Tory
New member
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), yılın birinci İnşaat Kesimi Tahlili Raporu’nda kesimde “reel” halde büyümeye dönüş için inşaat yatırımlarında canlanmaya ve öngörülemez seviyede artan girdi maliyetlerinin yarattığı sorunun tahliline muhtaçlığa işaret ederken; TMB Lideri M. Erdal Eren, Meclis’te görüşmeleri süren fiyat farkı düzenlemesi kapsamında TOKİ ihalelerine özel sunulan önergeye ait bir açıklama yaptı. Eren, “Eğer üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanı sıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması adil ve gerçek bir uygulama olacaktır. Her halükârda bir tasfiye hakkı muhtaçlığı hayatidir” dedi.
Türkiye’nin en esaslı sivil toplum örgütlerinden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), iktisat etrafları ve kesim tarafınca ilgiyle takip edilen İnşaat Bölümü Tahlili Raporu’nun Ocak 2022 sayısını yayınladı. “Yeni Yıl, Bildik Kaygılar: Salgın Meçhullüğü ve Yüksek Enflasyon” başlığı ile yayınlanan tahlilde, global ve ulusal iktisadın yanı sıra inşaat dalında geçtiğimiz çeyrek periyoda ait datalar kapsamlı halde değerlendirildi.
İktisadın genelinde 200’ün üzerinde alt kesime yarattığı taleple öne çıkan inşaat kesiminin, 2021 yılının birinci yarısında pek hudutlu da olsa büyüdüğü belirtilen raporda, üçüncü çeyrek periyotta, bir daha ve keskin halde daralma yaşandığı hatırlatıldı. İstihdam potansiyeliyle de öne çıkan inşaat kesimindeki mevcut tablonun, Türkiye iktisadında sürdürülebilir büyüme gayesine ulaşılması açısından kritik iletiler içerdiği vurgulanan raporda, finansal zorluklarla bir arada kesimde kısa vadeli öngörülerin dahi pek zorlaştığına dikkat çekilirken, bilhassa kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici bulunmasına gereksinim duyulduğu anlatıldı.
Bölümün GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a geriledi
Son 20 yılın büyük kısmında GSYH büyüme eğrisi ile değerli ölçüde paralellik izleyen inşaat bölümünde bu seyri bozan daralma sürecinin 2018 yılının üçüncü çeyreğinde başladığı belirtilen raporda, şu tabirlere yer verildi: “Salgın yılı 2020’de %5,5 oranında küçülen kesim, 2021 yılının birinci yarısında ise çeyrek periyotlar prestijiyle sırasıyla %3,1 ve %3,3 oranında sonlu bir biçimde büyümüştür. Temmuz – Eylül 2021 devrinde %6,7’lik ani bir daralma yaşayan dalda, yılın geri kalanı için beklentiler optimist olamamakta ve 2020 yılının son çeyreğinde yaşanan %15’lik daralmanın baz tesiri niçiniyle görünümü destekleyebileceği düşünülmektedir. Yılın üçüncü çeyreği prestijiyle kesimin GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a gerilemiştir. Dalda ‘reel’ halde büyümeye dönüş için inşaat yatırımlarında canlanmaya ve öngörülemez seviyede artan girdi maliyetlerinin yarattığı sorunun tahliline muhtaçlık duyulmaktadır. İnşaat yatırımlarında 2021 yılının ikinci çeyrek periyodunda moral olan artış, daha sonraki çeyrekte yerini -%9,6 oranıyla gerilemeye bırakmıştır.”
Kanun teklifi hayal kırıklığı yarattı
Maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük niçiniyle önümüzdeki devirde kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde önemli aksamalar olacağı savunulan raporda, konut alanında da aslına bakarsanız yüksek olan fiyatların daha da artmasıyla muhtaçlık sahiplerine ekonomik konut sunumunun mümkün olamayacağının bir müddetdir lisana getirildiği hatırlatıldı. TMB tarafınca, kamu projelerindeki artan maliyet artışlarının hükümet tarafınca ek fiyat farkı ödenmesi suretiyle giderilmesi hedefiyle bir teşebbüs başlatıldığına değinilen raporda, “Kamu projelerinde patron kamu kurumları tarafınca yüklenici firmalara ek fiyat farkı ödenmesi ve koşulsuz tasfiye /devir hakkı tanınması talebine ait olarak, TMB tarafınca hazırlanan düzenleme taslağı Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kamu İhale Kurumu’na sunulmuştur. Geçen müddet zarfında dalın meseleleri kamu yetkililerince anlayışla karşılansa da çabucak hemen tahlil için bir adım atılmamıştır. Buna rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığında bir Fiyat Farkı Kararnamesi üzerine çalışıldığı bilgisi, Bakan Nurettin Nebati tarafınca nazaranv başına gelmesinin akabinde kaydedilmiştir. Rapor yayıma hazırlanırken 4 Ocak 2022 tarihinde TBMM’ye sunulan ve firmalara yalnızca Temmuz 2021-Ocak 2022 periyodu için fiyat farkı ödemesi ile tasfiye yerine zamanı hakkı içeren kanun tasarısı ise yürürlüğe girmesi halinde beklentileri karşılamaktan uzak bulunmuş olup, sorunun tahlili için büyük bir beklenti ortasında olan bölüm üzerinde hayal kırıklığı yaratmıştır” tabirlerine yer verildi.
Eren: ‘TOKİ ihalelerine özel düzenleme gerçek ve adil olmaz’
Fiyat farkı düzenlemesi için Meclis’te görüşmeler devam ederken TOKİ ihalelerine özel bir önerge sunulması dikkat çekti. Kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun vakittir beklediği fiyat farkı düzenlemesinin görüşüldüğü TBMM Genel Kurulu’nda tasarı kapsamına yalnızca TOKİ ihalelerine özel bir düzenlemenin dahil edilmesi teşebbüsüne ait olarak Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri M. Erdal Eren, “Üstyapı işlerinde yüklü olarak kullanılan girdi gereçlerinde Mayıs 2020’den itibaren ortalama fiyat artışı %278 olmuştur. Bu niçinle şayet üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanı sıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması adil ve hakikat bir uygulama olacaktır. Öte yandan, her halükarda bir tasfiye hakkı muhtaçlığının hayati olduğunu da bir defa daha TBMM Genel Şurasında yer alan tüm siyasi parti temsilcileri ve Sayın Cumhurbaşkanımızın dikkatlerine sunuyorum” dedi.
Türkiye Müteahhitler Birliği’nin 2021 yılını değerlendirdiği raporda dala ait özetle şu tespitlere yer verildi:
YURTDIŞINDA 29,3 MİLYAR DOLARLIK İŞ ÜSTLENİLDİ:
Ticaret Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran; Türk müteahhitler, 2021 yılında 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar ABD Dolarlık yeni iş hacmine ulaşmıştır. bu biçimdece inşaat bölümünün birinci sefer 1972 yılında Libya ile yurtdışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı milletlerarası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 093 projeyle toplam 451,5 milyar ABD Doları olmuştur.
BAŞKAN PAZAR TEKRAR RUSYA:
2021 yılında en çok proje üstlenilen birinci 10 ülke sırasıyla; Rusya (11,2 milyar ABD Dolar), Irak (3,6 milyar ABD Dolar), Tanzanya (1,9 milyar ABD Doları), Ukrayna (1,6 milyar ABD Doları), Zambiya (1,4 milyar ABD Dolar), Kazakistan (944 milyon ABD Doları), Güney Sudan (926 milyon ABD Doları) Türkmenistan (916 milyon ABD Doları), Cezayir (846 milyon ABD Doları) ve Polonya (780 milyon ABD Doları) olmuştur.
ÜÇÜNCÜ PAZARLARDA İŞBİRLİĞİ FIRSATLARI VAR:
Ortadoğu’da politik bağlantılarda başlayan ısınmanın kesime olumlu yansımaları beklenmekte olup, BAE ile başta Irak olmak üzere üçüncü ülkelerde işbirliği tesisi konusu gündemdedir. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde birinci 10 pazar içinde dünyanın ilgi odağı Sahra-altı Afrika’dan Tanzanya, Zambiya dikkat çekmekte; Afrika’da ayrıyeten TMB tarafınca Türk müteahhitlerin lokal pazar bilgisi ile başta Japonya olmak üzere Avusturya, İsveç, İsviçre üzere ülkelerin kuvvetli finansman imkanlarını bir ortaya getirme tarafında çalışmalar sürdürülmektedir.
100 BİN TÜRK PERSONEL MAKSADI İÇİN ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYOR:
Yurtdışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak söz edilen Türk işgücü sayısının, daha evvel olduğu üzere salgının akabinde 100 bine çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda TMB, yurtharicinde istihdam edilen işgücüne yönelik gelir vergisi muafiyeti konusunda bir öneriyi Hazine ve Maliye Bakanlığı ile paylaşmıştır. Personellerin, patron firmalar aleyhine açtığı ve temelinde işin yurtharicinde yapılması niçiniyle iş mukavelelerinin yabancılık ögesi taşıması ve iş kontratları kapsamında ise Adalet Bakanlığı ile çalışılan ülke mevzuatının dikkate alınması istikametinde bir içtihat geliştirilmesinin en gerçek ve faal tahlil olacağı konusunda mutabık kalınmıştır.
İŞ MODELLERİNDE DEĞİŞİM GEREKİYOR:
Yüksek teknoloji kullanmasına gereksinim ve buna ek olarak, bölüm için iş modellerinde bir değişim gerekliliği mevcuttur. Yeni projelerde dijitalleşme, sürdürülebilirlik, yeşil bina ve döngüsel iktisat üzere mevzular şartnamelerde yer almaya başlamıştır. Üreticiler ve hizmet sağlayıcılar tarafınca AB standartlarına uygun biçimde karbon salınımının hesaplanması ve akredite kuruluşlar tarafınca doğrulama raporlarının temin edilmesini sağlayacak bir sistemin oluşturulması önceliklidir. Emisyon Ticaret Sistemi’nin ülkemizde de bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir. Salgınla ertelenen büyük çaplı projelerin hayata geçirilmesi beklenen önümüzdeki periyotta, bu alandaki ilerlemeler Türk müteahhitliği markasının gücünün korunmasında büyük değer taşıyacaktır.
KONUT, YİNE YATIRIM ARACI OLARAK GÖRÜLMEYE BAŞLANDI:
Konut alanında muhtaçlık sahibinden çok yatırımcı ilgisi dikkat çekerken kesim ile birlikte akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi gereksinimi artmıştır. olağanüstü bir periyottan geçişin yüklü tesiriyle dengesizliklerin izlendiği piyasa şartlarında ülkede orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliği zorlaşmaktadır. Bu kesim için konut piyasasında döviz kurundaki artış niçiniyle “bekle, gör” eğilimi izlenmekte, düşen alım gücünün öne çıktığı ve konut fiyatlarının maliyet artışlarının da tesiriyle alım kararları kaçınılmaz olarak ertelenmektedir. Bilhassa birinci el satışları hareketlendirecek adımlar kıymet taşımaktadır.
YÜKSEK BORÇLULUK SÜRÜYOR:
Finansal şartlardaki belirsizlikle bir arada bölümde hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun vadeli gecikmeler ve artan vergi yüküyle de birlikte yüksek borçluluk sürmektedir. BDDK’nın bilgilerine göre (Kasım 2021 itibarıyla); inşaat kesiminde kullanılan nakdi kredi toplamı 435,4 milyar TL ve takipteki kredi oranı %7’dir.
STOPAJ VE KDV TEVKİFAT ORANLARI ESKİ SEVİYELERİNE ÇEKİLMELİ:
Kesimde yatırımların artması ve devam eden işlere kâfi ödenek sağlanması gereksinimi artmışsa da önümüzdeki devirde yüksek finansman ihtiyacı bulunan altyapı projelerinin seyri açısından piyasa şartları riskli bulunmaktadır. Global likidite şartlarında önümüzdeki periyot için öngörülen daralmalar, jeopolitik risklerdeki artış eğilimi, döviz kurlarının yüksek seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üstündeki risk ögelerini arttırmaktadır. Bu kapsamda kamu yatırım programında bir evvelandirme yapılarak, daha fazla ekonomik ve toplumsal katma paha yaratacak projelerin bir an evvel hayata geçirilmesine yönelik bir çalışma yapılmasında fayda görülmektedir. Ayrıyeten inşaat/taahhüt dalının ortasından geçmekte olduğu sıkıntı periyodun koşulları ve yüksek finansman maliyetleri dikkate alınmalı; yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmelidir.
Türkiye’nin en esaslı sivil toplum örgütlerinden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), iktisat etrafları ve kesim tarafınca ilgiyle takip edilen İnşaat Bölümü Tahlili Raporu’nun Ocak 2022 sayısını yayınladı. “Yeni Yıl, Bildik Kaygılar: Salgın Meçhullüğü ve Yüksek Enflasyon” başlığı ile yayınlanan tahlilde, global ve ulusal iktisadın yanı sıra inşaat dalında geçtiğimiz çeyrek periyoda ait datalar kapsamlı halde değerlendirildi.
İktisadın genelinde 200’ün üzerinde alt kesime yarattığı taleple öne çıkan inşaat kesiminin, 2021 yılının birinci yarısında pek hudutlu da olsa büyüdüğü belirtilen raporda, üçüncü çeyrek periyotta, bir daha ve keskin halde daralma yaşandığı hatırlatıldı. İstihdam potansiyeliyle de öne çıkan inşaat kesimindeki mevcut tablonun, Türkiye iktisadında sürdürülebilir büyüme gayesine ulaşılması açısından kritik iletiler içerdiği vurgulanan raporda, finansal zorluklarla bir arada kesimde kısa vadeli öngörülerin dahi pek zorlaştığına dikkat çekilirken, bilhassa kamunun yatırım programlarının bu çerçevede yol gösterici bulunmasına gereksinim duyulduğu anlatıldı.
Bölümün GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a geriledi
Son 20 yılın büyük kısmında GSYH büyüme eğrisi ile değerli ölçüde paralellik izleyen inşaat bölümünde bu seyri bozan daralma sürecinin 2018 yılının üçüncü çeyreğinde başladığı belirtilen raporda, şu tabirlere yer verildi: “Salgın yılı 2020’de %5,5 oranında küçülen kesim, 2021 yılının birinci yarısında ise çeyrek periyotlar prestijiyle sırasıyla %3,1 ve %3,3 oranında sonlu bir biçimde büyümüştür. Temmuz – Eylül 2021 devrinde %6,7’lik ani bir daralma yaşayan dalda, yılın geri kalanı için beklentiler optimist olamamakta ve 2020 yılının son çeyreğinde yaşanan %15’lik daralmanın baz tesiri niçiniyle görünümü destekleyebileceği düşünülmektedir. Yılın üçüncü çeyreği prestijiyle kesimin GSYH ortasındaki hissesi ise %4,9’a gerilemiştir. Dalda ‘reel’ halde büyümeye dönüş için inşaat yatırımlarında canlanmaya ve öngörülemez seviyede artan girdi maliyetlerinin yarattığı sorunun tahliline muhtaçlık duyulmaktadır. İnşaat yatırımlarında 2021 yılının ikinci çeyrek periyodunda moral olan artış, daha sonraki çeyrekte yerini -%9,6 oranıyla gerilemeye bırakmıştır.”
Kanun teklifi hayal kırıklığı yarattı
Maliyet artışlarıyla ağırlaşan yük niçiniyle önümüzdeki devirde kamunun altyapı ve üstyapı projelerinde önemli aksamalar olacağı savunulan raporda, konut alanında da aslına bakarsanız yüksek olan fiyatların daha da artmasıyla muhtaçlık sahiplerine ekonomik konut sunumunun mümkün olamayacağının bir müddetdir lisana getirildiği hatırlatıldı. TMB tarafınca, kamu projelerindeki artan maliyet artışlarının hükümet tarafınca ek fiyat farkı ödenmesi suretiyle giderilmesi hedefiyle bir teşebbüs başlatıldığına değinilen raporda, “Kamu projelerinde patron kamu kurumları tarafınca yüklenici firmalara ek fiyat farkı ödenmesi ve koşulsuz tasfiye /devir hakkı tanınması talebine ait olarak, TMB tarafınca hazırlanan düzenleme taslağı Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Kamu İhale Kurumu’na sunulmuştur. Geçen müddet zarfında dalın meseleleri kamu yetkililerince anlayışla karşılansa da çabucak hemen tahlil için bir adım atılmamıştır. Buna rağmen Hazine ve Maliye Bakanlığında bir Fiyat Farkı Kararnamesi üzerine çalışıldığı bilgisi, Bakan Nurettin Nebati tarafınca nazaranv başına gelmesinin akabinde kaydedilmiştir. Rapor yayıma hazırlanırken 4 Ocak 2022 tarihinde TBMM’ye sunulan ve firmalara yalnızca Temmuz 2021-Ocak 2022 periyodu için fiyat farkı ödemesi ile tasfiye yerine zamanı hakkı içeren kanun tasarısı ise yürürlüğe girmesi halinde beklentileri karşılamaktan uzak bulunmuş olup, sorunun tahlili için büyük bir beklenti ortasında olan bölüm üzerinde hayal kırıklığı yaratmıştır” tabirlerine yer verildi.
Eren: ‘TOKİ ihalelerine özel düzenleme gerçek ve adil olmaz’
Fiyat farkı düzenlemesi için Meclis’te görüşmeler devam ederken TOKİ ihalelerine özel bir önerge sunulması dikkat çekti. Kamu projeleri yürüten müteahhitlerin uzun vakittir beklediği fiyat farkı düzenlemesinin görüşüldüğü TBMM Genel Kurulu’nda tasarı kapsamına yalnızca TOKİ ihalelerine özel bir düzenlemenin dahil edilmesi teşebbüsüne ait olarak Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri M. Erdal Eren, “Üstyapı işlerinde yüklü olarak kullanılan girdi gereçlerinde Mayıs 2020’den itibaren ortalama fiyat artışı %278 olmuştur. Bu niçinle şayet üstyapı/bina inşaatı işlerinde istisnai bir uygulama kaçınılmaz olarak değerlendirilmişse, bu kapsamda TOKİ’nin yanı sıra üniversiteler, hastaneler üzere kamu kurumlarının 4734 sayılı Kanun kapsamında yahut dışında ihale ettikleri işler için geçerli olacak biçimde bir düzenleme yapılması adil ve hakikat bir uygulama olacaktır. Öte yandan, her halükarda bir tasfiye hakkı muhtaçlığının hayati olduğunu da bir defa daha TBMM Genel Şurasında yer alan tüm siyasi parti temsilcileri ve Sayın Cumhurbaşkanımızın dikkatlerine sunuyorum” dedi.
Türkiye Müteahhitler Birliği’nin 2021 yılını değerlendirdiği raporda dala ait özetle şu tespitlere yer verildi:
YURTDIŞINDA 29,3 MİLYAR DOLARLIK İŞ ÜSTLENİLDİ:
Ticaret Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran; Türk müteahhitler, 2021 yılında 67 ülkede 384 projeyle 29,3 milyar ABD Dolarlık yeni iş hacmine ulaşmıştır. bu biçimdece inşaat bölümünün birinci sefer 1972 yılında Libya ile yurtdışı pazara açılmasından bu yana ulaştığı milletlerarası proje portföyü büyüklüğü, 131 ülkede üstlenilen 11 bin 093 projeyle toplam 451,5 milyar ABD Doları olmuştur.
BAŞKAN PAZAR TEKRAR RUSYA:
2021 yılında en çok proje üstlenilen birinci 10 ülke sırasıyla; Rusya (11,2 milyar ABD Dolar), Irak (3,6 milyar ABD Dolar), Tanzanya (1,9 milyar ABD Doları), Ukrayna (1,6 milyar ABD Doları), Zambiya (1,4 milyar ABD Dolar), Kazakistan (944 milyon ABD Doları), Güney Sudan (926 milyon ABD Doları) Türkmenistan (916 milyon ABD Doları), Cezayir (846 milyon ABD Doları) ve Polonya (780 milyon ABD Doları) olmuştur.
ÜÇÜNCÜ PAZARLARDA İŞBİRLİĞİ FIRSATLARI VAR:
Ortadoğu’da politik bağlantılarda başlayan ısınmanın kesime olumlu yansımaları beklenmekte olup, BAE ile başta Irak olmak üzere üçüncü ülkelerde işbirliği tesisi konusu gündemdedir. Yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde birinci 10 pazar içinde dünyanın ilgi odağı Sahra-altı Afrika’dan Tanzanya, Zambiya dikkat çekmekte; Afrika’da ayrıyeten TMB tarafınca Türk müteahhitlerin lokal pazar bilgisi ile başta Japonya olmak üzere Avusturya, İsveç, İsviçre üzere ülkelerin kuvvetli finansman imkanlarını bir ortaya getirme tarafında çalışmalar sürdürülmektedir.
100 BİN TÜRK PERSONEL MAKSADI İÇİN ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYOR:
Yurtdışı projelerde istihdam edilen ve yaklaşık 35 bin olarak söz edilen Türk işgücü sayısının, daha evvel olduğu üzere salgının akabinde 100 bine çıkarılması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda TMB, yurtharicinde istihdam edilen işgücüne yönelik gelir vergisi muafiyeti konusunda bir öneriyi Hazine ve Maliye Bakanlığı ile paylaşmıştır. Personellerin, patron firmalar aleyhine açtığı ve temelinde işin yurtharicinde yapılması niçiniyle iş mukavelelerinin yabancılık ögesi taşıması ve iş kontratları kapsamında ise Adalet Bakanlığı ile çalışılan ülke mevzuatının dikkate alınması istikametinde bir içtihat geliştirilmesinin en gerçek ve faal tahlil olacağı konusunda mutabık kalınmıştır.
İŞ MODELLERİNDE DEĞİŞİM GEREKİYOR:
Yüksek teknoloji kullanmasına gereksinim ve buna ek olarak, bölüm için iş modellerinde bir değişim gerekliliği mevcuttur. Yeni projelerde dijitalleşme, sürdürülebilirlik, yeşil bina ve döngüsel iktisat üzere mevzular şartnamelerde yer almaya başlamıştır. Üreticiler ve hizmet sağlayıcılar tarafınca AB standartlarına uygun biçimde karbon salınımının hesaplanması ve akredite kuruluşlar tarafınca doğrulama raporlarının temin edilmesini sağlayacak bir sistemin oluşturulması önceliklidir. Emisyon Ticaret Sistemi’nin ülkemizde de bir an evvel hayata geçirilmesi gerekmektedir. Salgınla ertelenen büyük çaplı projelerin hayata geçirilmesi beklenen önümüzdeki periyotta, bu alandaki ilerlemeler Türk müteahhitliği markasının gücünün korunmasında büyük değer taşıyacaktır.
KONUT, YİNE YATIRIM ARACI OLARAK GÖRÜLMEYE BAŞLANDI:
Konut alanında muhtaçlık sahibinden çok yatırımcı ilgisi dikkat çekerken kesim ile birlikte akılcı ve uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi gereksinimi artmıştır. olağanüstü bir periyottan geçişin yüklü tesiriyle dengesizliklerin izlendiği piyasa şartlarında ülkede orta ve dar gelirli kesim için konut sahipliği zorlaşmaktadır. Bu kesim için konut piyasasında döviz kurundaki artış niçiniyle “bekle, gör” eğilimi izlenmekte, düşen alım gücünün öne çıktığı ve konut fiyatlarının maliyet artışlarının da tesiriyle alım kararları kaçınılmaz olarak ertelenmektedir. Bilhassa birinci el satışları hareketlendirecek adımlar kıymet taşımaktadır.
YÜKSEK BORÇLULUK SÜRÜYOR:
Finansal şartlardaki belirsizlikle bir arada bölümde hakediş ödemelerinde dikkat çeken uzun vadeli gecikmeler ve artan vergi yüküyle de birlikte yüksek borçluluk sürmektedir. BDDK’nın bilgilerine göre (Kasım 2021 itibarıyla); inşaat kesiminde kullanılan nakdi kredi toplamı 435,4 milyar TL ve takipteki kredi oranı %7’dir.
STOPAJ VE KDV TEVKİFAT ORANLARI ESKİ SEVİYELERİNE ÇEKİLMELİ:
Kesimde yatırımların artması ve devam eden işlere kâfi ödenek sağlanması gereksinimi artmışsa da önümüzdeki devirde yüksek finansman ihtiyacı bulunan altyapı projelerinin seyri açısından piyasa şartları riskli bulunmaktadır. Global likidite şartlarında önümüzdeki periyot için öngörülen daralmalar, jeopolitik risklerdeki artış eğilimi, döviz kurlarının yüksek seyri ve faiz tarafındaki gelişmeler inşaat yatırımları üstündeki risk ögelerini arttırmaktadır. Bu kapsamda kamu yatırım programında bir evvelandirme yapılarak, daha fazla ekonomik ve toplumsal katma paha yaratacak projelerin bir an evvel hayata geçirilmesine yönelik bir çalışma yapılmasında fayda görülmektedir. Ayrıyeten inşaat/taahhüt dalının ortasından geçmekte olduğu sıkıntı periyodun koşulları ve yüksek finansman maliyetleri dikkate alınmalı; yükseltilmiş olan stopaj ve KDV tevkifat oranları eski seviyelerine çekilmelidir.