 ile değerli bir değişim göstermemiştir. Konut kredileri ise yıllık ve çeyreklik tek haneli büyüyerek 300milyar TL’ye yaklaşmıştır. Öte yandan, son açıklanan bilgiler konut fiyat artışındaki momentumun korunduğuna işaret etmiştir. Kasım ayı datalarına nazaran konut fiyat endeksi yıllık %50,5 oranında artarken, bu vakitte gerçek yükseliş %19,7 olmuştur. Öte yandan, artan emtia ve döviz kurları ile bir arada inşaat maliyet endeksi kasım ayında %49’a yakın bir artış göstermiştir. Gayrimenkuller tarafında takip ettiğimiz GYO şirketlerde; İş GYO ve TRGYO’da satış gelirlerinde artış bekliyoruz. Öte yandan, kur ve faiz masraflarına rağmen son çeyrekte sahip olunan varlıklarda yapılan bir daha değerlemeler niçiniyle net karların yüksek gelmesini bekliyoruz. Emlak Konut GYO tarafında ise evvelki çeyreklerde kaydedilen yüksek gelirler niçiniyle bu çeyrekte azalan gelir ve net kar öngörüyoruz. Son çeyrek karı ile bir arada 2021 yılı net kar sayısının şirket beklentilerine paralel, 1,11milyar TL’ye yaklaşmasını bekliyoruz. Çimentolar tarafında ise artan maliyetler niçiniyle marjlarda daralma öngörüyoruz.
Aselsan’da yılın son çeyreğinde, satış gelirlerinin hem kurlardaki sert yükseliş tıpkı vakitte mevsimselliğin tesiriyle bundan evvelki çeyreğe nazaran pek yüksek düzeyde gerçekleşmesi beklemekteyiz. Yıl ortasında son çeyrek periyodu Aselsan’ın hakedişlerin ve teslimatların yoğunluğu niçiniyle en yüksek gelir kaydettiği devirdir. Buna ilaveten FAVÖK marjının da yüksek ciroyla birlikte kuvvetli geleceği iddia edilmiştir. Ayrıyeten kurlardaki bundan evvelki çeyreğe bakılırsa çok yüksek artış niçiniyle, döviz fazla durumu olan Aselsan’a kurların olumlu katkısının çok yüksek olması beklenmektedir. Tüm bunlara bağlı olarak net devir karının hem bundan evvelki yılın tıpkı devrine, birebir vakitte bundan evvelki çeyreğe göre çok yüksek düzeyde gerçekleceğini kestirim ediyoruz. Otokar’ın ise son çeyrekte satış adetlerindeki artışa ilaveten, yurtdışı savunma ihraçlarının kuvvetli olması, kurlardaki sert yükselişle bir arada, satış gelirleri, FAVÖK ve net devir karlarının bundan evvelki çeyreğe göre pek kuvvetli gelmesine niye olacağını varsayım ediyoruz.
Tüm bu gelişmelere bağlı olarak yaptığımız iddialara göre takibimizdeki banka dışı şirketlerde, toplam karın 2021 yılının 4. çeyreğinde 36.416mn TL düzeyinde gerçekleşeceğini ve yıllık %111,8 oranında artacağını öngörüyoruz. Kaydedilmesi öngörülen bu artışta Torunlar GYO, Sabancı Holding ve Aselsan’ın karlılıklarının pek yüksek olacağı beklentisi ile THY’ nin 4Ç2020’deki ziyanlardan 4Ç2021’de kara geçmesi değerli etkenlerdir.
bundan evvelki çeyreğe göre bakıldığında, %10’luk artışta Torunlar GYO ve Aselsan’ın yüksek kar beklentisi tesirli olmuştur. Başka taraftan, THY’nin ve Türk Telekom’un bundan evvelki çeyreğe göre karlarındaki gerileme beklentisi toplam kardaki yükselişi sonlandırmıştır.