Survivor
Member
Standart bir insan beyninden çok daha farklı bir fikir sistemine sahip olan akıl hastalarıyla sık sık temas eden tabip ve hemşirelerin başından geçenlere dair anlattıkları vakit içinde birfazlaca kent efsanesini de yarattı. Bu kent efsaneleri içinde kuşkusuz en bilinenlerden biri de bir hemşirenin aktardığına bakılırsa kendini portakal suyu zanniçin bir hastaydı. ‘Etrafa dökülmemek’ ya da ‘yanlışlıkla biri tarafınca içilmemek’ için kıpırdamadan yatağında uzanıp tavanı seyreden bu hasta gecelerini uykusuz geçiriyordu. Fakat kendini portakal suyu zanniçin hasta en şaşırtan hadise değildi. İsmini tarihe yazdıran bir isim epey daha farklı bir fikre inanıyordu.
Kral VI. Charles’ın taht giyme töreni
CAMDAN YAPILDIKLARINA İNANIYORLARDI
Kökeni 1960’lı senelera dayanan ve günümüze kadar ulaşan bu öykü, biroldukcalarına kent efsanesi üzere gelse de aslında 14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar biroldukca insanın yaşadığı yanılsamayla örtüşüyordu. 14 ila 19’uncu yüzsenelerda yaşayan birtakım beşerler bedenlerinin bir kısmının yahut tamamının camdan yapıldığına inandığını söylüyordu.
Bu yüzsenelera ilişkin kimi tıbbî dokümanlar, hastaların kendilerini vazo yahut sürahi üzere cam objelerden yapıldıklarına inandıkları olayları barındırıyordu. Bu gizemli ve yaygın cam yanılgısının sebebi günümüzde hâlâ bilim insanları içinde tartışılıyor. Şaşkınlık verici cam sanrısının en bariz olayı olarak ise ismini tarih sahnesine yazdıran Fransa Hükümdarı VI. Charles gösteriliyordu.
ÇOK GEÇMEDEN BİRİNCİ İŞARETLER ORTAYA ÇIKMAYA BAŞLADI
Kral VI. Charles, 1380 yılında yalnızca 11 yaşındayken tahta çıktı. Tahta çıktığı sırada ülkesi Fransa ve İngiltere içindeki ‘Yüz Yıl Savaşı’ devam ediyordu. Yetişkin olmadığı için devletin idaresi dört amcasından oluşan bir heyete verilmişti. Kral VI. Charles lakin 21 yaşında Fransa devleti idaresini üzerine alabildi. Tahta çıktığı birinci senelerda gelecek vadeden, bürokrasiyi düzgünleştirmek ve yolsuzluğu azaltmak için ıslahatlar düzenleyen bir hükümdardı.
Bu durum dönemin papaları siyasete karışana kadar devam etti. O periyotlar biri Fransa’da biri ise İtalya’nın Roma kentinde olmak üzere iki papa vardı. Bu iki papa, ‘gerçek papa’ olduklarını ispat etmek için kıyasıya bir rekabet halindeydi. Kral VI. Charles, Fransa’daki papayı Roma’ya papa olarak yollamaya karar verdi. Ancak bu siyasi hamleyi gerçekleştirmedilk evvel, 1392’de Kral VI. Charles’ın akıl sıhhatini kaybettiğine dair birinci işaretler ortaya çıkmaya başlamıştı.
KURT OLDUĞUNU DÜŞÜNÜP HİZMETÇİLERİNİ KOVALADI
Bir anda sahip olduğu unvanı asla umursamamaya başlayan Kral VI. Charles, bunun yerine mahpustan çıkan mahkûmları yakalamak üzere şahsi problemlere yük vermeye başlamıştı. bu zamanda bir defasında bir mahkûmu kovalarken kendi süvarilerine saldırdı, hatta kimilerini kendi elleriyle öldürdü. Kraliyet ailesinin geri kalanı, bu kadar yüksek bir pozisyonda olmanın onun için gerilimli olduğunu düşünüyordu. Hükümdarın davranışlarını onun zihinsel sıhhatinin berbata gittiğine dair belirtiler olarak görmek yerine diğer sebepler arıyorlardı. Kral VI. Charles’ın zihinsel sıhhati, kral olduğunu hatta isminin ne olduğunu unutacak kadar kötüleşmeye devam etti. Tezlere bakılırsa beş ay boyunca banyo yapmayı, hatta kıyafetlerini değiştirmeyi dahi reddetti. Durumu kötüleşmeye devam ederken Kral VI. Charles kendini kurt zannedip kale ortasında hizmetçileri ve muhafızları kovalamaya bile başlayacaktı.
Akıl sıhhatini kaybeden Kral VI. Charles’ın muhafızlara saldırdığı anın resmedilmesi
TARİHÇİLERİN ONA ‘DELİ’ DEMESİNİN SEBEBİ…
En yakın arkadaşı olan ‘Kasap’ lakaplı Olivier V de Clisson’ı öldürmeye teşebbüs ettiğinde herkes Kral VI. Charles’ın akıl sıhhatinden güzelce tasa etmeye başlamıştı. Fakat hükümdarın büsbütün delirdiğini insanlara düşündüren asıl şey, tekraren kere yere düşüp kendini yaralamasına karşın birden kendisinin camdan yapıldığını düşünmesi oldu. Bu durum Kral VI. Charles’ın hayatının geri kalanında da aralıklı olarak devam edecekti ve bu hastalığından ötürü birtakım tarihçiler ona ‘Deli Charles’ diyeceklerdi.
Kral, yere düştüğünde kırılmaması için hizmetçilerine her vakit zırh giydirirdi. İnsanların ona dokunmasına müsaade vermemesinin sebebi de buydu. Hizmetçileri onu zırhla giydirirken derisine tek bir parmakla bile değmemek zorundaydılar. Bu yanılsama Kral VI. Charles’ın rastgele bir savaş alanına adım atmasına da mahzur oldu. Yakın etrafındaki herkes onu zihinsel sıkıntılarıyla yüzleştirmek istese de Kral tarafınca öldürtülmekten korkuyordu.
Takvimler 1422 yılını gösterdiğinde Kral VI. Charles, artık etrafındaki dünyayı, hatta Kraliyet ailesini bile tanıyamıyordu. Zihinsel sıhhati gün geçtikçe berbata gitti ve fazlaca geçmeden birebir yılın 21 Ekim’inde vefat etti. Kral VI. Charles, cam sanrısının en ünlü örneği olsa da yaşadığı yüzyılda açıklanamayan cam yanılgısından muzdarip olan bir fazlaca akademisyen ve aristokrattan sadece bir tanesiydi.
‘ÖLÜ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜP KENDİNİ KESİYORDU’
Cam sanrılarına dair fazlaca rapor, tarihi dokümanlarda kayıt altına alındı. Bu raporlarda kalçalarının camdan olduğuna inanan, bir yere oturmadan evvel yastık koyan bir fazlaca kişinin davranışları not edilmişti. 19. yüzyılda daha az yaygın hale gelen cam sanrısının son örneklerinden biri ise Bavyeralı I. Ludwig’in kızı Alexandra Amalie’ydi. Bavyera Prensesi Alexandra, 1840’lı senelerda, çocukluğunda bir cam piyano yuttuğuna inanıyordu. Bu inancı yüzünden karşısına çıkan bir piyanoya ziyan vermemek için fazlaca dikkatli olması gerektiğini kendine sık sık hatırlatıyordu. 19. yüzyılda cam sanrısı olayları çok ender görülmeye başlanmış, 20’nci yüzyılda ise sırf birkaç olaya rastlanmıştı. Bu olaylar daha evvelkiler üzere yüksek profilli bireylerden oluşmuyordu.
Zamanın alımları ve bilim insanları bu olaylar için biroldukça teoride bulunsa da insanların kendilerini niye camdan yapıldığına inandıklarına dair söylenebilecek net bir ispat yok. Klinik Psikolog Ayhan Altaş, Kral Charles’ın ve öbür olaylara ilişkin görülen sorunların, psikozlarda görülen meseleler olduğunu söylemiş oldu. Çalıştığı psikiyatri kliniklerinin birinde, meyyit olduğunu düşünen ve bunu kanıtlamak için daima kendini kesme eğiliminde bulunan bir hadiseyi örnek gösteren Altaş, ruhsal sorunların oluşmasında kişinin ruhsal yapısının, genetiğinin ve etrafının tesirli olduğunu hatırlattı.
‘MANTIKSIZ GÖRÜNEN ŞEYLERİN BİR MANASI OLABİLİR’
Psikozlarda ve sanrılarda bilhassa genetiğin epey tesirli olduğuna değinen Klinik Psikolog Altaş, “Bu stil sorunlarda şahısların yaşadığı olaylar daha sonrası mantık dışı üzere gözüken bir sorun oluşur. Ama bu mantık dışı üzere gözüken sorunun şuur haricinde kıymetli bir manası olabilir” cümleleriyle mevzuya açıklık getirdi. Bunu bir örnekle açıklayan Altaş, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Örneğin kimi hadise incelemelerinde fizyolojik olarak hiç bir sorun olmamasına karşın birtakım bireyler duyma ve görme problemleri yaşadıklarını söylemişlerdi. Yapılan ruhsal kıymetlendirme daha sonrası duyma sorunu yaşayan bireylerin çok derece rahatsız edecek şeyler duydukları ve görme sorunu olan şahısların de çok rahatsız edici şeyler gördükleri kararına varılmıştı.”
‘SAVAŞ VE PANDEMİ PERİYOTLARINDA TASALAR ARTIYOR’
Benzer hadiselerin mantık çerçevesinde değerlendirildiğinde anlamsız üzere görüldüğünü lakin aslında şuur haricinde manası olan hususlar olduğunun altını çizen Klinik Psikolog Altaş, “Yani bir kişi kendini camdan yapılmış olarak zannediyorsa kendi ortasında bir mantığı vardır lakin günlük hayatta fonksiyonel hususlar değildir” sözlerini kullandı. Kendini cam sanma sarılarının 14’üncü ve 16’ncı yüzseneler içinde çoğunlukla görülmesinin niçininin artan telaş bozuklukları olabileceğini söyleyen Altaş, yaşanılan pandemi, savaş üzere periyotların insanlardaki telaş düzeyini artırdığına dikkat çekti. Altaş, “Pandemi periyodunda korku bozuklukları fazlaca fazla arttı. Bilhassa ‘Korona olup öleceğim’ derdi ön plana çıktı hatta buna ‘koronafobi’ diyenler de oldu. Kral VI. Charles’ın yaşadığı devir de savaşların daha epeyce yaşandığı bir periyot olduğu için savaşların getirdiği mevt korkusu şahıslarda telaş bozukluğu yahut travma daha sonrası gerilim bozukluğu üzere sorunların yaygınlaşmasına niye olmuş olabilir. Alışılmış ki Kral’ın yaşadığı sorun tek başına korku bozukluklarıyla açıklanabilecek bir durum değil” diye konuştu.
Kral VI. Charles’ın taht giyme töreni
CAMDAN YAPILDIKLARINA İNANIYORLARDI
Kökeni 1960’lı senelera dayanan ve günümüze kadar ulaşan bu öykü, biroldukcalarına kent efsanesi üzere gelse de aslında 14. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar biroldukca insanın yaşadığı yanılsamayla örtüşüyordu. 14 ila 19’uncu yüzsenelerda yaşayan birtakım beşerler bedenlerinin bir kısmının yahut tamamının camdan yapıldığına inandığını söylüyordu.
Bu yüzsenelera ilişkin kimi tıbbî dokümanlar, hastaların kendilerini vazo yahut sürahi üzere cam objelerden yapıldıklarına inandıkları olayları barındırıyordu. Bu gizemli ve yaygın cam yanılgısının sebebi günümüzde hâlâ bilim insanları içinde tartışılıyor. Şaşkınlık verici cam sanrısının en bariz olayı olarak ise ismini tarih sahnesine yazdıran Fransa Hükümdarı VI. Charles gösteriliyordu.
ÇOK GEÇMEDEN BİRİNCİ İŞARETLER ORTAYA ÇIKMAYA BAŞLADI
Kral VI. Charles, 1380 yılında yalnızca 11 yaşındayken tahta çıktı. Tahta çıktığı sırada ülkesi Fransa ve İngiltere içindeki ‘Yüz Yıl Savaşı’ devam ediyordu. Yetişkin olmadığı için devletin idaresi dört amcasından oluşan bir heyete verilmişti. Kral VI. Charles lakin 21 yaşında Fransa devleti idaresini üzerine alabildi. Tahta çıktığı birinci senelerda gelecek vadeden, bürokrasiyi düzgünleştirmek ve yolsuzluğu azaltmak için ıslahatlar düzenleyen bir hükümdardı.
Bu durum dönemin papaları siyasete karışana kadar devam etti. O periyotlar biri Fransa’da biri ise İtalya’nın Roma kentinde olmak üzere iki papa vardı. Bu iki papa, ‘gerçek papa’ olduklarını ispat etmek için kıyasıya bir rekabet halindeydi. Kral VI. Charles, Fransa’daki papayı Roma’ya papa olarak yollamaya karar verdi. Ancak bu siyasi hamleyi gerçekleştirmedilk evvel, 1392’de Kral VI. Charles’ın akıl sıhhatini kaybettiğine dair birinci işaretler ortaya çıkmaya başlamıştı.
KURT OLDUĞUNU DÜŞÜNÜP HİZMETÇİLERİNİ KOVALADI
Bir anda sahip olduğu unvanı asla umursamamaya başlayan Kral VI. Charles, bunun yerine mahpustan çıkan mahkûmları yakalamak üzere şahsi problemlere yük vermeye başlamıştı. bu zamanda bir defasında bir mahkûmu kovalarken kendi süvarilerine saldırdı, hatta kimilerini kendi elleriyle öldürdü. Kraliyet ailesinin geri kalanı, bu kadar yüksek bir pozisyonda olmanın onun için gerilimli olduğunu düşünüyordu. Hükümdarın davranışlarını onun zihinsel sıhhatinin berbata gittiğine dair belirtiler olarak görmek yerine diğer sebepler arıyorlardı. Kral VI. Charles’ın zihinsel sıhhati, kral olduğunu hatta isminin ne olduğunu unutacak kadar kötüleşmeye devam etti. Tezlere bakılırsa beş ay boyunca banyo yapmayı, hatta kıyafetlerini değiştirmeyi dahi reddetti. Durumu kötüleşmeye devam ederken Kral VI. Charles kendini kurt zannedip kale ortasında hizmetçileri ve muhafızları kovalamaya bile başlayacaktı.
Akıl sıhhatini kaybeden Kral VI. Charles’ın muhafızlara saldırdığı anın resmedilmesi
TARİHÇİLERİN ONA ‘DELİ’ DEMESİNİN SEBEBİ…
En yakın arkadaşı olan ‘Kasap’ lakaplı Olivier V de Clisson’ı öldürmeye teşebbüs ettiğinde herkes Kral VI. Charles’ın akıl sıhhatinden güzelce tasa etmeye başlamıştı. Fakat hükümdarın büsbütün delirdiğini insanlara düşündüren asıl şey, tekraren kere yere düşüp kendini yaralamasına karşın birden kendisinin camdan yapıldığını düşünmesi oldu. Bu durum Kral VI. Charles’ın hayatının geri kalanında da aralıklı olarak devam edecekti ve bu hastalığından ötürü birtakım tarihçiler ona ‘Deli Charles’ diyeceklerdi.
Kral, yere düştüğünde kırılmaması için hizmetçilerine her vakit zırh giydirirdi. İnsanların ona dokunmasına müsaade vermemesinin sebebi de buydu. Hizmetçileri onu zırhla giydirirken derisine tek bir parmakla bile değmemek zorundaydılar. Bu yanılsama Kral VI. Charles’ın rastgele bir savaş alanına adım atmasına da mahzur oldu. Yakın etrafındaki herkes onu zihinsel sıkıntılarıyla yüzleştirmek istese de Kral tarafınca öldürtülmekten korkuyordu.
Takvimler 1422 yılını gösterdiğinde Kral VI. Charles, artık etrafındaki dünyayı, hatta Kraliyet ailesini bile tanıyamıyordu. Zihinsel sıhhati gün geçtikçe berbata gitti ve fazlaca geçmeden birebir yılın 21 Ekim’inde vefat etti. Kral VI. Charles, cam sanrısının en ünlü örneği olsa da yaşadığı yüzyılda açıklanamayan cam yanılgısından muzdarip olan bir fazlaca akademisyen ve aristokrattan sadece bir tanesiydi.
‘ÖLÜ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜP KENDİNİ KESİYORDU’
Cam sanrılarına dair fazlaca rapor, tarihi dokümanlarda kayıt altına alındı. Bu raporlarda kalçalarının camdan olduğuna inanan, bir yere oturmadan evvel yastık koyan bir fazlaca kişinin davranışları not edilmişti. 19. yüzyılda daha az yaygın hale gelen cam sanrısının son örneklerinden biri ise Bavyeralı I. Ludwig’in kızı Alexandra Amalie’ydi. Bavyera Prensesi Alexandra, 1840’lı senelerda, çocukluğunda bir cam piyano yuttuğuna inanıyordu. Bu inancı yüzünden karşısına çıkan bir piyanoya ziyan vermemek için fazlaca dikkatli olması gerektiğini kendine sık sık hatırlatıyordu. 19. yüzyılda cam sanrısı olayları çok ender görülmeye başlanmış, 20’nci yüzyılda ise sırf birkaç olaya rastlanmıştı. Bu olaylar daha evvelkiler üzere yüksek profilli bireylerden oluşmuyordu.
Zamanın alımları ve bilim insanları bu olaylar için biroldukça teoride bulunsa da insanların kendilerini niye camdan yapıldığına inandıklarına dair söylenebilecek net bir ispat yok. Klinik Psikolog Ayhan Altaş, Kral Charles’ın ve öbür olaylara ilişkin görülen sorunların, psikozlarda görülen meseleler olduğunu söylemiş oldu. Çalıştığı psikiyatri kliniklerinin birinde, meyyit olduğunu düşünen ve bunu kanıtlamak için daima kendini kesme eğiliminde bulunan bir hadiseyi örnek gösteren Altaş, ruhsal sorunların oluşmasında kişinin ruhsal yapısının, genetiğinin ve etrafının tesirli olduğunu hatırlattı.
‘MANTIKSIZ GÖRÜNEN ŞEYLERİN BİR MANASI OLABİLİR’
Psikozlarda ve sanrılarda bilhassa genetiğin epey tesirli olduğuna değinen Klinik Psikolog Altaş, “Bu stil sorunlarda şahısların yaşadığı olaylar daha sonrası mantık dışı üzere gözüken bir sorun oluşur. Ama bu mantık dışı üzere gözüken sorunun şuur haricinde kıymetli bir manası olabilir” cümleleriyle mevzuya açıklık getirdi. Bunu bir örnekle açıklayan Altaş, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Örneğin kimi hadise incelemelerinde fizyolojik olarak hiç bir sorun olmamasına karşın birtakım bireyler duyma ve görme problemleri yaşadıklarını söylemişlerdi. Yapılan ruhsal kıymetlendirme daha sonrası duyma sorunu yaşayan bireylerin çok derece rahatsız edecek şeyler duydukları ve görme sorunu olan şahısların de çok rahatsız edici şeyler gördükleri kararına varılmıştı.”
‘SAVAŞ VE PANDEMİ PERİYOTLARINDA TASALAR ARTIYOR’
Benzer hadiselerin mantık çerçevesinde değerlendirildiğinde anlamsız üzere görüldüğünü lakin aslında şuur haricinde manası olan hususlar olduğunun altını çizen Klinik Psikolog Altaş, “Yani bir kişi kendini camdan yapılmış olarak zannediyorsa kendi ortasında bir mantığı vardır lakin günlük hayatta fonksiyonel hususlar değildir” sözlerini kullandı. Kendini cam sanma sarılarının 14’üncü ve 16’ncı yüzseneler içinde çoğunlukla görülmesinin niçininin artan telaş bozuklukları olabileceğini söyleyen Altaş, yaşanılan pandemi, savaş üzere periyotların insanlardaki telaş düzeyini artırdığına dikkat çekti. Altaş, “Pandemi periyodunda korku bozuklukları fazlaca fazla arttı. Bilhassa ‘Korona olup öleceğim’ derdi ön plana çıktı hatta buna ‘koronafobi’ diyenler de oldu. Kral VI. Charles’ın yaşadığı devir de savaşların daha epeyce yaşandığı bir periyot olduğu için savaşların getirdiği mevt korkusu şahıslarda telaş bozukluğu yahut travma daha sonrası gerilim bozukluğu üzere sorunların yaygınlaşmasına niye olmuş olabilir. Alışılmış ki Kral’ın yaşadığı sorun tek başına korku bozukluklarıyla açıklanabilecek bir durum değil” diye konuştu.