Kıyamet buzulu eriyor… İşte kapıdaki felaketler Bilim insanları Batı Antarktika’nın Dünya’nın en süratli ısınan bölgelerinden biri olduğunu söylemiş oldu. Buna ispat olarak ise, “Kıyamet Buzulu” olarak da bilinen Thwaites Buzulu’ndan öteki bir yere bakmanıza gerek yok.
Ntv’nin haberine nazaran, 1980’lerden bu yana Thwaites Buzulu kestirimi 595 milyar ton buz kaybetti ve bu mühlet zarfında tek başına yıllık global deniz düzeyindeki artışa yüzde 4 katkıda bulundu.
Son 30 yılda hızlandı
birebir vakitte Kıyamet Buzulu’ndaki buz kaybı oranı, buzulun altındaki suyun ve atmosferin sıcaklığının artmasına niye olan global ısınma niçiniyle son otuz yılda kıymetli ölçüde hızlandı.
ABD’de yapılan yani bir çalışma ise, sınan okyanus ve atmosferin Thwaites’i uçurumun eşiğine getiren tek faktör olmadığını gösteriyor. Communications Earth & Environment mecmuasında yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar bölgedeki jeotermal ısı akışının yeni haritalarını oluşturmak için Batı Antarktika’dan gelen jeomanyetik alan bilgilerini tahlil etti.
Çok fazla jeotermal ısıya maruz kalıyor
Bilim insanları, Batı Antarktika’nın altındaki yer kabuğunun kabuğun Doğu Antarktika’dakinden epey daha ince olduğunu buldu. Batı’da 17 ile 25 kilometre kalınlığındayken, Doğu’da yaklaşık 40 kilometre kalınlıkta olduğu görüldü. Bu durum ise Kıyamet Buzulu’nun kıtanın başka tarafındaki buzullardan epeyce daha fazla jeotermal ısıya maruz kaldığını ve Dünya’nın çekirdeğine daha yakın gösteriyor.
Almanya’daki Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitiüsü’nden çalışmanın baş muharriri Ricarda Dziadek, “Ölçümlerimiz, Kıyamet Buzulu’nun altında yer kabuğunun sadece 17 ile 25 kilometre kalınlığında olduğunu ve metrekare başına 150 miliwattaa kadar jeotermal ısı akışının meydana gelebileceğini gösteriyor” dedi.
Öbür taraftan, Batı Antarktika bir okyanus çukurunda bulunduğundan, deniz tabanının altındaki kabuğun Doğu Antarktika’nın altındaki kabuktan hayli daha ince olması bekleniyordu. Araştırmacılar, bu nispeten ince kabuğun, gezegenin üst mantosundan (ortalama 200 santigrat derece sıcaklıklara maruz kalan) daha fazla ısı emmesi gerektiğinden, milyonlarca yıl boyunca buradaki buzulların oluşumunu ve evrimini etkilediğinden şüpheleniyorlardı.
Bağıl ısı akışı hesaplandı
Yeni çalışmada, bilim insanları ısı akışındaki bu farkı birinci sefer ölçtü. Takım, çeşitli manyetik alan data kümelerini kullanarak, Antarktika boyunca çeşitli noktalarda kabuk ile manto içindeki arayı ve bu bölgelerdeki bağıl ısı akışını hesapladı.
Farklı kaya cinsleri ısıyı farklı biçimde ilettiğinden, buzulun deniz tabanıyla buluştuğu yerde buzulun ne kadar sıcak olduğunu tam olarak ölçmek güç olsa da, araştırmacılar, Batı’daki bu ekstra ısı kaynağının Kıyamet Buzulu için sadece makus haber manasına gelebileceğini söylemiş oldu.
Çalışmanın ortak muharriri Karsten Gohl, “Büyük ölçülerde jeotermal ısı, mesela, buzul yatağının tabanının artık büsbütün donmamasına yahut yüzeyinde daima bir su katmanının oluşmasına niye olabilir” diye konuştu.
Gohl, bu şartlardan rastgele birinin buzulun yer üzerinde daha kolay kaymasına niye olarak buzulun buz kaybının “kıymetli ölçüde hızlanmasına” niye olabileceğini kelamlarına ekledi.
Öte yandan bilim insanları kelam konusu durumun gezegenimizin tamamı için büyük riskler oluşturduğunu söylemiş oldu. Zira Kıyamet Buzulu’nın büsbütün erimesi, global deniz düzeylerinde ortalama olarak 65 santimetre bir yükseliş manasına geliyor.
Eşi gibisi görülmemiş seviyede deniz düzeyi yükselebilir
Bu durum ise dünyadaki denize kıyısı olan ülkelerde büyük bir felaket demek. Dahası, Batı Antarktika Buz Levhası’nın kenarını tıkayan Kıyamet Buzulu’nun yok olması, buz kaybının Antarktika’daki tüm bölgede çarpıcı bir biçimde hızlanarak global deniz düzeyinin eşi gibisi görülmemiş seviyede yükselmesine niye olabilir.
Sonuç olarak, kelam konusu çalışma yardımıyla araştırmacılar yakında Antarktika’nın altındaki ısı akışı ölçümlerini daha da geliştirme talihine sahip olacaklar. Şu anda Güney Kutbu’nda, Kıyamet Buzulu’nun yatağına kadar uzanan buz çekirdeklerini delme misyonları da dahil olmak üzere büyük bir memleketler arası araştırma projesi yürütülüyor. Bu çekirdek örneklerden elde edilen ısı akışı ölçümleri, bilim beşerlerine Kıyamet Buzulu’nun ne kadar vakit kaldığı konusunda daha âlâ bir fikir verecek.
Ntv’nin haberine nazaran, 1980’lerden bu yana Thwaites Buzulu kestirimi 595 milyar ton buz kaybetti ve bu mühlet zarfında tek başına yıllık global deniz düzeyindeki artışa yüzde 4 katkıda bulundu.
Son 30 yılda hızlandı
birebir vakitte Kıyamet Buzulu’ndaki buz kaybı oranı, buzulun altındaki suyun ve atmosferin sıcaklığının artmasına niye olan global ısınma niçiniyle son otuz yılda kıymetli ölçüde hızlandı.
ABD’de yapılan yani bir çalışma ise, sınan okyanus ve atmosferin Thwaites’i uçurumun eşiğine getiren tek faktör olmadığını gösteriyor. Communications Earth & Environment mecmuasında yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar bölgedeki jeotermal ısı akışının yeni haritalarını oluşturmak için Batı Antarktika’dan gelen jeomanyetik alan bilgilerini tahlil etti.
Çok fazla jeotermal ısıya maruz kalıyor
Bilim insanları, Batı Antarktika’nın altındaki yer kabuğunun kabuğun Doğu Antarktika’dakinden epey daha ince olduğunu buldu. Batı’da 17 ile 25 kilometre kalınlığındayken, Doğu’da yaklaşık 40 kilometre kalınlıkta olduğu görüldü. Bu durum ise Kıyamet Buzulu’nun kıtanın başka tarafındaki buzullardan epeyce daha fazla jeotermal ısıya maruz kaldığını ve Dünya’nın çekirdeğine daha yakın gösteriyor.
Almanya’daki Helmholtz Kutup ve Deniz Araştırmaları Enstitiüsü’nden çalışmanın baş muharriri Ricarda Dziadek, “Ölçümlerimiz, Kıyamet Buzulu’nun altında yer kabuğunun sadece 17 ile 25 kilometre kalınlığında olduğunu ve metrekare başına 150 miliwattaa kadar jeotermal ısı akışının meydana gelebileceğini gösteriyor” dedi.
Öbür taraftan, Batı Antarktika bir okyanus çukurunda bulunduğundan, deniz tabanının altındaki kabuğun Doğu Antarktika’nın altındaki kabuktan hayli daha ince olması bekleniyordu. Araştırmacılar, bu nispeten ince kabuğun, gezegenin üst mantosundan (ortalama 200 santigrat derece sıcaklıklara maruz kalan) daha fazla ısı emmesi gerektiğinden, milyonlarca yıl boyunca buradaki buzulların oluşumunu ve evrimini etkilediğinden şüpheleniyorlardı.
Bağıl ısı akışı hesaplandı
Yeni çalışmada, bilim insanları ısı akışındaki bu farkı birinci sefer ölçtü. Takım, çeşitli manyetik alan data kümelerini kullanarak, Antarktika boyunca çeşitli noktalarda kabuk ile manto içindeki arayı ve bu bölgelerdeki bağıl ısı akışını hesapladı.
Farklı kaya cinsleri ısıyı farklı biçimde ilettiğinden, buzulun deniz tabanıyla buluştuğu yerde buzulun ne kadar sıcak olduğunu tam olarak ölçmek güç olsa da, araştırmacılar, Batı’daki bu ekstra ısı kaynağının Kıyamet Buzulu için sadece makus haber manasına gelebileceğini söylemiş oldu.
Çalışmanın ortak muharriri Karsten Gohl, “Büyük ölçülerde jeotermal ısı, mesela, buzul yatağının tabanının artık büsbütün donmamasına yahut yüzeyinde daima bir su katmanının oluşmasına niye olabilir” diye konuştu.
Gohl, bu şartlardan rastgele birinin buzulun yer üzerinde daha kolay kaymasına niye olarak buzulun buz kaybının “kıymetli ölçüde hızlanmasına” niye olabileceğini kelamlarına ekledi.
Öte yandan bilim insanları kelam konusu durumun gezegenimizin tamamı için büyük riskler oluşturduğunu söylemiş oldu. Zira Kıyamet Buzulu’nın büsbütün erimesi, global deniz düzeylerinde ortalama olarak 65 santimetre bir yükseliş manasına geliyor.
Eşi gibisi görülmemiş seviyede deniz düzeyi yükselebilir
Bu durum ise dünyadaki denize kıyısı olan ülkelerde büyük bir felaket demek. Dahası, Batı Antarktika Buz Levhası’nın kenarını tıkayan Kıyamet Buzulu’nun yok olması, buz kaybının Antarktika’daki tüm bölgede çarpıcı bir biçimde hızlanarak global deniz düzeyinin eşi gibisi görülmemiş seviyede yükselmesine niye olabilir.
Sonuç olarak, kelam konusu çalışma yardımıyla araştırmacılar yakında Antarktika’nın altındaki ısı akışı ölçümlerini daha da geliştirme talihine sahip olacaklar. Şu anda Güney Kutbu’nda, Kıyamet Buzulu’nun yatağına kadar uzanan buz çekirdeklerini delme misyonları da dahil olmak üzere büyük bir memleketler arası araştırma projesi yürütülüyor. Bu çekirdek örneklerden elde edilen ısı akışı ölçümleri, bilim beşerlerine Kıyamet Buzulu’nun ne kadar vakit kaldığı konusunda daha âlâ bir fikir verecek.