Asian
Member
Jeff Bezos artık de yaşlanmayı yenmeyi amaçlıyor. Bezos, milyarlarca dolar yatırım ile kurduğu yeni yaşlanma aykırısı şirket Altos Labs‘a liderlik etmesi için GlaxoSmithKline’dan Hal Barron‘u kısa bir süre evvel işe aldı. Yaşlanmayı yenebilmemiz konusunda bilimin gösterdikleri ise farklı bir soru.
Yaşlanma yalnızca nasıl hissettiğimiz yahut nasıl göründüğümüzdeki bir değişiklik değil ve hücresel düzeyde gerçekleşen bir olay. Bir laboratuvar kültür kabında, yetişkin cilt hücreleri durmadan evvel kabaca 50 sefer bölünür. Fakat yeni doğmuş bir bebeğin deri hücreleri 80 yahut 90 sefer bölünebilir. Yaşlı birinden alınan hücreler ise yaklaşık olarak yirmi defa bölünür.
Yaşlanma genlerimizde de açık bir biçimde görülebilen bir olgudur. Genetik malzememiz vakit içinde değişir, hangi genlerin açılıp kapatılacağını değiştiren kimyasallar eklenebilir. Bunlara epigenetik değişiklikler denir ve biz yaşlandıkça ortaya çıkarlar.
Hücremizin DNA’sının uçlarında ise öteki bir değişiklik meydana gelir. Telomer ismi verilen yeniden eden DNA kesimleri, bir ayakkabı bağcığının plastik ucuna emsal bir misyon üstlenerek, genetik malzemenin bükülmüş sarmallarının uçlarında yıpranmasını yahut birbirine düğümlenmesini önler. Lakin bu telomerler, bir hücre her bölündüğünde kısalır. Kısa telomerlerin beyaz saç üzere yalnızca yaşlanmanın bir işareti mi yoksa hücrelerin yaşlanma sürecinin bir kesimi mı olduğunu ise kesin olarak bilmiyoruz.
Bağışıklık hücreleri, canlı kalmak ve bölünmeye devam etmek için, tıpkı kanser hücreleri üzere çoğaldıklarında telomerlerinin kısalmasını maniler. Neredeyse ölümsüz üzere görünmelerine muhtemelen bu sürecin katkıda bulunduğu kestirim edilebilir. Telomerazın çalışmasını engelleyen ilaçlar da kansere karşı umut vaat ediyor, lakin kanser hücreleri bu ilaçlara direnç geliştirebiliyor.
Verilen bu birkaç örnek ile bile yaşlanmanın hücrelerimiz ve genlerimiz üzerinde bu kadar derin bir tesiri olduğu düşünüldüğünde, bu sürecin niye gerçekleştiği ve niye yaşlandığımız üzere hayli daha büyük sorular ortaya çıkıyor.
Bir vakit içinder, çeşitlerin devam eden evrimi için yaşlanmanın gerçekleştiği düşünülüyordu. Diğer bir deyişle, bir çeşidin evrimi, yaşayan bireylerin değişmesini gerektiriyor. Lakin bu teklifin değerli bir sorunu, Dünya’daki birçok hayatın hiç bir vakit yaşlanmamasıdır. Birçok yırtıcı hayvanlar, hastalık, iklim yahut açlıktan dolayı ölüyor. ötürüsıyla, bir hayvanın ömrüne ait genetik bir hudut, evrim için değerli olmayabilir.
Öteki bir görüş, yaşlanmanın, metabolizmanın yahut Güneş’ten gelen ultraviyole ışığına maruz kalmanın niye olduğu vakit içinde oluşan hasarın bir yan tesiri olduğudur. Yaşlandıkça genlerin ziyan gördüğünü biliyoruz, lakin bunun direkt yaşlanmayı tetiklediği kanıtlanmış değil. Öbür bir mümkünlük da yaşlanmanın kansere karşı bir savunma olarak evrimleşmiş olabileceğidir. Hücreler vakit içinde genetik hasar biriktirdikleri için, bu hasarın sonunda bir hücrenin kanserli hale gelmesine niye olması durumunda bedende fazlaca uzun müddet kalmamaları için bir müddetç gelişmiş olması mümkün.
Bedenin birtakım hücreleri, yaşlandıkça bir hücrenin canlı kaldığı lakin bölünmeyi durdurduğu yaşlanma ismi verilen bir duruma girer. Yaşlanan hücreler bilhassa deri, karaciğer, akciğer ve dalakta olmak üzere bir ömür uzunluğu bedende birikir hem faydalı birebir vakitte ziyanlı tesirleri vardır.
yararlı dokuları onarmaya yardımcı olan kimyasallar salgıladıkları için faydalıdır, fakat uzun bir süre içerisinde yaşlanan hücrelerin sayısı arttıkça organların ve dokuların olağan yapısını bozabilirler. Bu hücreler, yaşlanma ile ilişkilendirdiğimiz biroldukça sorunun altında yatan sebep olabilir. Yapılan birtakım deneylerde, yaşlanan hücrelerden arındırılan fareler, yaşlanma belirtileri göstermede büyük ölçüde gecikti.
Yaşlanma sırasında meydana gelen biroldukça şeyi genlerimizde, hücrelerimizde ve organlarımızda fizikî olarak nelerin gerçekleştiğine bakarak tanımlayabiliyoruz. niye yaşlandığımız sorusunu cevaplayamasak da, muhtemelen birden çok gerçek yanıt olduğunu söyleyebiliriz.
Bezos’un şirketinin insan ömrünü uzatmaya yardımcı olup olamayacağını elbette kimse bilmiyor. Fakat yaşlanmayı incelerken heyecan verici yeni keşifler yapacağına neredeyse kesin gözüyle bakabiliriz…
Yaşlanma yalnızca nasıl hissettiğimiz yahut nasıl göründüğümüzdeki bir değişiklik değil ve hücresel düzeyde gerçekleşen bir olay. Bir laboratuvar kültür kabında, yetişkin cilt hücreleri durmadan evvel kabaca 50 sefer bölünür. Fakat yeni doğmuş bir bebeğin deri hücreleri 80 yahut 90 sefer bölünebilir. Yaşlı birinden alınan hücreler ise yaklaşık olarak yirmi defa bölünür.
Yaşlanma genlerimizde de açık bir biçimde görülebilen bir olgudur. Genetik malzememiz vakit içinde değişir, hangi genlerin açılıp kapatılacağını değiştiren kimyasallar eklenebilir. Bunlara epigenetik değişiklikler denir ve biz yaşlandıkça ortaya çıkarlar.
Hücremizin DNA’sının uçlarında ise öteki bir değişiklik meydana gelir. Telomer ismi verilen yeniden eden DNA kesimleri, bir ayakkabı bağcığının plastik ucuna emsal bir misyon üstlenerek, genetik malzemenin bükülmüş sarmallarının uçlarında yıpranmasını yahut birbirine düğümlenmesini önler. Lakin bu telomerler, bir hücre her bölündüğünde kısalır. Kısa telomerlerin beyaz saç üzere yalnızca yaşlanmanın bir işareti mi yoksa hücrelerin yaşlanma sürecinin bir kesimi mı olduğunu ise kesin olarak bilmiyoruz.
Bağışıklık hücreleri, canlı kalmak ve bölünmeye devam etmek için, tıpkı kanser hücreleri üzere çoğaldıklarında telomerlerinin kısalmasını maniler. Neredeyse ölümsüz üzere görünmelerine muhtemelen bu sürecin katkıda bulunduğu kestirim edilebilir. Telomerazın çalışmasını engelleyen ilaçlar da kansere karşı umut vaat ediyor, lakin kanser hücreleri bu ilaçlara direnç geliştirebiliyor.
Verilen bu birkaç örnek ile bile yaşlanmanın hücrelerimiz ve genlerimiz üzerinde bu kadar derin bir tesiri olduğu düşünüldüğünde, bu sürecin niye gerçekleştiği ve niye yaşlandığımız üzere hayli daha büyük sorular ortaya çıkıyor.
Bir vakit içinder, çeşitlerin devam eden evrimi için yaşlanmanın gerçekleştiği düşünülüyordu. Diğer bir deyişle, bir çeşidin evrimi, yaşayan bireylerin değişmesini gerektiriyor. Lakin bu teklifin değerli bir sorunu, Dünya’daki birçok hayatın hiç bir vakit yaşlanmamasıdır. Birçok yırtıcı hayvanlar, hastalık, iklim yahut açlıktan dolayı ölüyor. ötürüsıyla, bir hayvanın ömrüne ait genetik bir hudut, evrim için değerli olmayabilir.
Öteki bir görüş, yaşlanmanın, metabolizmanın yahut Güneş’ten gelen ultraviyole ışığına maruz kalmanın niye olduğu vakit içinde oluşan hasarın bir yan tesiri olduğudur. Yaşlandıkça genlerin ziyan gördüğünü biliyoruz, lakin bunun direkt yaşlanmayı tetiklediği kanıtlanmış değil. Öbür bir mümkünlük da yaşlanmanın kansere karşı bir savunma olarak evrimleşmiş olabileceğidir. Hücreler vakit içinde genetik hasar biriktirdikleri için, bu hasarın sonunda bir hücrenin kanserli hale gelmesine niye olması durumunda bedende fazlaca uzun müddet kalmamaları için bir müddetç gelişmiş olması mümkün.
Bedenin birtakım hücreleri, yaşlandıkça bir hücrenin canlı kaldığı lakin bölünmeyi durdurduğu yaşlanma ismi verilen bir duruma girer. Yaşlanan hücreler bilhassa deri, karaciğer, akciğer ve dalakta olmak üzere bir ömür uzunluğu bedende birikir hem faydalı birebir vakitte ziyanlı tesirleri vardır.
yararlı dokuları onarmaya yardımcı olan kimyasallar salgıladıkları için faydalıdır, fakat uzun bir süre içerisinde yaşlanan hücrelerin sayısı arttıkça organların ve dokuların olağan yapısını bozabilirler. Bu hücreler, yaşlanma ile ilişkilendirdiğimiz biroldukça sorunun altında yatan sebep olabilir. Yapılan birtakım deneylerde, yaşlanan hücrelerden arındırılan fareler, yaşlanma belirtileri göstermede büyük ölçüde gecikti.
Yaşlanma sırasında meydana gelen biroldukça şeyi genlerimizde, hücrelerimizde ve organlarımızda fizikî olarak nelerin gerçekleştiğine bakarak tanımlayabiliyoruz. niye yaşlandığımız sorusunu cevaplayamasak da, muhtemelen birden çok gerçek yanıt olduğunu söyleyebiliriz.
Bezos’un şirketinin insan ömrünü uzatmaya yardımcı olup olamayacağını elbette kimse bilmiyor. Fakat yaşlanmayı incelerken heyecan verici yeni keşifler yapacağına neredeyse kesin gözüyle bakabiliriz…