Tory
New member
Dün içeride enflasyon, dışarıda ise, global tedarik zincirinde meydana gelen kırılma niçiniyle ortaya çıkan enflasyonist baskıların finansal piyasalar üzerinde yarattığı tahribat ön plana çıktı.
Uzun bir müddetdir bültenlerimizde, çip üretim kıtlığı ile başlayan ve başta otomotiv kesimine sıçrayan, devamında bir fazlaca bölümü baskı altına alan tedarik zinciri meselelerine yer veriyoruz. Malın kıymetini aşan konteyner meblağlarının tetiklediği nakliyat krizini de dün Baltık Kuru yük endeksini anlatarak bültenimize taşıdık. Aslında, global enflasyonun bizzati kendisinden kelam ediyoruz!
örneğin, doğalgaz meblağları, 2008 global krizinden bu yana en yüksek düzeye yükseldi. Global pazarda azaltılmış gaz arzı ile bir arada pandeminin getirdiği kısıtlamalardan çıktığımız için güç talebindeki artış bir tarafta, mevsim şartlarından farklı seyreden hava şartlarının getirdiği ısıtma/soğutma muhtaçlığı ise talebin canlı kalmasına niye oluyor. Son 15 ayda, doğalgaz meblağları %340 yükseldi.
Çarpıcı olması bağlamında, Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası Başlık Transfer Tesisi’nde (TTF) fiyatlar, Ocak ayında megavatsaat başı 16 Euro’dan Eylül ortasında 75 Euro’ya kadar çıktı. Bu, bir yıldan daha az müddette %360’dan fazla artış manasına geliyor.
Dün gün uzunluğu ekside seyreden ABD borsalarının vadeli süreçleri, bir tarafta yaşanan tedarik krizi, bunun sonucunda meydana gelen enflasyonist baskıların üzerine bir de OPEC’in üretim artışına gitmemesi kararı Brent cinsi ham petrol varil fiyatının 82 dolar ile son 3 yılın yeni tepesini görmesi eklenince, risk iştahı denince akla gelen ABD’nin teknoloji paylarının süreç gördüğü Nasdaq endeksi geceyi %2,1 düşüşle tamamladı.
Takdir edeceğiniz üzere, pandemi niçiniyle ekonomik manada yaşanan sakinlik (stagnation) bir tarafta, global cephede yaşanan enflasyon (inflation) ise öteki tarafta yer alarak stagflasyon (stagnation) riskinin artık yüksek sesle söylem edilmesine niye oluyor ki, bu da risk iştahını azaltan ve yatırımcıların keyfini kaçıran bir öge olarak ön plana çıkıyor. Bu tablonun bir süre daha hakim olmasını muhtemel görüyoruz.
Dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere, risk iştahında yaşanan azalma sonucunda, yatırımcıların inançlı limana akın etmesi ile 10 yıllık ABD tahvilleri %1,5 düzeyinin etrafında süreç görürken, doların piyasa kuru olan DXY’de son 1 yılın doruğunda süreç görüyor. ABD faizleri ile aykırı korelasyona sahip değerli madenlerin ise hala daha dar bir süreç bandında yatırımcı ilgisinden uzak süreç görmeye devam ettiklerine şahit oluyoruz.
Altının ons fiyatı, öngörümüze paralel 1,770 dolar düzeyini test ederek yavaşça de olsa üst hareketlenirken, bu sabah kazanımlarını koruyamayarak bir daha geri çekildi. Benzeri bir biçimde, geride bıraktığımız hafta 15 ayın tabanını bakılırsan gümüş, hala daha riskli bölgeden uzaklaşamayarak net bir sinyal üretemedi.
Türk mali piyasalarında ise dün günün en değerli gelişmesi, TÜİK tarafınca açıklanan enflasyon dataları idi. Eylül ayında TÜFE, piyasa beklentilerine paralel %1,25 artış kaydederken, yıllık TÜFE enflasyonu %19,58 ile 30 ayın doruğuna yükseldi. Üreticiye yansıyan maliyet artışını gösteren yurtiçi ÜFE enflasyonu ise aylık bazda %1,55 artarken yıllık sayısı %43,96 ile tepeden geri almış oldu.
Alt kalemlere baktığımızda, yüz yüze eğitimin başlaması niçiniyle eğitimin aylık bazda %5,15 artışla başı çektiğine şahit olduk. Alt kalemlerden fazla, bu ay bizlerin en epeyce merak ettiği bahis, besin haricinde çekirdek enflasyon göstergelerinin seyri idi. Malumunuz, TCMB, son 2 aydır, C tarifli çekirdek enflasyonda görülen geri çekilmeyi ön plana alıp, manşet enflasyonda yükselişi görmezden gelerek, vakitsiz ve beklenenden daha fazla 100 baz puan faiz indirimine giderek, TL’nin muhafaza kalkanını zayıflatmış, USDTRY kuru ruhsal 9 düzeyinin kıyısına kadar ilerlemişti.
Dün açıklanan datalara nazaran, işlenmemiş besin, alkolsüz içecekler ve tütün hariç D tarifli TÜFE’de yıllık artış %19,05 (önceki ay %18,58) olurken, güç, besin ve alkolsüz içecekler ve alkollü içecekler ve altın hariç C tarifli endeks bundan evvelki aya bakılırsa 22 baz puan yükselişle %16,98 düzeyine yükseldi. Olağan kurallarda, TCMB’nin faiz indirimi için elinin olduka zayıfladığını düşünsek de, TCMB’nin 21 Ekim’de en az 50 baz puan daha faiz indirebileceğini düşünüyoruz.
Bu ortada, uzun bir müddetdir, Ekim ayı ile birlikte enflasyonun baz tesiri kaynaklı boynunu aşağıya çevirebileceğini paylaşıyorduk. Lakin, son günlerde KDV muafiyetlerinin uzatılmaması yanı sıra, dün sigaraya yapılan artırım ve birlikteinde petrol fiyatının son 3 yılın doruğuna yükselmesi – net güç ithalatçısı olan Türkiye’nin elini zorlayacağını düşünüyoruz – ile Ekin enflasyonunu da tehlikeye attı. Buna karşın, TCMB’nin faiz indirimine devam etmesi, kur üzerinde baskıyı daha da artırabileceğinden telaş ediyoruz.
Global mali piyasalar bu sabah yeni günü pek de optimist karşılamadı. Artık stagflasyonun ayak sesleri net bir biçimde hissedilirken, dün akşam ABD borsalarında yaşanan sert satışlar, bu sabah Asya piyasalarında da sirayet etmiş. Gösterge endeks Tokyo borsası %2,8 aşağıda süreç görüyor!
Sabah Reuters haberlerinde, temerrüdün kıyısına kadar gelen Evergrande’nin mülk idaresi kolundaki çoğunluk payını satarak 5 milyar dolardan fazla para toplamaya hazır olduğu haberini okurken, Çinli konut inşaatçısı Fantasia Holdings’in doları cinsinden tahvilleri, 206 milyon dolarlık milletlerarası piyasa borcunu vaktinde ödemediğini söylemiş oldukten daha sonra, Pazartesi günü büyük bir satışta piyasa kıymetinin neredeyse yarısını kaybetti! Evergrande krizinden daha sonra bulaşıcılık Fantasia da sıçradı!
Facebook, dün şirketin 3,5 milyar kullanıcısının WhatsApp, Instagram ve Messenger üzere toplumsal medya ve iletileşme hizmetlerine erişmesini engelleyen yaklaşık altı saatlik bir kesinti için “hatalı bir yapılandırma değişikliği” suçladı. Yaşananlar, şirket paylarında sert bir düşüşe niye olurken kullanıcılar rakip platformlara adeta hamle etti.
Son günlerde, bültenlerimizi, mali piyasalar cephesinde sert hareketlerin yaşanabileceği ihtarında bulunarak temkinli ve önlemli duruşun elden bırakılmaması gerektiğinin altını çizerek tamamlıyoruz. Hala daha tıpkı noktadayız.
Bugünün data takvimini, tüm dünyada hizmet dalı PMI verisi süslüyor.
iktisatbnk.com
Uzun bir müddetdir bültenlerimizde, çip üretim kıtlığı ile başlayan ve başta otomotiv kesimine sıçrayan, devamında bir fazlaca bölümü baskı altına alan tedarik zinciri meselelerine yer veriyoruz. Malın kıymetini aşan konteyner meblağlarının tetiklediği nakliyat krizini de dün Baltık Kuru yük endeksini anlatarak bültenimize taşıdık. Aslında, global enflasyonun bizzati kendisinden kelam ediyoruz!
örneğin, doğalgaz meblağları, 2008 global krizinden bu yana en yüksek düzeye yükseldi. Global pazarda azaltılmış gaz arzı ile bir arada pandeminin getirdiği kısıtlamalardan çıktığımız için güç talebindeki artış bir tarafta, mevsim şartlarından farklı seyreden hava şartlarının getirdiği ısıtma/soğutma muhtaçlığı ise talebin canlı kalmasına niye oluyor. Son 15 ayda, doğalgaz meblağları %340 yükseldi.
Çarpıcı olması bağlamında, Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası Başlık Transfer Tesisi’nde (TTF) fiyatlar, Ocak ayında megavatsaat başı 16 Euro’dan Eylül ortasında 75 Euro’ya kadar çıktı. Bu, bir yıldan daha az müddette %360’dan fazla artış manasına geliyor.
Dün gün uzunluğu ekside seyreden ABD borsalarının vadeli süreçleri, bir tarafta yaşanan tedarik krizi, bunun sonucunda meydana gelen enflasyonist baskıların üzerine bir de OPEC’in üretim artışına gitmemesi kararı Brent cinsi ham petrol varil fiyatının 82 dolar ile son 3 yılın yeni tepesini görmesi eklenince, risk iştahı denince akla gelen ABD’nin teknoloji paylarının süreç gördüğü Nasdaq endeksi geceyi %2,1 düşüşle tamamladı.
Takdir edeceğiniz üzere, pandemi niçiniyle ekonomik manada yaşanan sakinlik (stagnation) bir tarafta, global cephede yaşanan enflasyon (inflation) ise öteki tarafta yer alarak stagflasyon (stagnation) riskinin artık yüksek sesle söylem edilmesine niye oluyor ki, bu da risk iştahını azaltan ve yatırımcıların keyfini kaçıran bir öge olarak ön plana çıkıyor. Bu tablonun bir süre daha hakim olmasını muhtemel görüyoruz.
Dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere, risk iştahında yaşanan azalma sonucunda, yatırımcıların inançlı limana akın etmesi ile 10 yıllık ABD tahvilleri %1,5 düzeyinin etrafında süreç görürken, doların piyasa kuru olan DXY’de son 1 yılın doruğunda süreç görüyor. ABD faizleri ile aykırı korelasyona sahip değerli madenlerin ise hala daha dar bir süreç bandında yatırımcı ilgisinden uzak süreç görmeye devam ettiklerine şahit oluyoruz.
Altının ons fiyatı, öngörümüze paralel 1,770 dolar düzeyini test ederek yavaşça de olsa üst hareketlenirken, bu sabah kazanımlarını koruyamayarak bir daha geri çekildi. Benzeri bir biçimde, geride bıraktığımız hafta 15 ayın tabanını bakılırsan gümüş, hala daha riskli bölgeden uzaklaşamayarak net bir sinyal üretemedi.
Türk mali piyasalarında ise dün günün en değerli gelişmesi, TÜİK tarafınca açıklanan enflasyon dataları idi. Eylül ayında TÜFE, piyasa beklentilerine paralel %1,25 artış kaydederken, yıllık TÜFE enflasyonu %19,58 ile 30 ayın doruğuna yükseldi. Üreticiye yansıyan maliyet artışını gösteren yurtiçi ÜFE enflasyonu ise aylık bazda %1,55 artarken yıllık sayısı %43,96 ile tepeden geri almış oldu.
Alt kalemlere baktığımızda, yüz yüze eğitimin başlaması niçiniyle eğitimin aylık bazda %5,15 artışla başı çektiğine şahit olduk. Alt kalemlerden fazla, bu ay bizlerin en epeyce merak ettiği bahis, besin haricinde çekirdek enflasyon göstergelerinin seyri idi. Malumunuz, TCMB, son 2 aydır, C tarifli çekirdek enflasyonda görülen geri çekilmeyi ön plana alıp, manşet enflasyonda yükselişi görmezden gelerek, vakitsiz ve beklenenden daha fazla 100 baz puan faiz indirimine giderek, TL’nin muhafaza kalkanını zayıflatmış, USDTRY kuru ruhsal 9 düzeyinin kıyısına kadar ilerlemişti.
Dün açıklanan datalara nazaran, işlenmemiş besin, alkolsüz içecekler ve tütün hariç D tarifli TÜFE’de yıllık artış %19,05 (önceki ay %18,58) olurken, güç, besin ve alkolsüz içecekler ve alkollü içecekler ve altın hariç C tarifli endeks bundan evvelki aya bakılırsa 22 baz puan yükselişle %16,98 düzeyine yükseldi. Olağan kurallarda, TCMB’nin faiz indirimi için elinin olduka zayıfladığını düşünsek de, TCMB’nin 21 Ekim’de en az 50 baz puan daha faiz indirebileceğini düşünüyoruz.
Bu ortada, uzun bir müddetdir, Ekim ayı ile birlikte enflasyonun baz tesiri kaynaklı boynunu aşağıya çevirebileceğini paylaşıyorduk. Lakin, son günlerde KDV muafiyetlerinin uzatılmaması yanı sıra, dün sigaraya yapılan artırım ve birlikteinde petrol fiyatının son 3 yılın doruğuna yükselmesi – net güç ithalatçısı olan Türkiye’nin elini zorlayacağını düşünüyoruz – ile Ekin enflasyonunu da tehlikeye attı. Buna karşın, TCMB’nin faiz indirimine devam etmesi, kur üzerinde baskıyı daha da artırabileceğinden telaş ediyoruz.
Global mali piyasalar bu sabah yeni günü pek de optimist karşılamadı. Artık stagflasyonun ayak sesleri net bir biçimde hissedilirken, dün akşam ABD borsalarında yaşanan sert satışlar, bu sabah Asya piyasalarında da sirayet etmiş. Gösterge endeks Tokyo borsası %2,8 aşağıda süreç görüyor!
Sabah Reuters haberlerinde, temerrüdün kıyısına kadar gelen Evergrande’nin mülk idaresi kolundaki çoğunluk payını satarak 5 milyar dolardan fazla para toplamaya hazır olduğu haberini okurken, Çinli konut inşaatçısı Fantasia Holdings’in doları cinsinden tahvilleri, 206 milyon dolarlık milletlerarası piyasa borcunu vaktinde ödemediğini söylemiş oldukten daha sonra, Pazartesi günü büyük bir satışta piyasa kıymetinin neredeyse yarısını kaybetti! Evergrande krizinden daha sonra bulaşıcılık Fantasia da sıçradı!
Facebook, dün şirketin 3,5 milyar kullanıcısının WhatsApp, Instagram ve Messenger üzere toplumsal medya ve iletileşme hizmetlerine erişmesini engelleyen yaklaşık altı saatlik bir kesinti için “hatalı bir yapılandırma değişikliği” suçladı. Yaşananlar, şirket paylarında sert bir düşüşe niye olurken kullanıcılar rakip platformlara adeta hamle etti.
Son günlerde, bültenlerimizi, mali piyasalar cephesinde sert hareketlerin yaşanabileceği ihtarında bulunarak temkinli ve önlemli duruşun elden bırakılmaması gerektiğinin altını çizerek tamamlıyoruz. Hala daha tıpkı noktadayız.
Bugünün data takvimini, tüm dünyada hizmet dalı PMI verisi süslüyor.
iktisatbnk.com