Survivor
Member
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Takvimler 1983 yılını gösterdiğinde Soğuk Savaş’ın en sıcak günleri yaşanıyordu. ABD ve Sovyetler Birliği içindeki tansiyon tekrar tırmanmaya başlamış ve nükleer savaş riski artmıştı. Bahar aylarında ABD Lideri Ronald Reagan, “Yıldız Savaşları” olarak isimlendirilen ve Soğuk Savaş’ın istikrarını bozabilecek potansiyele sahip olan füze savunma projesini açıklamış, tüm bunlar yaşanırken 1 Eylül 1983’te Sovyetler Birliği hava alanını ihlal eden Güney Kore’ye ilişkin sivil yolcu uçağının düşürülmesi ve 269 kişinin hayatını kaybetmesi var olan tansiyonu daha da artırmıştı.
Stanislav Petrov, 26 Eylül 1983 gecesi Moskova’nın haricinde bulunan Serpukhov-15 sığınağında nöbet tutmaya gittiğinde atmosfer böyleydi ve yaşananlar sebebiyle tüm taraflar alarm durumundaydı. Sovyetler Birliği’ne ilişkin uydu erken ihtar sistemi OKO’nun bulunduğu karargahta muhtemel bir nükleer atağa anında karşılık verilmesi için radar ekranı başında nöbet tutan Stanislav, gecenin ilerleyen saatlerinde erken ikaz sisteminin verdiği ihtarla dehşete düştü. Radar ekranı, Petrov’un dünya üzerinde görmek istediği son şeyi gösteriyor ve ABD’nin Sovyetler Birliği’ne nükleer füze ateşlediğini bildiriyordu.
SORUMLULUĞU KENDİ ÜSTÜNE ALDI
Sistemin ihtar vermeye başlamasıyla neye uğradığını şaşıran Petrov, ikaz sireni eşliğinde düşünmeye başladı. Alacağı karar tüm dünyanın geleceğini etkileyebilecek ve dünyanın yok bulunmasına kadar gidecek önemli sonuçlar doğurabilirdi. Vakit gitgide daralıyor, Petrov’un elleri titriyordu. Bu sırada erken ihtar sisteminden arka arda yeni ihtarlar gelmeye başladı. Sisteme bakılırsa ABD tarafınca ateşlenen 5 kıtalararası balistik füze Sovyetler Birliği’ne gerçek geliyordu. Üçüncü Dünya Savaşı’nın başlaması Petrov’un alacağı karara bağlıydı.
Hızlı karar alması gereken Stanislav Petrov’un yalnızca 12 dakikası vardı. Protokole nazaran, Petrov’un Sovyet Genelkurmayı ile irtibata geçip durumu bildirmesi gerekiyordu. Genelkurmay yetkilileri de durumu devrin Sovyetler Birliği önderi Yuri Andropov’a bildirecekti. Tüm bu buyruk komuta sürecinin akabinde Andropov’un karar vermesi için yalnızca birkaç dakikalık vakti olacak ve bu karar muhtemelen karşı taarruz halinde olacaktı. Petrov’un ortasında tuhaf bir his vardı ve Yarbay bu hissin müsaadeden gitmeye karar verdi. Sorumluluğu kendi üzerine alarak füzelerin fırlatıldığını doğrulamaya karar verdi.
GERÇEK OLDUĞUNA İKNA OLMADI
Petrov, ABD’nin yalnızca 5 balistik füze fırlatmasına mana veremedi. Bunu mantıksız bulmuştu zira sürpriz bir nükleer akının yüzlerce füze ile yapılarak tüm Sovyet füzelerini kullanılamaz duruma getirmesi gerekirdi. Yarbay, sistemin verdiği ihtar davetlerine karşın atağın nitekim yapıldığına ikna olmamıştı. Lakin alarmın yanlış olduğundan da emin değildi. Petrov, uydu teknolojisinin yeni olması sebebiyle erken ihtar sisteminin yanılgılı alarm verme ihtimalini göz önünde bulunduruyordu.
Bilgisayar çıktılarını denetim eden Petrov, kara konuşlu radar sistemlerinin radar operatörleriyle irtibata geçti. Şayet füzeler gerçekse kara konuşlu radarların füzeleri tespit etmesi gerekiyordu. Ufuk çizgisinden yay çizerek gelen füzelerin radarlara yakalanmaması imkansızdı. Petrov, yaptığı görüşmelerin akabinde erken ikaz sisteminin füze ikazına karşın radarların rastgele bir füze tespit etmediğini öğrendi.
DÜNYAYI NÜKLEER YIKIMDAN KURTARDI
Stanislav Petrov, dünyanın geleceğinin kendi ellerinde olduğunu farkındaydı. Erken ihtar sisteminin verdiği alarmın gerçek olup olmadığını anlamak için daha fazla bilgiye ve vakte gereksinimi vardı. Akın alarmın gerçek olduğu ihtimalini yüzde 50 olarak kabul eden Petrov, hislerine güvenerek üslerini aradı ve erken ikaz sisteminin kusur verdiğini söylemiş oldu.
Çok kısa mühlet daha sonra Petrov’un hislerine güvenmekle gerçek adımı attığı ortaya çıktı. Füze alarmının üzerinden 20 dakikadan fazla vakit geçmiş ancak Sovyet toprakları nükleer bir akına uğramamıştı. İlerleyen dakikalarda erken ihtar sisteminin güneş ışınları tarafınca yanıltıldığı ortaya çıktı. Stanislav Petrov, dünyayı muhtemel bir nükleer yıkımdan ve Üçüncü Dünya Savaşı’ndan korumuştu.
HERKES İSMİNİ 1998’DEN daha sonra ÖĞRENDİ
Olayın akabinde Petrov hakkında bir disiplin soruşturması başlatılmadı. Dünya savaşını engelleyen yarbaya yaşananları eksik raporladığı için kınama cezası verildi. Dünya ise kamuoyu Stanislav Petrov’un yaptıklarını lakin 1998’den daha sonra öğrenebildi.
Yaşanan olayların kamuoyuna yansımasının akabinde, Sovyet kumandana birtakım memleketler arası mükafatlar takdim edildi. 2004 yılında San Francisco’da faaliyet gösteren Association of World Citizens Kurumu, Petrov’a “Dünya Vatandaşı” mükafatını verdi ve bin dolarlık sembolik bir ödeme yaptı. Petrov ise kendisini hiç bir vakit kahraman olarak görmediğini söyleyerek, “Doğru vakitte, gerçek yerdeydim. Yalnızca nazaranvimi yaptım” dedi. Stanislav Petrov, 19 Mayıs 2017’de 77 yaşında hayatını kaybetti.
Stanislav Petrov, 26 Eylül 1983 gecesi Moskova’nın haricinde bulunan Serpukhov-15 sığınağında nöbet tutmaya gittiğinde atmosfer böyleydi ve yaşananlar sebebiyle tüm taraflar alarm durumundaydı. Sovyetler Birliği’ne ilişkin uydu erken ihtar sistemi OKO’nun bulunduğu karargahta muhtemel bir nükleer atağa anında karşılık verilmesi için radar ekranı başında nöbet tutan Stanislav, gecenin ilerleyen saatlerinde erken ikaz sisteminin verdiği ihtarla dehşete düştü. Radar ekranı, Petrov’un dünya üzerinde görmek istediği son şeyi gösteriyor ve ABD’nin Sovyetler Birliği’ne nükleer füze ateşlediğini bildiriyordu.
SORUMLULUĞU KENDİ ÜSTÜNE ALDI
Sistemin ihtar vermeye başlamasıyla neye uğradığını şaşıran Petrov, ikaz sireni eşliğinde düşünmeye başladı. Alacağı karar tüm dünyanın geleceğini etkileyebilecek ve dünyanın yok bulunmasına kadar gidecek önemli sonuçlar doğurabilirdi. Vakit gitgide daralıyor, Petrov’un elleri titriyordu. Bu sırada erken ihtar sisteminden arka arda yeni ihtarlar gelmeye başladı. Sisteme bakılırsa ABD tarafınca ateşlenen 5 kıtalararası balistik füze Sovyetler Birliği’ne gerçek geliyordu. Üçüncü Dünya Savaşı’nın başlaması Petrov’un alacağı karara bağlıydı.
Hızlı karar alması gereken Stanislav Petrov’un yalnızca 12 dakikası vardı. Protokole nazaran, Petrov’un Sovyet Genelkurmayı ile irtibata geçip durumu bildirmesi gerekiyordu. Genelkurmay yetkilileri de durumu devrin Sovyetler Birliği önderi Yuri Andropov’a bildirecekti. Tüm bu buyruk komuta sürecinin akabinde Andropov’un karar vermesi için yalnızca birkaç dakikalık vakti olacak ve bu karar muhtemelen karşı taarruz halinde olacaktı. Petrov’un ortasında tuhaf bir his vardı ve Yarbay bu hissin müsaadeden gitmeye karar verdi. Sorumluluğu kendi üzerine alarak füzelerin fırlatıldığını doğrulamaya karar verdi.
GERÇEK OLDUĞUNA İKNA OLMADI
Petrov, ABD’nin yalnızca 5 balistik füze fırlatmasına mana veremedi. Bunu mantıksız bulmuştu zira sürpriz bir nükleer akının yüzlerce füze ile yapılarak tüm Sovyet füzelerini kullanılamaz duruma getirmesi gerekirdi. Yarbay, sistemin verdiği ihtar davetlerine karşın atağın nitekim yapıldığına ikna olmamıştı. Lakin alarmın yanlış olduğundan da emin değildi. Petrov, uydu teknolojisinin yeni olması sebebiyle erken ihtar sisteminin yanılgılı alarm verme ihtimalini göz önünde bulunduruyordu.
Bilgisayar çıktılarını denetim eden Petrov, kara konuşlu radar sistemlerinin radar operatörleriyle irtibata geçti. Şayet füzeler gerçekse kara konuşlu radarların füzeleri tespit etmesi gerekiyordu. Ufuk çizgisinden yay çizerek gelen füzelerin radarlara yakalanmaması imkansızdı. Petrov, yaptığı görüşmelerin akabinde erken ikaz sisteminin füze ikazına karşın radarların rastgele bir füze tespit etmediğini öğrendi.
DÜNYAYI NÜKLEER YIKIMDAN KURTARDI
Stanislav Petrov, dünyanın geleceğinin kendi ellerinde olduğunu farkındaydı. Erken ihtar sisteminin verdiği alarmın gerçek olup olmadığını anlamak için daha fazla bilgiye ve vakte gereksinimi vardı. Akın alarmın gerçek olduğu ihtimalini yüzde 50 olarak kabul eden Petrov, hislerine güvenerek üslerini aradı ve erken ikaz sisteminin kusur verdiğini söylemiş oldu.
Çok kısa mühlet daha sonra Petrov’un hislerine güvenmekle gerçek adımı attığı ortaya çıktı. Füze alarmının üzerinden 20 dakikadan fazla vakit geçmiş ancak Sovyet toprakları nükleer bir akına uğramamıştı. İlerleyen dakikalarda erken ihtar sisteminin güneş ışınları tarafınca yanıltıldığı ortaya çıktı. Stanislav Petrov, dünyayı muhtemel bir nükleer yıkımdan ve Üçüncü Dünya Savaşı’ndan korumuştu.
HERKES İSMİNİ 1998’DEN daha sonra ÖĞRENDİ
Olayın akabinde Petrov hakkında bir disiplin soruşturması başlatılmadı. Dünya savaşını engelleyen yarbaya yaşananları eksik raporladığı için kınama cezası verildi. Dünya ise kamuoyu Stanislav Petrov’un yaptıklarını lakin 1998’den daha sonra öğrenebildi.
Yaşanan olayların kamuoyuna yansımasının akabinde, Sovyet kumandana birtakım memleketler arası mükafatlar takdim edildi. 2004 yılında San Francisco’da faaliyet gösteren Association of World Citizens Kurumu, Petrov’a “Dünya Vatandaşı” mükafatını verdi ve bin dolarlık sembolik bir ödeme yaptı. Petrov ise kendisini hiç bir vakit kahraman olarak görmediğini söyleyerek, “Doğru vakitte, gerçek yerdeydim. Yalnızca nazaranvimi yaptım” dedi. Stanislav Petrov, 19 Mayıs 2017’de 77 yaşında hayatını kaybetti.