Tayvan, Çin’e ilişkin 4 savaş uçağının hava savunma alanına girdiğini duyurdu Tayvan Savunma Bakanlığı, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 4 J-16 savaş uçağının gece saatlerinde hava savunma alanının güneybatı kısmına girdiğini duyurdu.
Açıklamada, uçakların telsizle uyarıldığı, faaliyetlerini izlemek üzere sivil devriye uçakları ile hava savunma füze sistemlerinin devreye sokulduğu bildirildi. Bakanlık, dün Twitter’dan yaptığı açıklamada, gündüz saatlerinde 52 savaş uçağının ADIZ’ın güneybatı bölgesine girdiğini belirtmişti.
Toplamda 56’ya ulaşan uçuşlar, Tayvan’ın kayıtlarını tutmaya başladığı Eylül 2020’den bu yana bir günde tespit ettiği en epey sayıda uçağın katıldığı “ihlal” oldu.
Çin Halk Cumhuriyeti’nin ilanının kutlandığı 1 Ekim Çin Ulusal Günü ve onu izleyen 2 günde toplam 93 uçak, Tayvan’ın İSİMİZ ilan ettiği bölgeyi ihlal etmişti.
Çin’in Tayvan’ın İSİMİZ ilan ettiği bölgeye yönelik uçuşlarını, uçak sayısını artırarak sürdürmesi, bölgede tansiyonun tırmandığının işareti olarak yorumlanıyor.
ABD’den reaksiyon geldi
ABD, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na (PLA) ilişkin 52 savaş uçağının, Tayvan’ın Hava Savunma Tanımlama Alanı (ADIZ) ilan ettiği bölgeye girmesini “provokatif” bir hareket olarak nitelendirerek, Çin’in Tayvan’a karşı tavrından dolayı “endişeli” olduklarını bildirdi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dünkü günlük basın toplantısında, “Çin’in Tayvan yakınlarındaki provokatif askeri hareketlerinden dolayı kaygılıyız. İstikrarı bozma riski taşıyan ve yanlış hesaplar içeren bu hareketler bölgesel barış ve istikrarı baltalamaktadır” tabirini kullanmıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da evvelki gün yaptığı açıklamada, Çin’in Tayvan etrafındaki askeri faaliyetlerinin, “provokatif olduğunu”, “hesap yanılgısı riski taşıdığını” ve “bölgesel barış ve istikrarı tehdit ettiğini” belirtmişti.
Çin’den ABD’ye yanıt
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price‘ın beyanına karşılık olarak yaptığı yazılı açıklamada, Tayvan’ın Çin’e bağlı olduğu ve ABD’nin bu mevzuda yorum yapma pozisyonunda olmadığını belirterek, “ABD tarafının kelam konusu beyanları ‘tek Çin’ prensibini ve Çin-ABD ortak bildirisinde belirtilen koşulları ihlal etmekte, son derece yanlış ve sorumsuz bir ileti vermektedir” sözlerini kullandı.
ABD’nin uzun vakittir Tayvan’a silah satarak ve ada ile resmi ve askeri bağlarını güçlendirerek olumsuz hareketlerde bulunduğunu, ABD savaş uçaklarının adaya indiğini ve savaş gemilerinin çoğunlukla Tayvan Boğazı’nda seyrettiğini vurgulayan Hua, “Bu provokatif aksiyonlar Çin-ABD alakalarına, bölgesel barış ve istikrara ziyan vermektedir. Çin bunlara karşıdır ve gerekli karşı önlemleri almaktadır” değerlendirmesinde bulundu.
ADIZ’ın ilanı: Harry Truman
Memleketler arası hukukta tarifi bulunmayan ve rastgele bir milletlerarası otorite tarafınca denetlenmeyen Hava Savunma Tanımlama Alanı (ADIZ), genelde ülkeler tarafınca tek taraflı ilan ediliyor. Tanımlama alanı, ülkenin tarifli hava alanını ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor fakat bölgeye giren askeri uçaklar potansiyel tehdit olarak kıymetlendirilerek uyarılıyor.
Tarihteki birinci İSİMİZ, periyodun ABD Lideri Harry Truman tarafınca Kore Savaşı’nın başlamasının akabinde ulusal acil durum düzenlemeleri kapsamında Aralık 1950’de ABD hava alanı için ilan edilmişti. Dünya genelinde 20’ye yakın ülkede, İSİMİZ tarifi bulunuyor.
Çin-Tayvan çekişmesi
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafınca kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurası’nda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda epeyce sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Şurası’nda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu meçhul hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlar kurmasına, BM’de ve öteki memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.
Açıklamada, uçakların telsizle uyarıldığı, faaliyetlerini izlemek üzere sivil devriye uçakları ile hava savunma füze sistemlerinin devreye sokulduğu bildirildi. Bakanlık, dün Twitter’dan yaptığı açıklamada, gündüz saatlerinde 52 savaş uçağının ADIZ’ın güneybatı bölgesine girdiğini belirtmişti.
Toplamda 56’ya ulaşan uçuşlar, Tayvan’ın kayıtlarını tutmaya başladığı Eylül 2020’den bu yana bir günde tespit ettiği en epey sayıda uçağın katıldığı “ihlal” oldu.
Çin Halk Cumhuriyeti’nin ilanının kutlandığı 1 Ekim Çin Ulusal Günü ve onu izleyen 2 günde toplam 93 uçak, Tayvan’ın İSİMİZ ilan ettiği bölgeyi ihlal etmişti.
Çin’in Tayvan’ın İSİMİZ ilan ettiği bölgeye yönelik uçuşlarını, uçak sayısını artırarak sürdürmesi, bölgede tansiyonun tırmandığının işareti olarak yorumlanıyor.
ABD’den reaksiyon geldi
ABD, Çin Halk Kurtuluş Ordusu’na (PLA) ilişkin 52 savaş uçağının, Tayvan’ın Hava Savunma Tanımlama Alanı (ADIZ) ilan ettiği bölgeye girmesini “provokatif” bir hareket olarak nitelendirerek, Çin’in Tayvan’a karşı tavrından dolayı “endişeli” olduklarını bildirdi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, dünkü günlük basın toplantısında, “Çin’in Tayvan yakınlarındaki provokatif askeri hareketlerinden dolayı kaygılıyız. İstikrarı bozma riski taşıyan ve yanlış hesaplar içeren bu hareketler bölgesel barış ve istikrarı baltalamaktadır” tabirini kullanmıştı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da evvelki gün yaptığı açıklamada, Çin’in Tayvan etrafındaki askeri faaliyetlerinin, “provokatif olduğunu”, “hesap yanılgısı riski taşıdığını” ve “bölgesel barış ve istikrarı tehdit ettiğini” belirtmişti.
Çin’den ABD’ye yanıt
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, ABD Dışişleri Sözcüsü Ned Price‘ın beyanına karşılık olarak yaptığı yazılı açıklamada, Tayvan’ın Çin’e bağlı olduğu ve ABD’nin bu mevzuda yorum yapma pozisyonunda olmadığını belirterek, “ABD tarafının kelam konusu beyanları ‘tek Çin’ prensibini ve Çin-ABD ortak bildirisinde belirtilen koşulları ihlal etmekte, son derece yanlış ve sorumsuz bir ileti vermektedir” sözlerini kullandı.
ABD’nin uzun vakittir Tayvan’a silah satarak ve ada ile resmi ve askeri bağlarını güçlendirerek olumsuz hareketlerde bulunduğunu, ABD savaş uçaklarının adaya indiğini ve savaş gemilerinin çoğunlukla Tayvan Boğazı’nda seyrettiğini vurgulayan Hua, “Bu provokatif aksiyonlar Çin-ABD alakalarına, bölgesel barış ve istikrara ziyan vermektedir. Çin bunlara karşıdır ve gerekli karşı önlemleri almaktadır” değerlendirmesinde bulundu.
ADIZ’ın ilanı: Harry Truman
Memleketler arası hukukta tarifi bulunmayan ve rastgele bir milletlerarası otorite tarafınca denetlenmeyen Hava Savunma Tanımlama Alanı (ADIZ), genelde ülkeler tarafınca tek taraflı ilan ediliyor. Tanımlama alanı, ülkenin tarifli hava alanını ihlal niyeti olmayan sivil uçakları kapsamına almıyor fakat bölgeye giren askeri uçaklar potansiyel tehdit olarak kıymetlendirilerek uyarılıyor.
Tarihteki birinci İSİMİZ, periyodun ABD Lideri Harry Truman tarafınca Kore Savaşı’nın başlamasının akabinde ulusal acil durum düzenlemeleri kapsamında Aralık 1950’de ABD hava alanı için ilan edilmişti. Dünya genelinde 20’ye yakın ülkede, İSİMİZ tarifi bulunuyor.
Çin-Tayvan çekişmesi
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafınca kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Şurası’nda Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda epeyce sayıda ülkenin diplomatik bağlantı tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Şurası’nda yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek legal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın memleketler arası örgütlerdeki pozisyonu meçhul hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik bağlar kurmasına, BM’de ve öteki memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.