Survivor
Member
Teknolojik gelişmeler ışığında ilerleyen bilim, 20’nci yüzyılda büyük bir yol katetti. Bilhassa 1940 ila 1950 yılları içinde çağdaş tıp alanında epeyce sayıda gelişme yaşandı. bu vakitte birtakım deher neysel ilaçların üretimi de çok sürat kazandı. Lakin o periyotlarda üretilen deher neysel ilaçların birçoğunun vakit ortasında insan sıhhatine faydasından epey ziyanının dokunacağı fark edilecek, hayli geçmeden insan sıhhatine olumsuz tesirlerinin baskın olduğuna kanaat getirilerek birçoğu yasaklanacaktı. Bu ilaçlar içindeki en tartışmalı olanlardan biri ise elbet ‘Vonedrine’di.
İçinde fenprometamin bulunan ‘Vonedrine’ olarak bilinen ilacı 10 yıl boyunca kullananlarda önemli yan tesirler görüldü. Burun tıkanıklığına düzgün geldiği düşünülen bu deher neysel ilaç vakit ortasında fazlaca sayıda şahısta önemli sıhhat sorunlarına yol açmıştı. Bunun üzerine piyasaya sürülmesinin üzerinden epeyce geçmeden, 10 yıl ortasında yasaklandı. Lakin kimi sportmenler, olumsuz yan tesirlere karşın performanslarını düzgünleştirmek için bu ilacı kullanmaya devam ettiler. 1970’li senelera gelene kadar tartışmalı bir ilaç olarak görülen ‘Vonedrine’ hakkındaki son kelamı ABD merkezli FDA kurumu söyleyecekti.
HITLER BİLE ONA BAĞIMLIYDI
ABD’deki Besin ve İlaç Dairesi FDA, 1971 yılına gelindiğinde ‘Vonedrine’in onayının resmi olarak geri çekildiğini duyurdu. Ancak ortasında fenprometamin barındıran ilaçların kullanması sırf ‘Vonedrine’le hudutlu değildi. Günümüzdeki güç içeceklerinin gibisi nazaranvi bakılırsan ‘Pervitin’, İkinci Dünya Savaşı periyodunda biroldukca tıbbi eserde kullanılmaya başlanmıştı. Bu ilaç vakit içinde insan sıhhatine ziyanlı yasaklı unsurlara alternatif bir tahlil olarak kullanılıyordu. Uzmanlar, ‘Pervitin’ yardımıyla husus bağımlılığına bir son verileceğini umut ediyordu. Ancak işler hiç de beklenildiği üzere ilerlemedi.
‘Pervitin’ bir anda o denli büyük bir popülerlik kazandı ki Nazi Almanyası başkanı olarak bilinen, 20’nci yüzyılın en makus şöhretli diktatörü Adolf Hitler başta olmak üzere neredeyse bütün Alman askerleri adeta ‘Pervitin’ bağımlısı haline geldi. ‘Pervitin’ düşmanlar tarafınca Hitler’in kapalı silahı olarak biliniyor, Alman askerleri ise ‘zombi asker’ olarak isimlendiriliyordu.
ASKERLER ORTASINDA ‘TANK ÇİKOLATASI’ OLARAK BİLİNİYORDU
‘Pervitin’in bilhassa İkinci Dünya Savaşı devrinde tanınan olması aslında pek de sürpriz değildi. ‘Pervitin’i kullanan askerler daha uzun müddet savaşabiliyordu. Bu askerler asla acı hissetmiyor ve tam 36 saate kadar uyanık kalabiliyorlardı. İlaç birinci vakit içinderda Polonya ile yaşanan çatışmada sırf deneme hedefli kullanıldı. Sonuç şaşırtıcıydı. Yorgunluktan bitap düşmüş askerler epey değil yalnızca 1 saat ortasında bu ilaç yardımıyla kendini bir anda dinç hissedebiliyordu.
Alman ordusu kayıtlarına bakıldığında, askerler içinde ‘tank çikolatası’ olarak bilinen ‘Pervitin’ hapının kullanım sıklığı dehşete düşürücü boyutlara ulaşmıştı. 1939 ila 1945 yılları içinde, sırf 6 yıl ortasında tam 200 milyon ‘Pervitin’ hapının askerlere dağıtıldığı kayıtlara bakıldığında rahatlıkla anlaşılıyordu. ‘Pervitin’ birinci kademede sadece askerler tarafınca kullanılsa da vakit ortasında halk içinde da popülerlik kazandı ve satışları bir anda patlama yaptı.
EKSİ 30 DERECEDE BİLE ÜŞÜMEDİLER
Halk içinde popülerlik kazanması ise elbet 1942’nin çabucak başında Kızıl Ordu kuşatması altındaki Nazi askerlerinin ilaçla canlanmasının kulaktan kulağa duyulmasıyla oldu. Nazi askerleri Ocak 1942 tarihinde dört bir yanı Kızıl Ordu tarafınca kuşatıldığında hava eksi 30 dereceyi gösteriyordu. ‘Pervitin’ hapını kullanan askerler havanın dondurucu soğukluğuna karşın en ufak bir üşüme belirtisi hissetmiyordu. Kısa vakitte başta askerler olmak üzere bir hayli kişi bağımlılık yaratan unsurlara tahlil olarak sunulan bu ilaca bağımlı hale gelmişti. Gidişat hiç de iç açıcı değildi.
KİLO VERME HAPLARI VE ATLET DESTEKLERİNDE BULUNDU
‘Pelvitin’ ya da ‘Vonedrine’ üzere ilaçlardaki en büyük külfet kullanım öncesinde aslında beşerler üzerinde denenmemiş olmalarıydı. Fenprometamin içeren bu mamüllerin bireyler üstündeki tesirleri ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi’nin yanı sıra Harvard Tıp Okulu araştırmacılarının da dikkatini çekti. Ünlü tıp mecmuası Clinical Toxicology’de yayımlanan yeni bir araştırma ise çok çarpıcı.
Araştırmaya nazaran, İkinci Dünya Savaşı devrinden kalma deher neysel bir uyarıcı olan fenprometamin ve öbür uyarıcılar bugün halihazırda satışta olan kimi kilo verme hapları ve sportmen desteklerinde tespit edildi. Harvard Tıp Okulu’ndan Hekim Pieter A. Cohen, araştırmanın sonuçları karşısında büyük bir şaşkınlığa uğradığını söyleyerek, “Bu sonuçlar sahiden şaşırtan. Çalışmada tıpkı anda 9 farklı yasaklı uyarıcıyla karşılaşmak hepimiz için çok şoke edici bir sonuçtu” tabirlerini kullandı.
Peki birtakım zayıflama haplarında ve atlet desteklerinde görülen deterenol, fenprometamin, oksilofrin, oktodrin, beta-metilfeniletilamin, 1,3-dimetilamilamin, 1,4-dimetilamilamin, 1,3-dimetilbutilamin ve higenamin üzere yasaklı uyarıcılar ziyanlı olmalarına karşın zayıflamayı ya da fit kalmayı nasıl mümkün kılıyordu? Biyokimya Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ozan Emre Eyüpoğlu, bu soruya ‘Efedrin’ ilacı üzerinden örnekleyerek yanıt verdi. ‘Efedrin’ isimli ilacın Birinci olarak hava keselerini açtığı nedeni öne sürülerek astım hastalarına reçete edildiğini söyleyen Eyüpoğlu, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Ancak kullanılmaya başlandığında görüldü ki hastalar bununla birlikte kilo veriyor ve önemli biçimde ateşlenmiş hissediyor. ‘Efedrin’ yağ dokusunda yağların bedende taşınmasını sağlar ve daha fazla yağ yakılmasına sebep olur. Ayrıyeten uyarıcı tesiri sebebiyle ‘Efedrin’ birfazlaca şahısta iştahı kapatma özelliğiyle bilinir. Kalp krizi riskini artırabilir. Uyarıcı olduğu için bağımlılık riski taşır. Aşikâr dozların üzerinde doping olarak kabul edilir.”
KUSMA, BULANIK GÖRME, ÇARPINTI, HALSİZLİK…
ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi, fenprometamin uygulamasından kaynaklanan, kimileri ölümcül sonuçlara bile yol açabilen olumsuz yan tesirlerin bir listesini hazırladı. Harvard Tıp Okulu’ndan Hekim Pieter A. Cohen, ‘fenprometamin’ üzerine ağırlaşırken hem de ‘deterenol’ isimli öbür bir ilacın kilo verme mamüllerinde kullanmasıyla ilgili araştırmalar yapıyordu. Çalışmasında fark ettiği şey deterenolun bu çeşit eserlerde kullanılmak üzere FDA tarafınca hiç bir vakit onaylanmadığı ve kullanılan mamüllerin açıklamalarında da isminin geçmemesiydi.
Konuyla ilgili 2018’den itibaren bilhassa ABD’de satılan çeşitli diyet destekleri markalarında ‘deterenol’ uyaranının tespit edildiğini söyleyen Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu, deterenolun, iştahı azaltıp bazal metabolizmayı yani kişinin sırf yaşamsal işlevlerini idame ettiren enerjiyi artırarak kişinin kilo vermesini sağlayabileceğini söylemiş oldu ve şöyleki devam etti: “Ancak düzinelerce çalışmada, deterenolün farklı oral dozlarının tesirleri incelendiğinde yüzde karıncalanma, anksiyete, diyastolik kan basıncının düşmesi, kalp suratının artması, kusma, hipotansiyon, bulanık görme, çarpıntı, halsizlik ve teneffüs derdi üzere tesirlerle de karşılaşıldı.”
Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu ayrıyeten 2013 yılında Hollandalı araştırmacıların deterenolun başka uyarıcılarla birlikte göğüs ağrısı ve kalp durması üzere bir dizi önemli yan tesirle bağlantılı olduğunu bulduklarını da hatırlattı.
İçinde fenprometamin bulunan ‘Vonedrine’ olarak bilinen ilacı 10 yıl boyunca kullananlarda önemli yan tesirler görüldü. Burun tıkanıklığına düzgün geldiği düşünülen bu deher neysel ilaç vakit ortasında fazlaca sayıda şahısta önemli sıhhat sorunlarına yol açmıştı. Bunun üzerine piyasaya sürülmesinin üzerinden epeyce geçmeden, 10 yıl ortasında yasaklandı. Lakin kimi sportmenler, olumsuz yan tesirlere karşın performanslarını düzgünleştirmek için bu ilacı kullanmaya devam ettiler. 1970’li senelera gelene kadar tartışmalı bir ilaç olarak görülen ‘Vonedrine’ hakkındaki son kelamı ABD merkezli FDA kurumu söyleyecekti.
HITLER BİLE ONA BAĞIMLIYDI
ABD’deki Besin ve İlaç Dairesi FDA, 1971 yılına gelindiğinde ‘Vonedrine’in onayının resmi olarak geri çekildiğini duyurdu. Ancak ortasında fenprometamin barındıran ilaçların kullanması sırf ‘Vonedrine’le hudutlu değildi. Günümüzdeki güç içeceklerinin gibisi nazaranvi bakılırsan ‘Pervitin’, İkinci Dünya Savaşı periyodunda biroldukca tıbbi eserde kullanılmaya başlanmıştı. Bu ilaç vakit içinde insan sıhhatine ziyanlı yasaklı unsurlara alternatif bir tahlil olarak kullanılıyordu. Uzmanlar, ‘Pervitin’ yardımıyla husus bağımlılığına bir son verileceğini umut ediyordu. Ancak işler hiç de beklenildiği üzere ilerlemedi.
‘Pervitin’ bir anda o denli büyük bir popülerlik kazandı ki Nazi Almanyası başkanı olarak bilinen, 20’nci yüzyılın en makus şöhretli diktatörü Adolf Hitler başta olmak üzere neredeyse bütün Alman askerleri adeta ‘Pervitin’ bağımlısı haline geldi. ‘Pervitin’ düşmanlar tarafınca Hitler’in kapalı silahı olarak biliniyor, Alman askerleri ise ‘zombi asker’ olarak isimlendiriliyordu.
ASKERLER ORTASINDA ‘TANK ÇİKOLATASI’ OLARAK BİLİNİYORDU
‘Pervitin’in bilhassa İkinci Dünya Savaşı devrinde tanınan olması aslında pek de sürpriz değildi. ‘Pervitin’i kullanan askerler daha uzun müddet savaşabiliyordu. Bu askerler asla acı hissetmiyor ve tam 36 saate kadar uyanık kalabiliyorlardı. İlaç birinci vakit içinderda Polonya ile yaşanan çatışmada sırf deneme hedefli kullanıldı. Sonuç şaşırtıcıydı. Yorgunluktan bitap düşmüş askerler epey değil yalnızca 1 saat ortasında bu ilaç yardımıyla kendini bir anda dinç hissedebiliyordu.
Alman ordusu kayıtlarına bakıldığında, askerler içinde ‘tank çikolatası’ olarak bilinen ‘Pervitin’ hapının kullanım sıklığı dehşete düşürücü boyutlara ulaşmıştı. 1939 ila 1945 yılları içinde, sırf 6 yıl ortasında tam 200 milyon ‘Pervitin’ hapının askerlere dağıtıldığı kayıtlara bakıldığında rahatlıkla anlaşılıyordu. ‘Pervitin’ birinci kademede sadece askerler tarafınca kullanılsa da vakit ortasında halk içinde da popülerlik kazandı ve satışları bir anda patlama yaptı.
EKSİ 30 DERECEDE BİLE ÜŞÜMEDİLER
Halk içinde popülerlik kazanması ise elbet 1942’nin çabucak başında Kızıl Ordu kuşatması altındaki Nazi askerlerinin ilaçla canlanmasının kulaktan kulağa duyulmasıyla oldu. Nazi askerleri Ocak 1942 tarihinde dört bir yanı Kızıl Ordu tarafınca kuşatıldığında hava eksi 30 dereceyi gösteriyordu. ‘Pervitin’ hapını kullanan askerler havanın dondurucu soğukluğuna karşın en ufak bir üşüme belirtisi hissetmiyordu. Kısa vakitte başta askerler olmak üzere bir hayli kişi bağımlılık yaratan unsurlara tahlil olarak sunulan bu ilaca bağımlı hale gelmişti. Gidişat hiç de iç açıcı değildi.
KİLO VERME HAPLARI VE ATLET DESTEKLERİNDE BULUNDU
‘Pelvitin’ ya da ‘Vonedrine’ üzere ilaçlardaki en büyük külfet kullanım öncesinde aslında beşerler üzerinde denenmemiş olmalarıydı. Fenprometamin içeren bu mamüllerin bireyler üstündeki tesirleri ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi’nin yanı sıra Harvard Tıp Okulu araştırmacılarının da dikkatini çekti. Ünlü tıp mecmuası Clinical Toxicology’de yayımlanan yeni bir araştırma ise çok çarpıcı.
Araştırmaya nazaran, İkinci Dünya Savaşı devrinden kalma deher neysel bir uyarıcı olan fenprometamin ve öbür uyarıcılar bugün halihazırda satışta olan kimi kilo verme hapları ve sportmen desteklerinde tespit edildi. Harvard Tıp Okulu’ndan Hekim Pieter A. Cohen, araştırmanın sonuçları karşısında büyük bir şaşkınlığa uğradığını söyleyerek, “Bu sonuçlar sahiden şaşırtan. Çalışmada tıpkı anda 9 farklı yasaklı uyarıcıyla karşılaşmak hepimiz için çok şoke edici bir sonuçtu” tabirlerini kullandı.
Peki birtakım zayıflama haplarında ve atlet desteklerinde görülen deterenol, fenprometamin, oksilofrin, oktodrin, beta-metilfeniletilamin, 1,3-dimetilamilamin, 1,4-dimetilamilamin, 1,3-dimetilbutilamin ve higenamin üzere yasaklı uyarıcılar ziyanlı olmalarına karşın zayıflamayı ya da fit kalmayı nasıl mümkün kılıyordu? Biyokimya Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ozan Emre Eyüpoğlu, bu soruya ‘Efedrin’ ilacı üzerinden örnekleyerek yanıt verdi. ‘Efedrin’ isimli ilacın Birinci olarak hava keselerini açtığı nedeni öne sürülerek astım hastalarına reçete edildiğini söyleyen Eyüpoğlu, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Ancak kullanılmaya başlandığında görüldü ki hastalar bununla birlikte kilo veriyor ve önemli biçimde ateşlenmiş hissediyor. ‘Efedrin’ yağ dokusunda yağların bedende taşınmasını sağlar ve daha fazla yağ yakılmasına sebep olur. Ayrıyeten uyarıcı tesiri sebebiyle ‘Efedrin’ birfazlaca şahısta iştahı kapatma özelliğiyle bilinir. Kalp krizi riskini artırabilir. Uyarıcı olduğu için bağımlılık riski taşır. Aşikâr dozların üzerinde doping olarak kabul edilir.”
KUSMA, BULANIK GÖRME, ÇARPINTI, HALSİZLİK…
ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi, fenprometamin uygulamasından kaynaklanan, kimileri ölümcül sonuçlara bile yol açabilen olumsuz yan tesirlerin bir listesini hazırladı. Harvard Tıp Okulu’ndan Hekim Pieter A. Cohen, ‘fenprometamin’ üzerine ağırlaşırken hem de ‘deterenol’ isimli öbür bir ilacın kilo verme mamüllerinde kullanmasıyla ilgili araştırmalar yapıyordu. Çalışmasında fark ettiği şey deterenolun bu çeşit eserlerde kullanılmak üzere FDA tarafınca hiç bir vakit onaylanmadığı ve kullanılan mamüllerin açıklamalarında da isminin geçmemesiydi.
Konuyla ilgili 2018’den itibaren bilhassa ABD’de satılan çeşitli diyet destekleri markalarında ‘deterenol’ uyaranının tespit edildiğini söyleyen Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu, deterenolun, iştahı azaltıp bazal metabolizmayı yani kişinin sırf yaşamsal işlevlerini idame ettiren enerjiyi artırarak kişinin kilo vermesini sağlayabileceğini söylemiş oldu ve şöyleki devam etti: “Ancak düzinelerce çalışmada, deterenolün farklı oral dozlarının tesirleri incelendiğinde yüzde karıncalanma, anksiyete, diyastolik kan basıncının düşmesi, kalp suratının artması, kusma, hipotansiyon, bulanık görme, çarpıntı, halsizlik ve teneffüs derdi üzere tesirlerle de karşılaşıldı.”
Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu ayrıyeten 2013 yılında Hollandalı araştırmacıların deterenolun başka uyarıcılarla birlikte göğüs ağrısı ve kalp durması üzere bir dizi önemli yan tesirle bağlantılı olduğunu bulduklarını da hatırlattı.