TL’de kalıcı toparlanma mümkün mü? 2021’de USDTRY kurunda yükseliş %80

Tory

New member
USDTRY kuru, Salı günü 13,45 düzeyini test ederek yılbaşına nazaran %80 ; Eylül başında Kavcıoğlu’nun faiz indirim sinyali vermesi daha sonrası %60 yükseliş kaydettii. Teknik manada, eski tepe olan 8,88 düzeyinin aşılması akabinde geminin yeni ufuklara yol açacağını bilmemize karşın, hareketin son günlerde ‘vahşi’ boyutlara ulaşmasının gerisinde kaybolan likidite, arz talep dengesizliği ve panik süreçlerin yattığını görüyoruz.

Kurun ne kadar yükselebileceğinin de artık epey bir değeri kalmadı. Keza, yaşanan çok sert volatilite, paranın temel işlevi olan paha ölçme aracı ve alışverişte kullanmasını sorgulatmaya başladı.

Hususa bu noktada yalnızca finansal piyasaların gözlüğüyle de bakmamak gerekiyor. Gündelik hayatta da ticaretin durma noktasına geldiğini işitiyoruz. TL ile vadeli satılan ve dövizle ile ithal edilen bir malın fiyatının nasıl belirleneceğini varın siz hayal edin. Dün gece Türkiye’de, akaryakıta 1,02 TL, motorine ise 1,06 TL ile hatırı sayılır bir artırım yapıldığını da not edelim.

Dün bültenimizin manşetinde de belirttiğimiz üzere, kurun bu türlü denetimden çıkması ve başının boş bırakılması, devamında dönüp dolaşıp ekonomik aktiviteyi sekteye uğratacaktır. Tırmanan enflasyon ve daralan iç talep ekonomiyi stagflasyona sürükleyecek olup, şayet siyaset küsurunda (değersiz TL ve cari fazla) ısrar edilirse, bunun kararı olarak hiperenflasyonun da ufukta görüleceğinin altının çizmek gerekiyor.

TCMB’nin dün likiditenin kaybolması ile sahneye çıkıp en azından kükremese de ben buradayım şeklinde uzunluk göstermesi ve devamında teyide muhtaç lakin piyasa kulislerinden duyumlara göre kamu bankalarının kaybolan likidite şartlarına karşı alcıların karşısına çıkıp satıcı pozisyonunda olması ile USDTRY kuru 12 düzeylerinin tabanlarına kadar gevşedi. olağan olarak, 2-3 günlük vakit diliminde kurun 10,96 – 13,45 içinde sert zigzalar çizdiği düşünülürse, bir ölçü durulmayı düşüş yerine düzeltme olarak okumak bizlere daha mantıklı geliyor.

Dün, Türkiye ile Birleşik Arap Emirlikleri içinde fazlaca sayıda ikili ticaret ve yatırım mutabakatı imzalandı. Bu bağlamda, BAE’nin Türkiye’ye 10 milyar dolar meblağında yatırım planladığını da not etmek gerekiyor. Bu haberin kurun dünkü düzeltmesi üzerinde ne kadar belirleyici olduğu sorusuna tahminen bir ölçü ya da ruhsal tesir olarak yanıt verebiliriz.

Dönüp manşetimize baktığımızda, sorduğumuz sorunun karşılığını bulmaya çalışalım. Döviz kurunu her %10 artışının enflasyona kabaca %3 ile 5 içinde geçişkenlik tesiri olduğunu biliyoruz. Bu minvalde, Eylül ayının başında verilen faiz indirim sinyali arından USDTRY kurunda yükselişin %60 olduğu düşünülürse, enflasyonun önümüzdeki aylarda %20 düzeylerinde kopup %25 düzeylerine yelken açacağı bir ortamda, TCMB’nin Aralık ayında da 100 baz puan siyaset faizini indirip (politika metninde hudutlu bir alanı olduğunu belirtmişti) muhafaza kalkanını (politika faizini) %14 düzeyine çektiği bir ortamda, negatif gerçek faiz TL’nin canını fazlaca daha fazla acıtabileceğinden telaş ediyoruz!

Enflasyonun yükselişine devam ettiği bir ortamda, işletmelerin finansman maliyetlerini rahatlatma ve cari açığı düşürme ismine soyunulanan bu tehlikeli deney, döviz piyasasında ipin ucunun kaçırılmasına niye oldu. Geçmiş deneyimlere bakılırsa fazlaca yüklü bir antibiyotik tedavisinin er ya da geç bünye ile bir daha buluşacağını düşünüyoruz (yüklü faiz artırım gereksinimini yabancı kurumların da raporları kaleme almaya başladı). Bunun ise vatandaşa yansıması, daha yüksek bir hayat pahalılığı, daha yüksek bir düzeyde oturacak (denge) döviz kuru ve şirketler için daha yüksek finansman maliyeti olacaktır!

Birikim sahibi vatandaşların ise, bu vakitte, enflasyona karşı TL’nin müdafaa faizinin yetersiz olduğu görüşünden harekete, güçlü tüketim mallarına olan talebi artırmasını ve bu bağlamda da, arsa, konut ve otomobil alımlarının artmasını bekliyoruz.

Bugün TCMB Lideri Kavcıoğlu ile BDDK Lideri Akben ve banka genel müdürleri bir ortaya gelerek son günlerdeki gelişmeleri ele alacak. Dün TCMB’nin birinci defa ortaya çıkması, BAE muahedesinin ruhsal tesirleri, kamunun devreye girdiği istikametinde piyasa dedikoduları ve abartılı düzeylerden gelen biraz da yumuşama ile USDTRY kuru 11 gün kesintisiz yükseliş daha sonrası birinci defa dünkü günü düşüşle tamamladı. Lakin, negatif gerçek faiz üzerine şurası oyun planından geri adım atılmadıkça, TL’nin istikrar kazanmasının fazlaca sıkıntı olacağını düşünüyoruz.

ABD’de dün açıklanan şahsi gelir ve harcamalar (FED’in yakından takip ettiği enflasyon göstergesi) ve işsizlik maaşı müracaatları kuvvetli sonuçlanırken, bir daha dün açıklanan bundan evvelki FED toplantısına yönelik tutanaklar, yüksek enflasyonun devam etmesi halinde, para siyaseti duruşunun daha süratli bir biçimde sıkılaştırlacağı bildirisini içeriyor!

Dün akşam ABD 10 yıllık tahvil faizleri kritik bir eşik olarak gördüğümüz %1,69 düzeyini test etmesi akabinde %1,65 düzeyinde dinlenmeye geçti. %1,69 düzeyinin aşılması, birlikteinde fazlaca daha sert bir yükselişin kapısını açacaktır! ABD tahvil faizleri, risksiz faiz oranı olarak kabul gorerek borçlanma maliyetlerine de temel hazırlıyor. Daha yüksek bir faiz, gelişmekte olan ülkeler açısında daha kıymetli finansman şartları manasına geliyor.

Bu bağlamda, dolara olan talebin de artması ile dolar endeksi (DXY) bu sabah 97 düzeyine yükselerek son 14 ayın yeni doruğunu test etti. Dolar ile karşıt korelasyona sahip değerli madenlerin ise boynu bu sabah bir daha bükük. Altının ons fiyatı 1,790 , gümüşün ise 23,60 dolar düzeylerinden süreç görüyor. Gram altın ise, hafta ortası 740TL düzeyini gördükten daha sonra, hem USDTRY, birebir vakitte altının ons fiyatındaki geri çekilme ile bu sabah 690 TL düzeyine geri çekildi.

Sabah saatlerinde Asya piyasalarında ölçülü bir hava görünüyor. Kore merkez bankası, pandeminin başlamasından bu yana ikinci defa faiz oranlarını artırdı. Lakin, ABD’de faiz oranlarının Japonya ve euro bölgesi üzere öteki büyük ekonomilere nazaran daha süratli yükseleceğine dair bekleyiş kazanımları hudutlu tutuyor. ABD borsalarının da vadeli süreçlerinde bir nebze de olsun yükseliş görüyoruz. Bugün ABD’de Şükran Günü niçiniyle piyasalar kapalı pozisyonda olacak.

iktisatbank.com
 
Üst