Tory
New member
İngiltere merkezli araştırma merkezi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü, Türkiye dahil 46 ülkeden iştirakçilerden elde ettiği bilgilere dayandırdığı 2021 Dijital Haber Raporu’nu yayınladı. Rapora nazaran pandemiyle birlikte dünya genelinde emniyetli habere olan açlık arttı. Emsal bir yükselişin olduğu Türkiye özelinde ise haber için toplumsal medyaya başvurma eğiliminin yükseldiği görülüyor.
Rapor, haberlere duyulan inancın dünya genelinde Covid-19 salgınının akabinde yüzde 6 oranında artarak yüzde 44’e yükseldiğini gösteriyor. Türkiye’de ise insanların genel manasıyla haberlere güvenme oranı yüzde 41. İştirakçilerin en epeyce güvendiği medya kuruluşları ise sırasıyla Fox TV, Cumhuriyet, NTV ve Sözcü.
Raporu DW Türkçe’ye pahalandıran NewsLabTurkey Research Hub Koordinatörü Dr. Sarphan Uzunoğlu’nun dikkat çektiği bir öbür istatistik ise Türkiye’deki iştirakçilerin yüzde 47’sinin kendi takip ettiği mecralardaki haberlere güvenmesi. “Şöyle düşünebiliriz aslında, her sabah ekmek yiyen 10 bireyden sadece beşi o ekmeğin ortasında zehir olmadığına inanıyor” diyen Uzunoğlu’na göre bu durum Türkiye’deki medya ortamındaki sıkışmışlığı işaret ediyor.
Haber çevrimiçi platformlarda aranıyor
Raporun Türkiye açısından en dikkat alımlı neticelerindan biri Türkiye’de insanların haberleri toplumsal medyadan takip etme alışkanlığının artması. Buna göre iştirakçilerin yüzde 81’i toplumsal medya da dahil olmak üzere çevrimiçi platformlar, yüzde 60’ı televizyon, yüzde 30’u ise yazılı basın aracılığıyla habere erişiyor.
Reuters Enstitüsü, Türkiye’de hükümetin ve hâkim medya ortamının bağımsız ve farklı bakış açılarına alan tanımadığını ve bu arayıştaki vatandaşların çevrimiçi haber kaynaklarına, toplumsal medyaya ve özel iletileşme uygulamalarına yöneldiği değerlendirmesinde bulunuyor. Haber almak için en epeyce kullanılan toplumsal medya platformu yüzde 40 ile Youtube, onu yüzde 34 ile Twitter, yüzde 34 ile Instagram, yüzde 30 ile Facebook, yüzde 30 ile WhatsApp ve yüzde 13 ile Telegram izliyor.
“Toplum gerçek bilgiye erişmek için direniyor”
DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan İstanbul Bilgi Üniversitesi İrtibat Fakültesi’nden Prof. Dr. Aslı Tunç’a nazaran de klâsik medyanın daha kuvvetli olduğu Almanya ya da Japonya üzere ülkelere kıyasla Türkiye’de haber almak için toplumsal medya kullanması hayli daha yüksek düzeylerde. “Bizim alternatif mecralara, haber alma kaynaklarına daha fazla muhtaçlık duyduğumuz bir gerçek” diyen Tunç, kelamlarını “Bu durum Türkiye’deki genel toplumsal ve politik atmosferden bağımsız düşünülemez” diye sürdürüyor.
Uzunoğlu ise “Hükümet temelli enformasyon üzerinden yayın siyasetlerini belirleyen kanallara karşın toplumsal medya üzerinden haber tüketimine olan ilginin artması bir manada burada toplumun gerçek bilgiye ulaşmak için bir direniş içerisinde olduğunu gösteriyor” görüşünü paylaşıyor.
Rapor ayrıyeten memleketler arası basın kuruluşlarının Türkiye’de yükselişte olduğunu da gösteriyor. Uzunoğlu bu durumu, “İnsanlar hâlâ tükettikleri haberlerin gerisinde bir kurumsal yapının, etik kıymetler mukavelesinin olduğunu bilmek istiyor” kelamlarıyla yorumluyor. Bu sebeple de milletlerarası basın kuruluşlarına olan talep artıyor.
Rapora “yüzeysellik” eleştirisi
Lakin Uzunoğlu, bu çeşit raporların genelde Türkiye’deki kentli nüfusun tercihlerine yük verdiğini de hatırlatıyor. Bu noktada “Türkiye’nin enformasyon krizinde belirleyici olan bireyler milletlerarası basın kuruluşlarını takip eden beşerler mı?” notunu düşen Uzunoğlu, “Bu üslup araştırmalar kimin neyi izlediğine dair yer yer kimi datalar sunuyor fakat kimin neyi izlemediği, neye hiç bir biçimde erişiminin olmadığı bana kalırsa hayli daha önemli” diyor.
Rapora dair bir öteki tenkit de Prof. Dr. Aslı Tunç’dan geliyor. Raporun metodolojik sıkıntıları olduğunu ve yüzeysel bir Türkiye perspektifi sunduğunu savunan Tunç, “bir daha de halihazırda bildiklerimizin bir manada sağlamasını yapmış oluyoruz” sözlerini kullanıyor.
Türkiye’de medyanın son 10-15 yıldır büyük bir sıkışmışlık yaşadığını lisana getiren Prof. Dr. Aslı Tunç’a nazaran toplumsal medyaya olan yönelim ilerdeki devirlerde daha da artacak. Gerçek gazetecilik refleksleriyle yapılan haberlerin internette bulunacağına dair inancın giderek yaygınlaştığını belirten Tunç, Türkiye’de dijital medyanın artık yavaş yavaş klasik diye tanımlanan medyaya hakikat kaydığını ve bütünleştiğini söylüyor.
Her iki uzmana bakılırsa Türkiye’deki medya ve haber alma alışkanlıklarının daha net görülebilmesi için fazlaca daha detaylı raporlara muhtaçlık var. Lakin uzmanlar şu an için Türkiye’de bilhassa genç jenerasyonun televizyondan kopmaya başladığını ve güvenebileceği habere erişmek için toplumsal medyayı tercih ettiğini söylüyor. Türkiye’de haberin bedelinin ve habere olan inancının bir daha inşa edilebilmesi için ise ekonomik bağımsızlığı ve sürdürülebilirliği olan medya kuruluşlarına gereksinim var.
Fatima Çelik
DW
Rapor, haberlere duyulan inancın dünya genelinde Covid-19 salgınının akabinde yüzde 6 oranında artarak yüzde 44’e yükseldiğini gösteriyor. Türkiye’de ise insanların genel manasıyla haberlere güvenme oranı yüzde 41. İştirakçilerin en epeyce güvendiği medya kuruluşları ise sırasıyla Fox TV, Cumhuriyet, NTV ve Sözcü.
Raporu DW Türkçe’ye pahalandıran NewsLabTurkey Research Hub Koordinatörü Dr. Sarphan Uzunoğlu’nun dikkat çektiği bir öbür istatistik ise Türkiye’deki iştirakçilerin yüzde 47’sinin kendi takip ettiği mecralardaki haberlere güvenmesi. “Şöyle düşünebiliriz aslında, her sabah ekmek yiyen 10 bireyden sadece beşi o ekmeğin ortasında zehir olmadığına inanıyor” diyen Uzunoğlu’na göre bu durum Türkiye’deki medya ortamındaki sıkışmışlığı işaret ediyor.
Haber çevrimiçi platformlarda aranıyor
Raporun Türkiye açısından en dikkat alımlı neticelerindan biri Türkiye’de insanların haberleri toplumsal medyadan takip etme alışkanlığının artması. Buna göre iştirakçilerin yüzde 81’i toplumsal medya da dahil olmak üzere çevrimiçi platformlar, yüzde 60’ı televizyon, yüzde 30’u ise yazılı basın aracılığıyla habere erişiyor.
Reuters Enstitüsü, Türkiye’de hükümetin ve hâkim medya ortamının bağımsız ve farklı bakış açılarına alan tanımadığını ve bu arayıştaki vatandaşların çevrimiçi haber kaynaklarına, toplumsal medyaya ve özel iletileşme uygulamalarına yöneldiği değerlendirmesinde bulunuyor. Haber almak için en epeyce kullanılan toplumsal medya platformu yüzde 40 ile Youtube, onu yüzde 34 ile Twitter, yüzde 34 ile Instagram, yüzde 30 ile Facebook, yüzde 30 ile WhatsApp ve yüzde 13 ile Telegram izliyor.
“Toplum gerçek bilgiye erişmek için direniyor”
DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan İstanbul Bilgi Üniversitesi İrtibat Fakültesi’nden Prof. Dr. Aslı Tunç’a nazaran de klâsik medyanın daha kuvvetli olduğu Almanya ya da Japonya üzere ülkelere kıyasla Türkiye’de haber almak için toplumsal medya kullanması hayli daha yüksek düzeylerde. “Bizim alternatif mecralara, haber alma kaynaklarına daha fazla muhtaçlık duyduğumuz bir gerçek” diyen Tunç, kelamlarını “Bu durum Türkiye’deki genel toplumsal ve politik atmosferden bağımsız düşünülemez” diye sürdürüyor.
Uzunoğlu ise “Hükümet temelli enformasyon üzerinden yayın siyasetlerini belirleyen kanallara karşın toplumsal medya üzerinden haber tüketimine olan ilginin artması bir manada burada toplumun gerçek bilgiye ulaşmak için bir direniş içerisinde olduğunu gösteriyor” görüşünü paylaşıyor.
Rapor ayrıyeten memleketler arası basın kuruluşlarının Türkiye’de yükselişte olduğunu da gösteriyor. Uzunoğlu bu durumu, “İnsanlar hâlâ tükettikleri haberlerin gerisinde bir kurumsal yapının, etik kıymetler mukavelesinin olduğunu bilmek istiyor” kelamlarıyla yorumluyor. Bu sebeple de milletlerarası basın kuruluşlarına olan talep artıyor.
Rapora “yüzeysellik” eleştirisi
Lakin Uzunoğlu, bu çeşit raporların genelde Türkiye’deki kentli nüfusun tercihlerine yük verdiğini de hatırlatıyor. Bu noktada “Türkiye’nin enformasyon krizinde belirleyici olan bireyler milletlerarası basın kuruluşlarını takip eden beşerler mı?” notunu düşen Uzunoğlu, “Bu üslup araştırmalar kimin neyi izlediğine dair yer yer kimi datalar sunuyor fakat kimin neyi izlemediği, neye hiç bir biçimde erişiminin olmadığı bana kalırsa hayli daha önemli” diyor.
Rapora dair bir öteki tenkit de Prof. Dr. Aslı Tunç’dan geliyor. Raporun metodolojik sıkıntıları olduğunu ve yüzeysel bir Türkiye perspektifi sunduğunu savunan Tunç, “bir daha de halihazırda bildiklerimizin bir manada sağlamasını yapmış oluyoruz” sözlerini kullanıyor.
Türkiye’de medyanın son 10-15 yıldır büyük bir sıkışmışlık yaşadığını lisana getiren Prof. Dr. Aslı Tunç’a nazaran toplumsal medyaya olan yönelim ilerdeki devirlerde daha da artacak. Gerçek gazetecilik refleksleriyle yapılan haberlerin internette bulunacağına dair inancın giderek yaygınlaştığını belirten Tunç, Türkiye’de dijital medyanın artık yavaş yavaş klasik diye tanımlanan medyaya hakikat kaydığını ve bütünleştiğini söylüyor.
Her iki uzmana bakılırsa Türkiye’deki medya ve haber alma alışkanlıklarının daha net görülebilmesi için fazlaca daha detaylı raporlara muhtaçlık var. Lakin uzmanlar şu an için Türkiye’de bilhassa genç jenerasyonun televizyondan kopmaya başladığını ve güvenebileceği habere erişmek için toplumsal medyayı tercih ettiğini söylüyor. Türkiye’de haberin bedelinin ve habere olan inancının bir daha inşa edilebilmesi için ise ekonomik bağımsızlığı ve sürdürülebilirliği olan medya kuruluşlarına gereksinim var.
Fatima Çelik
DW