Pasifik’te sular ısınıyor: ABD nükleer denizaltısı dağa çarptı Amerikalı yetkililer, 2 Ekim Cumartesi günü gerçekleşen olayda USS Connecticut denizaltısındaki 15 mürettebatın yaralandığını, yaralıların durumunun yavaşça olduğunu deklare etti.
Milliyet’in aktardığı habere bakılırsa, ABD ordusu, birinci yaptığı açıklamada denizaltının çarptığı objenin ne olduğunu bilmediklerini, aracın işler biçimde olduğunu ve ABD’ye ilişkin Guam adasına hakikat ilerlediğini kaydetti.
CNN International, Güney Çin Denizi’nde bir ay evvel gerçekleşen ve tüm dünyanın ödünü koparan olayın akabinde ABD ordusu tarafınca yapılan incelemenin sonuçlandığını bildiriyor.
Yeryüzünün en tehlikeli noktası Güney Çin Denizi’nden ABD’ye ilişkin Pasifik adası Guam’a dönmek zorunda kalan denizaltının bilinmeyen bir su altı dağına çarptığı ortaya çıktı.
Filo sözcüsünün CNN’ne yaptığı açıklamaya bakılırsa, nükleer denizaltı USS Connecticut milletlerarası sularda seyrederken yaşanan çarpışma sonunda birtakım askerler yaralandı ve araç hasar aldı.
Lakin geminin nükleer güç sistemlerinin çarpışmada hasar almadığı belirtiliyor. Geminin niye yahut nasıl su altı dağına çarptığı ise inceleme kararına yansımış değil.
Çin’in işgal tehdidi altındaki ada ülkesi Tayvan, en yakın müttefiki ABD’ye güveniyor. ABD ve Çin içindeki Tayvan tansiyonu, son haftalarda neredeyse hiç düşmedi.
CNN, çarpışmanın Çin hava kuvvetlerinin Tayvan’ın üzerine birkaç gün içerisinde 150’yi aşkın savaş uçağı gönderdiği ve 24 saatte 56 sortiyle rekor kırdığı günlere rastladığını hatırlatıyor.
ABD ÖZEL KUVVETLER ASKERLERİ ADA’YA GİZLİCE GİRDİ
Amerikan Wall Street Journal gazetesi ise, ABD ordusunun Tayvan askerlerine eğitim vermek üzere kapalı bir birliği adaya konuşlandırdığını yazdı. Habere bakılırsa, 24 ABD özel kuvvetler askeri Tayvan kara kuvvetlerinin küçük ünitelerine eğitim verecek.
Güney Çin Denizi’nin tamamını kendi karasuları olarak goren Çin’e Filipinler, Brunei, Malezya, Tayvan ve Vietnam üzere bölge ülkelerinin yanı sıra ABD itiraz ediyor.
TÜYLER ÜRPERTEN FOTOĞRAFLAR
Çin’in bölgedeki tesirini dengelemek için yapılan AUKUS Paktı’ndan haftalar daha sonra düzenlenen tatbikata ABD, Birleşik Krallık, Japonya, Avustralya, Kanada ve Hollanda donanmaları katıldı.
USS Ronald Reagan, USS Carl Vinson ve HMS Queen Elizabeth uçak gemilerinin yanı sıra Japon helikopter gemisi JS Ise’nin yer aldığı gövde gösterisinde altı ülkeden tam 15 bin asker var. ABD Hint-Pasifik Komutanlığı, uçak gemilerinin de yer aldığı ürpertici fotoğrafları Twitter hesabından yayınladı.
GÖLGE ÜZERE TAKİP ETTİLER
Lakin uydu imajları ABD ve müttefiklerinin Çin savaş gemileri tarafınca gölge üzere takip edildiğini ortaya koyuyor. Lokal saatle sabah 10.53’te çekilen uydu imajı, deniz gözlemcisi Duan Dang tarafınca paylaşıldı. 5 Ekim tarihinde alınan uydu kaydında, Çin’in rakibi ada ülkeleri Filipinler ve Tayvan’ı ayıran Luzon Boğazı’nda HMS Queen Elizabeth uçak gemisi net biçimde göründü.
ABD taarruz kümesi USS Carl Vinson ise tartışmalı Scarborough Shoal adalarının etrafında konuşlanmış durumda. Ki kelam konusu ada halihazırda Çin tarafınca yönetiliyor fakat Tayvan ve Filipinler’in hak argüman ettiği bir yer. ABD ve İngiliz gemilerinin etrafında ise hangi ülkeye ilişkin olduğu bilinmeyen diğer savaş gemileri göze çarpıyor. Vietnamlı deniz gözlemcisi Dang, gemilerin yüksek ihtimalle Çin ordusuna ilişkin olduğunu yazdı.
İŞGAL PROVASI YAYINLANDI
Pekin, son senelerda biroldukça sefer Tayvan’ı işgal etmekle tehdit etti, buna Devlet Lideri Xi Jinping’in açıklamaları da dahil! Sırf bu yılın birinci altı ayında 20 deniz tatbikatı yapan Çin, Temmuz ayının son günü ise Tayvan’ın işgal provasını gösteren görüntü kaydı yayınlamıştı. Hong Kong merkezli yayın organı South China Morning Post, istila provasının manzaralarının resmi medya tarafınca ekrana getirildiğini duyurmuştu.
Resmi televizyon CCTV tarafınca ekrana getirilen görüntü kaydı, Çin Halk Kurtuluş Ordusu askerlerinin bir masa başında işgal planını konuşmasıyla açılıyor ve birliklerden süratli hareket etmesi isteniyor. Ordu kumandanından her an bir muhabereye hazır olmaları buyruğunu alan askerler gece yarısı yola çıkıyor, manzara orman ortasında kamufle olan askerlerin ilerleyişi ve havalanan drone sürüsüyle devam ediyor.
Harekete geçen epey sayıda amfibi çıkarma aracı adaya gerçek yönelip ateş açıyor. Peşinden tanklar devreye giriyor ve daha sonrasındasında bir diğer adadan füze yağmuru başlıyor. Cehenneme dönen adanın kıyısına ulaşan askeri birlikler patlayıcılar kullanıyor, amfibi araçların da kıyıya çıkmasıyla 3 dakika 52 saniyelik simülasyon tamamlanıyor. İstila güçlerinin küçük bir direnişle karşılaştığını aktaran South China Morning Post gazetesi, Çin ordusunun 2020 yılında bölgede sadece 13 tatbikata imza attığını yazdı.
PLAN İFŞA OLDU
İngiliz Financial Times (FT) gazetesi, Çin ordusunun olası işgaline karşı ABD ve Japonya’nın epeyce kapalı bir savaş oyununu sahneye koyduğunu bildiriyor. Habere nazaran, Donald Trump’ın başkanlığının son yılında hayata geçirilen planda, Çin’in Tayvan’ı işgal etmesiyle ortaya çıkacak senaryo üzerine ABD ve Japonya orduları harekete geçti. Habere bakılırsa, Donald Trump’ın başkanlığının son yılında hayata geçirilen planda, Çin’in Tayvan’ı işgal etmesiyle ortaya çıkacak senaryo üzerine ABD ve Japonya orduları harekete geçti.
Güney Çin Denizi ve Doğu Çin Denizi’nde yürütülen tatibakatları ismi açıklanmayan altı kaynağına dayandıran FT, Pekin ve Tokyo idarelerinin en büyük uyuşmazlığı olan Senkaku Adaları’nı öne çıkardı. Askeri kaynaklar, Amerikan ve Japon ordularının, Japonya ve Çin’i 2014 yılında savaşın eşiğine getiren Senkaku Adaları’nda mümkün bir Tayvan işgaline karşı hazırlık yapıldığını söylemiş oldu.
Haberinde ‘ciddi planlama’ tabirini kullanan Financial Times, Güney Çin Denizi’nde müttefikler içinde ‘afet yardım eğitimi’ verilen ortak tatbikatlar düzenlendiği bilgisini verdi. Habere göre, ABD’li ve Japon yetkililer, üslere erişim ve bir ihtilaf durumunda Tokyo tarafınca sağlanabilecek lojistik takviye de dahil olmak üzere ortak tatbikatlarla ilgili yasal meseleleri inceledi.
Bilhassa Japonya’nın bu biçimde bir çatışmaya dahil olma mümkünlüğünü pahalandıran haber, Washington’un beklenen bir savaşta Japonya’daki hava üslerine nasıl bel bağladığının altını çizdi. Bir yetkili, ABD ve Japonya’nın Çin deniz ve hava kuvvetlerinin hareketleri hakkında bilgi alışverişinde bulunmak için Tayvan ile acil olarak ‘üçlü paylaşım mekanizması’ oluşturması gerektiğini söylemiş oldu. Yetkili, “Bu tıp dataların bir kısmı Tayvan-ABD ve Japonya-ABD içinde paylaşılıyor. Fakat üçlü olarak direkt bir paylaşımımız yok” dedi ve ekledi: “bu biçimde bir şeyi beklenmedik bir durumun ortasında kurmaya başlayamazsınız. Artık başlanması gerekiyor”
ÇİN İSMİNİ BİLE KABUL ETMİYOR
Habere nazaran ABD, Japonya ve Tayvan’dan yetkililer, müttefik jetleri tanımlamayı kolaylaştıran askeri uçak kodlarını paylaşmak için 2017’de varılan bir mutabakatın akabinde işbirliğinin ‘önemli ölçüde arttığını’ belirttiler. İki müttefikin son maksadının Tayvan için ‘bütünleşik bir savaş planı’ geliştirmek olduğu bildiriliyor. ABD ve Japonya’yı bilhassa endişelendiren şey ise, Tayvan’ın hava kuvvetlerinin bulunduğu bölgelerde uçan ve sayıları giderek artan Çin savaş uçakları. Çin’in Haziran ayında onlarca savaş uçağıyla gerçekleştirdiği ‘taciz’ akınından daha sonra konuşan Tayvan Dışişleri Bakanı Joseph Wu ülkesinin bir çatışmaya hazırlıklı olması gerektiğini söylemişti.
Çin, bağımsızlığını kabul etmediği Tayvan’a 350 kilometre uzaklıkta yer alan Senkaku Adaları’ndaki Japonya hakimiyetini de tanımıyor ve Diaoyü ismini kullanmayı tercih ediyor. Komünist Parti’nin 100. kuruluş yıldönümünde konuşan Çin önderi Şi Jinping, kelamı Tayvan’la birleşmeye getirdi ve “Hiç kimse, Çin halkının ulusal egemenlik ve toprak bütünlüğü konusundaki kararlılığını, iradesini ve kabiliyetini hafifçee almamalı” dedi.
SAVAŞIN ADRESİ: YERYÜZÜNÜN EN TEHLİKELİ YERİ
Tüm yaşananları kıymetlendiren ABD’nin en tesirli dış siyaset uzmanları, bölgede bir çatışma ihtimalinin son 13 yılda birinci defa en üst seviyeye çıktığı ihtarını yaptı. ABD Dış Bağlar Konseyi-Council on Foreign Relations (CFR) niyet kuruluşunun uzmanlarına göre, Tayvan halihazırda yeryüzünde bir savaş çıkma ihtimali bulunan en tehlikeli bölge.
ABD dış siyaset etraflarının en tesirli niyet kuruluşu olarak bilinen CFR uzmanları ayrıyeten olası bir savaşa ABD ve Çin’in yanı sıra bölgedeke başka büyük güçlerin de karışabileceği kestirimini yaptı. CFR’nin yayınladığı rapora bakılırsa, nükleer süpergüçler içindeki en ufak bir çarpışma her iki ülke ve öteki yerleri yok edebilir. Donald Trump iktidarının son günlerinde ortaya çıkan bir evrak, ABD’nin Tayvan’a yönelik rastgele bir hücumda direkt Çin’le uzunluk ölçüşeceğini ortaya koymuştu.
Dünyanın en büyük deniz kuvvetlerine sahip Çin ile ABD içindeki donanma karşılaştırması ise şöyleki: Savaş gemileri ve fırkateynlerde Çin’in açık orta üstünlüğüne karşın, ABD 20 uçak gemisiyle bu alanda dünyada rakipsiz. Denizaltılarda ise iki ülke yakın sayılara sahip: Çin ordusunun 77 denizaltısı var, bu sayı ABD’de 66.
ÇİN’İN EN HASSAS PROBLEMİ
Tayvan, Çin’in en hassas bölgesel sorunu. Çin’de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi’nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edilmişti. Kelam konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.
Çin Tayvan’ı bir gün anakara ile bir ortaya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birfazlaca Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin ayrıyeten memleketler arası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan’la, diplomatik bağları olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.
Pekin idaresi 2019’un başında Tayvan’ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurmuş, Şi Jinping ada ülkesinin egemenliklerini kabul etmemesi halinde saldırabileceklerini söylemişti. Ada ülkesindeki bağımsızlık yanlılarını tehdit eden Çin önderi Şi, “Tayvan’daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır” demişti:
“Ayrılıkçı rastgele bir adıma müsaade vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir kelam vermeyeceğimiz üzere, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı gizli tutacağız”. Şi Jinping’in açıklamalarından daha sonra Çin ordusu Tayvan adası yakınlarında savaş uçakları ve gemilerin katıldığı gövde şovlarına girişmişti.
Tayvan önderi Tsai Ing-wen ise, Pekin idaresine verdiği cevapta ülkesinin asla ‘Tek ülke, iki sistem’ nizamına geçmeyi kabul etmeyeceğini ilan ederek “Çin’in imzaladığı 1992 Mutabakatı ‘Tek Çin’ sistemine işaret ediyor. Şi Jinping’in kelamları korkularımızın yersiz olmadığını gösterdi” diye konuşmuştu.
Tayvan ordusu, tıpkı yılın Mayıs ayında gerçek füzeler ve mermilerle Çin işgaline karşı art geriye tatbikatlar düzenlemişti. Güney kenti Pingtung kıyılarındaki tatbikatta savaş gemileri ateş açmış, tank ve top atışları yapılmış, jetle ve helikopterler füze fırlatmıştı.
Birebir hafta ortasında üç savaş uçağı beklenen bir Çin saldırısına karşı bir otoyola iniş yapmış, manzaralar günlerce dünyada konuşulmuştu. Doğudaki Hualien açıklarında gerçekleşen bir öteki tatbikatta ise savaş gemisinden anti denizaltı füzeleri ateşlenmişti.
ABD TAKVİYESİ
Tayvan’ın en kıymetli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019’da Çin’in muhalefetine karşın Tayvan Boğazı’na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan’la diplomatik alakası kurmasa da çeşitli muahedeler gereği Tayvan’ı müdafaa altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon’un deklare ettiğı bilgilere bakılırsa, son 10 yılda Tayvan’a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.
Tayvan Boğazı, Çin’le Tayvan’ı birbirinden ayırıyor. Boğazın genişliği ise, 180 kilometre. 1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.
Milliyet’in aktardığı habere bakılırsa, ABD ordusu, birinci yaptığı açıklamada denizaltının çarptığı objenin ne olduğunu bilmediklerini, aracın işler biçimde olduğunu ve ABD’ye ilişkin Guam adasına hakikat ilerlediğini kaydetti.
CNN International, Güney Çin Denizi’nde bir ay evvel gerçekleşen ve tüm dünyanın ödünü koparan olayın akabinde ABD ordusu tarafınca yapılan incelemenin sonuçlandığını bildiriyor.
Yeryüzünün en tehlikeli noktası Güney Çin Denizi’nden ABD’ye ilişkin Pasifik adası Guam’a dönmek zorunda kalan denizaltının bilinmeyen bir su altı dağına çarptığı ortaya çıktı.
Filo sözcüsünün CNN’ne yaptığı açıklamaya bakılırsa, nükleer denizaltı USS Connecticut milletlerarası sularda seyrederken yaşanan çarpışma sonunda birtakım askerler yaralandı ve araç hasar aldı.
Lakin geminin nükleer güç sistemlerinin çarpışmada hasar almadığı belirtiliyor. Geminin niye yahut nasıl su altı dağına çarptığı ise inceleme kararına yansımış değil.
Çin’in işgal tehdidi altındaki ada ülkesi Tayvan, en yakın müttefiki ABD’ye güveniyor. ABD ve Çin içindeki Tayvan tansiyonu, son haftalarda neredeyse hiç düşmedi.
CNN, çarpışmanın Çin hava kuvvetlerinin Tayvan’ın üzerine birkaç gün içerisinde 150’yi aşkın savaş uçağı gönderdiği ve 24 saatte 56 sortiyle rekor kırdığı günlere rastladığını hatırlatıyor.
ABD ÖZEL KUVVETLER ASKERLERİ ADA’YA GİZLİCE GİRDİ
Amerikan Wall Street Journal gazetesi ise, ABD ordusunun Tayvan askerlerine eğitim vermek üzere kapalı bir birliği adaya konuşlandırdığını yazdı. Habere bakılırsa, 24 ABD özel kuvvetler askeri Tayvan kara kuvvetlerinin küçük ünitelerine eğitim verecek.
Güney Çin Denizi’nin tamamını kendi karasuları olarak goren Çin’e Filipinler, Brunei, Malezya, Tayvan ve Vietnam üzere bölge ülkelerinin yanı sıra ABD itiraz ediyor.
TÜYLER ÜRPERTEN FOTOĞRAFLAR
Çin’in bölgedeki tesirini dengelemek için yapılan AUKUS Paktı’ndan haftalar daha sonra düzenlenen tatbikata ABD, Birleşik Krallık, Japonya, Avustralya, Kanada ve Hollanda donanmaları katıldı.
USS Ronald Reagan, USS Carl Vinson ve HMS Queen Elizabeth uçak gemilerinin yanı sıra Japon helikopter gemisi JS Ise’nin yer aldığı gövde gösterisinde altı ülkeden tam 15 bin asker var. ABD Hint-Pasifik Komutanlığı, uçak gemilerinin de yer aldığı ürpertici fotoğrafları Twitter hesabından yayınladı.
GÖLGE ÜZERE TAKİP ETTİLER
Lakin uydu imajları ABD ve müttefiklerinin Çin savaş gemileri tarafınca gölge üzere takip edildiğini ortaya koyuyor. Lokal saatle sabah 10.53’te çekilen uydu imajı, deniz gözlemcisi Duan Dang tarafınca paylaşıldı. 5 Ekim tarihinde alınan uydu kaydında, Çin’in rakibi ada ülkeleri Filipinler ve Tayvan’ı ayıran Luzon Boğazı’nda HMS Queen Elizabeth uçak gemisi net biçimde göründü.
ABD taarruz kümesi USS Carl Vinson ise tartışmalı Scarborough Shoal adalarının etrafında konuşlanmış durumda. Ki kelam konusu ada halihazırda Çin tarafınca yönetiliyor fakat Tayvan ve Filipinler’in hak argüman ettiği bir yer. ABD ve İngiliz gemilerinin etrafında ise hangi ülkeye ilişkin olduğu bilinmeyen diğer savaş gemileri göze çarpıyor. Vietnamlı deniz gözlemcisi Dang, gemilerin yüksek ihtimalle Çin ordusuna ilişkin olduğunu yazdı.
İŞGAL PROVASI YAYINLANDI
Pekin, son senelerda biroldukça sefer Tayvan’ı işgal etmekle tehdit etti, buna Devlet Lideri Xi Jinping’in açıklamaları da dahil! Sırf bu yılın birinci altı ayında 20 deniz tatbikatı yapan Çin, Temmuz ayının son günü ise Tayvan’ın işgal provasını gösteren görüntü kaydı yayınlamıştı. Hong Kong merkezli yayın organı South China Morning Post, istila provasının manzaralarının resmi medya tarafınca ekrana getirildiğini duyurmuştu.
Resmi televizyon CCTV tarafınca ekrana getirilen görüntü kaydı, Çin Halk Kurtuluş Ordusu askerlerinin bir masa başında işgal planını konuşmasıyla açılıyor ve birliklerden süratli hareket etmesi isteniyor. Ordu kumandanından her an bir muhabereye hazır olmaları buyruğunu alan askerler gece yarısı yola çıkıyor, manzara orman ortasında kamufle olan askerlerin ilerleyişi ve havalanan drone sürüsüyle devam ediyor.
Harekete geçen epey sayıda amfibi çıkarma aracı adaya gerçek yönelip ateş açıyor. Peşinden tanklar devreye giriyor ve daha sonrasındasında bir diğer adadan füze yağmuru başlıyor. Cehenneme dönen adanın kıyısına ulaşan askeri birlikler patlayıcılar kullanıyor, amfibi araçların da kıyıya çıkmasıyla 3 dakika 52 saniyelik simülasyon tamamlanıyor. İstila güçlerinin küçük bir direnişle karşılaştığını aktaran South China Morning Post gazetesi, Çin ordusunun 2020 yılında bölgede sadece 13 tatbikata imza attığını yazdı.
PLAN İFŞA OLDU
İngiliz Financial Times (FT) gazetesi, Çin ordusunun olası işgaline karşı ABD ve Japonya’nın epeyce kapalı bir savaş oyununu sahneye koyduğunu bildiriyor. Habere nazaran, Donald Trump’ın başkanlığının son yılında hayata geçirilen planda, Çin’in Tayvan’ı işgal etmesiyle ortaya çıkacak senaryo üzerine ABD ve Japonya orduları harekete geçti. Habere bakılırsa, Donald Trump’ın başkanlığının son yılında hayata geçirilen planda, Çin’in Tayvan’ı işgal etmesiyle ortaya çıkacak senaryo üzerine ABD ve Japonya orduları harekete geçti.
Güney Çin Denizi ve Doğu Çin Denizi’nde yürütülen tatibakatları ismi açıklanmayan altı kaynağına dayandıran FT, Pekin ve Tokyo idarelerinin en büyük uyuşmazlığı olan Senkaku Adaları’nı öne çıkardı. Askeri kaynaklar, Amerikan ve Japon ordularının, Japonya ve Çin’i 2014 yılında savaşın eşiğine getiren Senkaku Adaları’nda mümkün bir Tayvan işgaline karşı hazırlık yapıldığını söylemiş oldu.
Haberinde ‘ciddi planlama’ tabirini kullanan Financial Times, Güney Çin Denizi’nde müttefikler içinde ‘afet yardım eğitimi’ verilen ortak tatbikatlar düzenlendiği bilgisini verdi. Habere göre, ABD’li ve Japon yetkililer, üslere erişim ve bir ihtilaf durumunda Tokyo tarafınca sağlanabilecek lojistik takviye de dahil olmak üzere ortak tatbikatlarla ilgili yasal meseleleri inceledi.
Bilhassa Japonya’nın bu biçimde bir çatışmaya dahil olma mümkünlüğünü pahalandıran haber, Washington’un beklenen bir savaşta Japonya’daki hava üslerine nasıl bel bağladığının altını çizdi. Bir yetkili, ABD ve Japonya’nın Çin deniz ve hava kuvvetlerinin hareketleri hakkında bilgi alışverişinde bulunmak için Tayvan ile acil olarak ‘üçlü paylaşım mekanizması’ oluşturması gerektiğini söylemiş oldu. Yetkili, “Bu tıp dataların bir kısmı Tayvan-ABD ve Japonya-ABD içinde paylaşılıyor. Fakat üçlü olarak direkt bir paylaşımımız yok” dedi ve ekledi: “bu biçimde bir şeyi beklenmedik bir durumun ortasında kurmaya başlayamazsınız. Artık başlanması gerekiyor”
ÇİN İSMİNİ BİLE KABUL ETMİYOR
Habere nazaran ABD, Japonya ve Tayvan’dan yetkililer, müttefik jetleri tanımlamayı kolaylaştıran askeri uçak kodlarını paylaşmak için 2017’de varılan bir mutabakatın akabinde işbirliğinin ‘önemli ölçüde arttığını’ belirttiler. İki müttefikin son maksadının Tayvan için ‘bütünleşik bir savaş planı’ geliştirmek olduğu bildiriliyor. ABD ve Japonya’yı bilhassa endişelendiren şey ise, Tayvan’ın hava kuvvetlerinin bulunduğu bölgelerde uçan ve sayıları giderek artan Çin savaş uçakları. Çin’in Haziran ayında onlarca savaş uçağıyla gerçekleştirdiği ‘taciz’ akınından daha sonra konuşan Tayvan Dışişleri Bakanı Joseph Wu ülkesinin bir çatışmaya hazırlıklı olması gerektiğini söylemişti.
Çin, bağımsızlığını kabul etmediği Tayvan’a 350 kilometre uzaklıkta yer alan Senkaku Adaları’ndaki Japonya hakimiyetini de tanımıyor ve Diaoyü ismini kullanmayı tercih ediyor. Komünist Parti’nin 100. kuruluş yıldönümünde konuşan Çin önderi Şi Jinping, kelamı Tayvan’la birleşmeye getirdi ve “Hiç kimse, Çin halkının ulusal egemenlik ve toprak bütünlüğü konusundaki kararlılığını, iradesini ve kabiliyetini hafifçee almamalı” dedi.
SAVAŞIN ADRESİ: YERYÜZÜNÜN EN TEHLİKELİ YERİ
Tüm yaşananları kıymetlendiren ABD’nin en tesirli dış siyaset uzmanları, bölgede bir çatışma ihtimalinin son 13 yılda birinci defa en üst seviyeye çıktığı ihtarını yaptı. ABD Dış Bağlar Konseyi-Council on Foreign Relations (CFR) niyet kuruluşunun uzmanlarına göre, Tayvan halihazırda yeryüzünde bir savaş çıkma ihtimali bulunan en tehlikeli bölge.
ABD dış siyaset etraflarının en tesirli niyet kuruluşu olarak bilinen CFR uzmanları ayrıyeten olası bir savaşa ABD ve Çin’in yanı sıra bölgedeke başka büyük güçlerin de karışabileceği kestirimini yaptı. CFR’nin yayınladığı rapora bakılırsa, nükleer süpergüçler içindeki en ufak bir çarpışma her iki ülke ve öteki yerleri yok edebilir. Donald Trump iktidarının son günlerinde ortaya çıkan bir evrak, ABD’nin Tayvan’a yönelik rastgele bir hücumda direkt Çin’le uzunluk ölçüşeceğini ortaya koymuştu.
Dünyanın en büyük deniz kuvvetlerine sahip Çin ile ABD içindeki donanma karşılaştırması ise şöyleki: Savaş gemileri ve fırkateynlerde Çin’in açık orta üstünlüğüne karşın, ABD 20 uçak gemisiyle bu alanda dünyada rakipsiz. Denizaltılarda ise iki ülke yakın sayılara sahip: Çin ordusunun 77 denizaltısı var, bu sayı ABD’de 66.
ÇİN’İN EN HASSAS PROBLEMİ
Tayvan, Çin’in en hassas bölgesel sorunu. Çin’de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi’nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edilmişti. Kelam konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.
Çin Tayvan’ı bir gün anakara ile bir ortaya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birfazlaca Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor. Çin ayrıyeten memleketler arası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan’la, diplomatik bağları olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.
Pekin idaresi 2019’un başında Tayvan’ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurmuş, Şi Jinping ada ülkesinin egemenliklerini kabul etmemesi halinde saldırabileceklerini söylemişti. Ada ülkesindeki bağımsızlık yanlılarını tehdit eden Çin önderi Şi, “Tayvan’daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır” demişti:
“Ayrılıkçı rastgele bir adıma müsaade vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir kelam vermeyeceğimiz üzere, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı gizli tutacağız”. Şi Jinping’in açıklamalarından daha sonra Çin ordusu Tayvan adası yakınlarında savaş uçakları ve gemilerin katıldığı gövde şovlarına girişmişti.
Tayvan önderi Tsai Ing-wen ise, Pekin idaresine verdiği cevapta ülkesinin asla ‘Tek ülke, iki sistem’ nizamına geçmeyi kabul etmeyeceğini ilan ederek “Çin’in imzaladığı 1992 Mutabakatı ‘Tek Çin’ sistemine işaret ediyor. Şi Jinping’in kelamları korkularımızın yersiz olmadığını gösterdi” diye konuşmuştu.
Tayvan ordusu, tıpkı yılın Mayıs ayında gerçek füzeler ve mermilerle Çin işgaline karşı art geriye tatbikatlar düzenlemişti. Güney kenti Pingtung kıyılarındaki tatbikatta savaş gemileri ateş açmış, tank ve top atışları yapılmış, jetle ve helikopterler füze fırlatmıştı.
Birebir hafta ortasında üç savaş uçağı beklenen bir Çin saldırısına karşı bir otoyola iniş yapmış, manzaralar günlerce dünyada konuşulmuştu. Doğudaki Hualien açıklarında gerçekleşen bir öteki tatbikatta ise savaş gemisinden anti denizaltı füzeleri ateşlenmişti.
ABD TAKVİYESİ
Tayvan’ın en kıymetli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019’da Çin’in muhalefetine karşın Tayvan Boğazı’na savaş gemileri gönderdi. ABD Tayvan’la diplomatik alakası kurmasa da çeşitli muahedeler gereği Tayvan’ı müdafaa altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon’un deklare ettiğı bilgilere bakılırsa, son 10 yılda Tayvan’a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.
Tayvan Boğazı, Çin’le Tayvan’ı birbirinden ayırıyor. Boğazın genişliği ise, 180 kilometre. 1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.