Tory
New member
Memleketler arası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi’nin hazırladığı rapor çoğunluğunu bayanların oluşturduğu ve birçoklarının kayıt dışı çalıştığı konut emekçilerinin beşere yakışır şartlarda çalışabilmesi için ILO’nun 189 Sayılı Konut Emekçileri Mukavelesi ışığında daha fazla toplumsal muhafazaya ve inançlı istihdama dâhil edilmeleri gerektiğini vurguluyor.
Milletlerarası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi, çoğunluğu bayan olan ve kayıt dışı çalışan mesken emekçilerinin global salgınla daha da derinleşen sosyo-ekonomik problemlerini ve şartlarını ortaya koymak ve mesken çalışanlarının çalışma şartlarının güzelleştirilmesine yönelik tahlil teklifleri sunmak hedefiyle bir rapor hazırladı.
Rapor, 17 Haziran 2021 tarihinde işçi-işveren örgütleri ve kamu kurumları temsilcilerinin iştirakiyle gerçekleşen çevrim içi aktiflikte kamuoyuyla paylaşıldı.
Dr. Ceyhun Güler tarafınca hazırlanan “Ev İşçiliğinin Türkiye’deki Görünümü: Kapsam, Boyut ve Sorunlar” Raporu konut emekçilerinin mevcut sosyo-ekonomik ve hukukî durumunu ve sıkıntılarını iş sıhhati ve güvenliği, çalışma koşulları, istihdam edilme halleri, sendikal haklar ve örgütlenme, kontrol ve teftiş bağlamında tahlil ederek, konut emekçilerinin beşere yakışır çalışma şartlarında çalışmalarına ve mevcut sıkıntıların tahliline yönelik siyaset tekliflerinde bulunuyor.
ILO Türkiye Ofisi’nin İsveç takviyesiyle yürüttüğü “Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha Âlâ İşler” Programı kapsamında hazırlanan ve mevzu ile bağlantılı kapsamlı literatür taramasının yanı sıra konut personelleriyle, kamu kurumlarının, emekçi ve patron örgütlerinin temsilcileriyle derinlemesine yapılan görüşmeleri de yansıtan Rapor global salgının konut emekçilerinin çalışma şartlarına olan tesirini de ele alıyor.
Kayıt Dışılık ve Sayısal Dataların Azlığı Birbirini Etkileyen Öncelikli Sıkıntılar
Çoğunluğunu bayanların oluşturduğu mesken personellerinin öncelikli problemlerinin kayıt dışı ve garantisiz istihdam olduğuna dikkat çeken rapor kayıt dışılığın beraberinde konut çalışanlarının sayılarının muteber bir biçimde tespit edilebilmesinin ve ötürüsıyla konut personellerinin meselelerinin boyutunun belirlenmesinin ve bu problemlere yönelik tahlil tekliflerinin geliştirilmesinin önündeki en kıymetli pürüzlerden biri olduğuna vurgu yapıyor.
TÜİK datalarına bakılırsa Türkiye’de mesken işçierinin yüzde 90’ından fazlası bayanlardan oluşuyor ve mesken işiçilerini örgütleyen sendikaların verdiği bilgilere bakılırsa Türkiye’de bir milyonun üzerinde mesken personeli var.
Rapora nazaran, kayıt dışı çalışmanın yaygın olması, mesken personellerinin çalıştığı iş yerlerinin ekseriyetle özel hanelerden oluşması, personel patron bağlantılarının klasik istihdam yapısının haricinde kalması, sayısal tespitlerin sıklıkla beyana dayanması niçiniyle varsayımın ötesinde net sayının tam olarak belirlenememesi bir taraftan kayıt dışılık oranının tespitini de zorlaştırırken öteki taraftan kayıt dışılığın fazla olması da mesken çalışanlarının tam sayılarının tespitini güçleştiriyor.
Mesken Emekçilerinin En Az Yüzde 70’i Aktif Toplumsal Muhafazadan Mahrum
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına ve Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) istatistiklerine nazaran Türkiye’deki mesken çalışanlarının en az %70’inin faal bir toplumsal müdafaadan mahrum olduğunu söz eden Rapora nazaran bu oran konut çalışanlarını örgütleyen sendikaların kestirimleri dikkate alındığında yüzde 90’ın üzerine çıkıyor.
Rapor, Türkiye’de konut emekçilerinin sigortalı çalışmalarının sağlanmasına yönelik 2015 yılında yapılan düzenlemelerin değerli bir adım olduğuna işaret etmekle birlikte mesken çalışanlarının daha faal bir toplumsal müdafaa sistemine dahil edilmesinin gerekliliğini vurguluyor.
Daha Aktif ve Kapsamlı Toplumsal Muhafaza Düzeneğine Gereksinim Var
Rapora bakılırsa mesken personelliği alanındaki en kıymetli sıkıntılardan birisi Türkiye’deki konut çalışanlarının, iş kanunu da dahil olmak üzere istihdam bağlantılarını düzenleyen temel kanunların kapsamı haricinde olmaları ve mesken personellerinin iş tarifleri ile yapacakları işin kapsamının belirlenmesine yönelik yasal düzenlemenin olmaması. Bu durum, hak ve yükümlülükleri Türk Borçlar Kanunu ile tanımlanan konut çalışanları için belirsizlik yaratıyor ve iş yüklerini ağırlaştırabiliyor.
Daha Düzgün Çalışma Standartları İçin Kayıtlı İstihdamı Artırmaya Yönelik Yasal Düzenlemeler Değerli
Mesken çalışanlarının teminatsız, belirli bir mesai saatinin olmadığı, iş tariflerinin belgisiz olduğu, müsaade haklarından mahrum, fiyat standartlarının ve teminatının olmadığı, iş sıhhati ve güvenliğine ait standartların belirlenmediği bir ortamda ağır çalışma şartları altında çalışmak zorunda kaldıklarını belirten Rapor bu bağlamda daha aktif ve kapsayıcı yasal düzenlemelerin yapılarak konut personellerinin kayıtlı istihdamının teşvik edilmesinin konut personellerinin çalışma haklarından ve standartlarından yararlanmalarına katkıda bulunacağına dikkat çekiyor.
İş Sıhhati ve Güvenliği ile Şiddet ve Taciz de Öne Çıkan Problemler
Mesken personellerinin karşı karşıya kaldıkları iş sıhhati ve güvenliği sorunlarının bir birçoklarının önlenebilir olduğunu vurgulayan Rapor’da bu hususa dair gerekli tedbirlerin alınmaması ve kâfi şuur seviyesinin oluşturulmaması niçiniyle mesken çalışanlarının iş kazaları ile karşılaştığı yahut yapılan işle ilgili çeşitli hastalıklara maruz kaldığı tabir ediliyor.
Bunun haricinde patronun personele karşı uyguladığı berbat muamele, şiddet ve taciz de Rapor’da dikkat çeken başka meseleler olarak belirtilirken konut emekçilerinin çoklukla özel hanelerde ve izole biçimde çalışmalarının bu durumun sebeplerden birisi olarak tabir ediliyor.
Rapor’a bakılırsa şiddet, yiyecek yoksunluğu, ruhsal baskı, haksız yere suçlama, anlayışsızlık, küçümseme ve mahpus dâhil olmak üzere cinsel, ruhsal ve fizikî istismar konut çalışanlarının karşılaştığı en ağır meseleler içinde yer alıyor.
Mesken Çalışanları Sendikal Hak ve Özgürlüklerden Yararlanamıyor
Rapor mesken emekçilerinin sendikal hak ve özgürlüklerden aktif bir biçimde yararlanamadığını zira bunu sağlayacak faal bir düzeneğin olmadığı tespitinde de bulunuyor.
Rapor’a nazaran, mesken işlerinin kendine has yapısı ve işyerlerinin özel hanelerden oluşması, konut personellerinin birçoklarının çalışma hayatına ait yasal düzenlemelerde kapsam dışı sayılmaları, sistemsiz ve süreksiz çalışma, işyerinde çalışan konut emekçisi sayısının az olması üzere niçinler de örgütlenmeyi güçleştiren ögeler içinde.
Covid 19 Konut Çalışanlarının Sorularını Derinleştirdi
Rapor’un öne çıkarttığı başka bulgulardan biri ise global salgının, birden fazla kayıt dışı çalışan mesken emekçilerinin sorularını bu vakitte daha hayli derinleştirdiği. bu vakitte mesken çalışanlarının birden fazla işlerini kaybetmiş, iş garantisinden mahrum olmaları niçiniyle ise gelir kaybı hayatış ve bununla birlikte gelir kayıplarıyla irtibatlı olarak barınma, beslenme, sıhhat üzere temel haklara erişimde kuvvetlik çekmiştir.
Rapor’a bakılırsa ev işçileri bu vakitte toplumsal muhafaza tedbirlerinden ve sağlanan takviyelerden faydalanamamıştır. Salgın devrinde çalışmaya devam eden konut emekçilerinin ise iş yükleri ve çalışma mühletleri artmış, bilhassa yatılı çalışan personeller uzun müddet müsaadesiz çalışmak zorunda kalmıştır. Bunun yanında çalışmaya devam eden konut çalışanlarının hastalığa/virüse yakalanma riskleri de artmıştır.
Global salgın periyodunda hem çalışma hayatında birebir vakitte aile/ev içerisinde mesken çalışanlarının maruz kaldıkları şiddet de artmıştır. Konut çalışanları çalışma hayatında en epeyce ekonomik şiddetin arttığını, aile/ev içerisinde ise en çok ruhsal şiddetin arttığını belirtmiştir.
Siyaset Teklifleri ve Konut Emekçilerinin Talepleri
Tüm bu meseleler ışığında bir dizi tahlil teklifinde bulunan Rapor bilhassa mesken çalışanlarının büyük çoğunluğunun kayıt dışı istihdam edilmesi niçiniyle, kayıtlı istihdamın artırılması hedefiyle aktif bir toplumsal muhafaza sisteminin ve kayıtlılık/sigorta sisteminin oluşturulması gerektiğini vurgulayarak ayrıyeten meselelerin boyutunun tespit edilmesi ve tahlil tekliflerinin geliştirilmesi açısından mesken çalışanlarının sayılarının net olarak belirlenmesinin elzem olduğuna dikkat çekiyor.
Rapor ayrıyeten, konut çalışanlarının özgün çalışma şartlarını ve gereksinimlerini dikkate alan özel yasal düzenlemelerin yapılması davetinde bulunarak konut çalışanlarının standart çalışma şartlarına ve haklarına sahip olması, beşere yakışır şartlarda çalışabilmesi maksadıyla personel ve patron taraflarıyla mutabık kalınarak hazırlanacak ve devlet tarafınca desteklenecek standart iş kontratlarının hayata geçirilmesinin kıymetli olduğuna vurgu yapıyor. bu biçimdece iş tariflerinin daha besbelli olabileceği belirtiliyor.
Mesken çalışanlarının taleplerine de yer veren Rapor’da, konut emekçilerinin öbür emekçilerle birebir statüde sayılabilmeleri, öbür tüm emekçilerle birebir haklardan yararlanabilmeleri ve alandaki kayıt dışılığın önlenmesi için Türk Borçlar Kanunu kapsamında hak ve yükümlülükleri düzenlenen mesken emekçilerinin, İş Kanunu kapsamına dâhil edilmeleri tarafında ağır talepleri olduğu da belirtiliyor.
Tüm bu düzenlemeler için ILO’nun 189 Sayılı Mesken Çalışanları için Beşere Yakışır İş ve 201 Sayılı ILO Tavsiye sonucu’ndaki yol ve hallerin benimsenerek kullanılması konut çalışanlarının beşere yakışır işlere erişimleri için birincil bir öge olarak vurgulanıyor.
Raporun Tamamına Buradan Ulaşabilirsiniz
Milletlerarası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi, çoğunluğu bayan olan ve kayıt dışı çalışan mesken emekçilerinin global salgınla daha da derinleşen sosyo-ekonomik problemlerini ve şartlarını ortaya koymak ve mesken çalışanlarının çalışma şartlarının güzelleştirilmesine yönelik tahlil teklifleri sunmak hedefiyle bir rapor hazırladı.
Rapor, 17 Haziran 2021 tarihinde işçi-işveren örgütleri ve kamu kurumları temsilcilerinin iştirakiyle gerçekleşen çevrim içi aktiflikte kamuoyuyla paylaşıldı.
Dr. Ceyhun Güler tarafınca hazırlanan “Ev İşçiliğinin Türkiye’deki Görünümü: Kapsam, Boyut ve Sorunlar” Raporu konut emekçilerinin mevcut sosyo-ekonomik ve hukukî durumunu ve sıkıntılarını iş sıhhati ve güvenliği, çalışma koşulları, istihdam edilme halleri, sendikal haklar ve örgütlenme, kontrol ve teftiş bağlamında tahlil ederek, konut emekçilerinin beşere yakışır çalışma şartlarında çalışmalarına ve mevcut sıkıntıların tahliline yönelik siyaset tekliflerinde bulunuyor.
ILO Türkiye Ofisi’nin İsveç takviyesiyle yürüttüğü “Kadınlar İçin Daha Çok ve Daha Âlâ İşler” Programı kapsamında hazırlanan ve mevzu ile bağlantılı kapsamlı literatür taramasının yanı sıra konut personelleriyle, kamu kurumlarının, emekçi ve patron örgütlerinin temsilcileriyle derinlemesine yapılan görüşmeleri de yansıtan Rapor global salgının konut emekçilerinin çalışma şartlarına olan tesirini de ele alıyor.
Kayıt Dışılık ve Sayısal Dataların Azlığı Birbirini Etkileyen Öncelikli Sıkıntılar
Çoğunluğunu bayanların oluşturduğu mesken personellerinin öncelikli problemlerinin kayıt dışı ve garantisiz istihdam olduğuna dikkat çeken rapor kayıt dışılığın beraberinde konut çalışanlarının sayılarının muteber bir biçimde tespit edilebilmesinin ve ötürüsıyla konut personellerinin meselelerinin boyutunun belirlenmesinin ve bu problemlere yönelik tahlil tekliflerinin geliştirilmesinin önündeki en kıymetli pürüzlerden biri olduğuna vurgu yapıyor.
TÜİK datalarına bakılırsa Türkiye’de mesken işçierinin yüzde 90’ından fazlası bayanlardan oluşuyor ve mesken işiçilerini örgütleyen sendikaların verdiği bilgilere bakılırsa Türkiye’de bir milyonun üzerinde mesken personeli var.
Rapora nazaran, kayıt dışı çalışmanın yaygın olması, mesken personellerinin çalıştığı iş yerlerinin ekseriyetle özel hanelerden oluşması, personel patron bağlantılarının klasik istihdam yapısının haricinde kalması, sayısal tespitlerin sıklıkla beyana dayanması niçiniyle varsayımın ötesinde net sayının tam olarak belirlenememesi bir taraftan kayıt dışılık oranının tespitini de zorlaştırırken öteki taraftan kayıt dışılığın fazla olması da mesken çalışanlarının tam sayılarının tespitini güçleştiriyor.
Mesken Emekçilerinin En Az Yüzde 70’i Aktif Toplumsal Muhafazadan Mahrum
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına ve Toplumsal Güvenlik Kurumu (SGK) istatistiklerine nazaran Türkiye’deki mesken çalışanlarının en az %70’inin faal bir toplumsal müdafaadan mahrum olduğunu söz eden Rapora nazaran bu oran konut çalışanlarını örgütleyen sendikaların kestirimleri dikkate alındığında yüzde 90’ın üzerine çıkıyor.
Rapor, Türkiye’de konut emekçilerinin sigortalı çalışmalarının sağlanmasına yönelik 2015 yılında yapılan düzenlemelerin değerli bir adım olduğuna işaret etmekle birlikte mesken çalışanlarının daha faal bir toplumsal müdafaa sistemine dahil edilmesinin gerekliliğini vurguluyor.
Daha Aktif ve Kapsamlı Toplumsal Muhafaza Düzeneğine Gereksinim Var
Rapora bakılırsa mesken personelliği alanındaki en kıymetli sıkıntılardan birisi Türkiye’deki konut çalışanlarının, iş kanunu da dahil olmak üzere istihdam bağlantılarını düzenleyen temel kanunların kapsamı haricinde olmaları ve mesken personellerinin iş tarifleri ile yapacakları işin kapsamının belirlenmesine yönelik yasal düzenlemenin olmaması. Bu durum, hak ve yükümlülükleri Türk Borçlar Kanunu ile tanımlanan konut çalışanları için belirsizlik yaratıyor ve iş yüklerini ağırlaştırabiliyor.
Daha Düzgün Çalışma Standartları İçin Kayıtlı İstihdamı Artırmaya Yönelik Yasal Düzenlemeler Değerli
Mesken çalışanlarının teminatsız, belirli bir mesai saatinin olmadığı, iş tariflerinin belgisiz olduğu, müsaade haklarından mahrum, fiyat standartlarının ve teminatının olmadığı, iş sıhhati ve güvenliğine ait standartların belirlenmediği bir ortamda ağır çalışma şartları altında çalışmak zorunda kaldıklarını belirten Rapor bu bağlamda daha aktif ve kapsayıcı yasal düzenlemelerin yapılarak konut personellerinin kayıtlı istihdamının teşvik edilmesinin konut personellerinin çalışma haklarından ve standartlarından yararlanmalarına katkıda bulunacağına dikkat çekiyor.
İş Sıhhati ve Güvenliği ile Şiddet ve Taciz de Öne Çıkan Problemler
Mesken personellerinin karşı karşıya kaldıkları iş sıhhati ve güvenliği sorunlarının bir birçoklarının önlenebilir olduğunu vurgulayan Rapor’da bu hususa dair gerekli tedbirlerin alınmaması ve kâfi şuur seviyesinin oluşturulmaması niçiniyle mesken çalışanlarının iş kazaları ile karşılaştığı yahut yapılan işle ilgili çeşitli hastalıklara maruz kaldığı tabir ediliyor.
Bunun haricinde patronun personele karşı uyguladığı berbat muamele, şiddet ve taciz de Rapor’da dikkat çeken başka meseleler olarak belirtilirken konut emekçilerinin çoklukla özel hanelerde ve izole biçimde çalışmalarının bu durumun sebeplerden birisi olarak tabir ediliyor.
Rapor’a bakılırsa şiddet, yiyecek yoksunluğu, ruhsal baskı, haksız yere suçlama, anlayışsızlık, küçümseme ve mahpus dâhil olmak üzere cinsel, ruhsal ve fizikî istismar konut çalışanlarının karşılaştığı en ağır meseleler içinde yer alıyor.
Mesken Çalışanları Sendikal Hak ve Özgürlüklerden Yararlanamıyor
Rapor mesken emekçilerinin sendikal hak ve özgürlüklerden aktif bir biçimde yararlanamadığını zira bunu sağlayacak faal bir düzeneğin olmadığı tespitinde de bulunuyor.
Rapor’a nazaran, mesken işlerinin kendine has yapısı ve işyerlerinin özel hanelerden oluşması, konut personellerinin birçoklarının çalışma hayatına ait yasal düzenlemelerde kapsam dışı sayılmaları, sistemsiz ve süreksiz çalışma, işyerinde çalışan konut emekçisi sayısının az olması üzere niçinler de örgütlenmeyi güçleştiren ögeler içinde.
Covid 19 Konut Çalışanlarının Sorularını Derinleştirdi
Rapor’un öne çıkarttığı başka bulgulardan biri ise global salgının, birden fazla kayıt dışı çalışan mesken emekçilerinin sorularını bu vakitte daha hayli derinleştirdiği. bu vakitte mesken çalışanlarının birden fazla işlerini kaybetmiş, iş garantisinden mahrum olmaları niçiniyle ise gelir kaybı hayatış ve bununla birlikte gelir kayıplarıyla irtibatlı olarak barınma, beslenme, sıhhat üzere temel haklara erişimde kuvvetlik çekmiştir.
Rapor’a bakılırsa ev işçileri bu vakitte toplumsal muhafaza tedbirlerinden ve sağlanan takviyelerden faydalanamamıştır. Salgın devrinde çalışmaya devam eden konut emekçilerinin ise iş yükleri ve çalışma mühletleri artmış, bilhassa yatılı çalışan personeller uzun müddet müsaadesiz çalışmak zorunda kalmıştır. Bunun yanında çalışmaya devam eden konut çalışanlarının hastalığa/virüse yakalanma riskleri de artmıştır.
Global salgın periyodunda hem çalışma hayatında birebir vakitte aile/ev içerisinde mesken çalışanlarının maruz kaldıkları şiddet de artmıştır. Konut çalışanları çalışma hayatında en epeyce ekonomik şiddetin arttığını, aile/ev içerisinde ise en çok ruhsal şiddetin arttığını belirtmiştir.
Siyaset Teklifleri ve Konut Emekçilerinin Talepleri
Tüm bu meseleler ışığında bir dizi tahlil teklifinde bulunan Rapor bilhassa mesken çalışanlarının büyük çoğunluğunun kayıt dışı istihdam edilmesi niçiniyle, kayıtlı istihdamın artırılması hedefiyle aktif bir toplumsal muhafaza sisteminin ve kayıtlılık/sigorta sisteminin oluşturulması gerektiğini vurgulayarak ayrıyeten meselelerin boyutunun tespit edilmesi ve tahlil tekliflerinin geliştirilmesi açısından mesken çalışanlarının sayılarının net olarak belirlenmesinin elzem olduğuna dikkat çekiyor.
Rapor ayrıyeten, konut çalışanlarının özgün çalışma şartlarını ve gereksinimlerini dikkate alan özel yasal düzenlemelerin yapılması davetinde bulunarak konut çalışanlarının standart çalışma şartlarına ve haklarına sahip olması, beşere yakışır şartlarda çalışabilmesi maksadıyla personel ve patron taraflarıyla mutabık kalınarak hazırlanacak ve devlet tarafınca desteklenecek standart iş kontratlarının hayata geçirilmesinin kıymetli olduğuna vurgu yapıyor. bu biçimdece iş tariflerinin daha besbelli olabileceği belirtiliyor.
Mesken çalışanlarının taleplerine de yer veren Rapor’da, konut emekçilerinin öbür emekçilerle birebir statüde sayılabilmeleri, öbür tüm emekçilerle birebir haklardan yararlanabilmeleri ve alandaki kayıt dışılığın önlenmesi için Türk Borçlar Kanunu kapsamında hak ve yükümlülükleri düzenlenen mesken emekçilerinin, İş Kanunu kapsamına dâhil edilmeleri tarafında ağır talepleri olduğu da belirtiliyor.
Tüm bu düzenlemeler için ILO’nun 189 Sayılı Mesken Çalışanları için Beşere Yakışır İş ve 201 Sayılı ILO Tavsiye sonucu’ndaki yol ve hallerin benimsenerek kullanılması konut çalışanlarının beşere yakışır işlere erişimleri için birincil bir öge olarak vurgulanıyor.
Raporun Tamamına Buradan Ulaşabilirsiniz