Nükleer muahede: Tahran’ı güç günler bekliyor İranlı uzmanlar, Avusturya’nın başşehri Viyana’da bu ay başlaması planlanan nükleer mutabakat müzakerelerinden sonuç çıkmaması halinde Tahran idaresinin daha ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalabileceği belirtirken İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Said Hatipzade ise “ABD’nin BM Güvenlik Kurulu’nda kalmayı garanti etmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.
‘ABD atom bombasını öteki ülkeye karşı kullanmaya cüret eden tek ülkedir’
Haftalık basın toplantısında konuşan Hatipzade, ABD’nin 2018 yılında nükleer muahededen çıkışını hatırlatarak Avrupa ülkelerini de eylemsizlikle suçladı. Katipzade, Almanya, Fransa ve İngiltere’nin şu ana kadar Amerika’nın çekilmesinden daha sonra hiç bir taahhütte bulunmadığını söyleyerek, “Avrupa ülkelerinin eylemsizlikten çıkıp yükümlülüklerini yerine getirip sorumlu ve etkin aktörler olarak hareket etmeleri gerek” diye konuştu.
ABD’nin “uygulanabilir programlarla” Viyana’ya gelmesi ve “yaptırımlara gereksiz mazeretler bulma yoluna gitmemesi” halinde mutabakatın mümkün olabileceğini söz eden Hatibzade, “ABD’nin attığı adımlar, açıklanan görüşlere ters. Yeteri kadar kelam dinledik ve ABD tarafınca aylardır geciken fiili adımların atılmasını bekliyoruz” dedi.
#Iran’s Foreign Ministry spokesman Saeed Khatibzadeh announced that #China will host the third meeting of foreign ministers of #Afghanistan’s neighboring countries.https://t.co/17Yp3F0NCL
— ISNA International (@Isna_Int) November 1, 2021
İran haber ajansı İSNA’da yer alan habere bakılırsa, Hatipzade, “ABD, atom bombasını öteki bir ülkeye karşı kullanmaya yürek edebilen tek ülke olarak silahsızlanmayı da kabul etmelidir. Nükleer silah sahipleri, İran dahil öbür hiç bir ülkede barışçıl nükleer programlar hakkında konuşacak durumda değiller” tabirlerini kullandı.
Viyana görüşmeleri
Hatipzade öte yandan Viyana görüşmelerinin de Kasım ayı bitmeden gerçekleşeceğini belirterek kesin tarihin bu hafta belirlenmesini beklediklerini söz etti.
İranlı uzmanlar: Tahran’ı güç günler bekliyor
İranlı uzmanlar, İran ile 4+1 ülkeleri ve ABD içinde Viyana’da 6 tıp yapılan görüşmelerin devamı olarak bu ay ortasında bir daha başlaması beklenen müzakereleri kıymetlendirdi. Uzmanlar, Viyana’da yapılacak görüşmeler sonuç vermezse Tahran’ı güç günlerin beklediğini tabir ediyorlar.
İran’daki Tahran Terbiyet Müderris Üniversitesi Öğretim Üyesi Veli Gülmuhammedi, nükleer muahede canlanmazsa, İran için tehlike çanları çalacağını belirterek, “İran tehlikeli bir durumla karşı karşıya. Bu tehlike de yakında gerçekleşmesi olası olan nükleer mutabakatın vefatıdır. Nükleer mutabakat canlanmazsa İran’ın ABD ve Avrupalı ülkeler ile münasebetlerinde değişiklik meydana gelecektir” değerlendirmesinde bulundu.
‘Yaptırımlar artacak’
İran’ın muahedeye dönmemesi ve taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda Biden’ın baskıyı ve yaptırımları artıracağını lisana getiren Gülmuhammedi, oluşacak yeni dengelerde Tahran idaresinin baskı araçları ve argümanlarının zayıflayacağını tabir etti.
İranlı siyaset uzmanı ve güç mühendisi Muhammed Haydi Musevi ise “Geçen vakit İran’ın aleyhine işliyor. 2021 yılının sonuna kadar nükleer mutabakat ile ilgili bir muahede sağlanmazsa Biden müzakerelere eskisi kadar kıymet vermeyecektir. bu biçimde olursa geçmişte olduğu üzere memleketler arası kamuoyunun da dayanağını alarak İran’ı yaptırımlara tabi tutmayı tercih edecektir” sözlerini kullandı.
‘Yaptırımların kalkması evvelari değil’
Reisi hükümetinin “yıpratıcı müzakerelerin” ve “müzakere için müzakerenin” peşinde olmadığını sav ettiğini lakin müzakereleri Brüksel’de başlatarak “müzakere için müzakere” sürecini takip ettiğini söyleyen Musevi, İran’ın halinin 5+1 ülkelerinin muhalefetine niye olduğunu ve Rus diplomatların da Tahran’ın kararsızlığını eleştirdiğini hatırlattı.
Batılı devletlerin Manevî periyodunda muahede sağlanamaması durumunda yeni hükümetle bunun güç olacağını öngördüğüne dikkati çeken Musevi, “Uluslararası mali kurumlar İran’a dönse de İran bankalarıyla çalışmaya niyetleri yok. Reisi ve grubu yaptırımların kalkmasını öncelikli siyaset olarak görmüyor. Reisi takımındaki kimileri nükleer muahedeye muhalifler. Bunlar yeni yaptırımların artık kendilerine tesir etmeyeceğine ve bunları Rusya, Çin ve Rusya üzere ülkelerle iş birliği yaparak denetim altına alabileceklerine inanıyor” dedi.
Biden’ın ülke ortasında krizlerle uğraştığı için Kongrenin takviyesine gereksinimi olduğunu vurgulayan Musevi, ABD Lideri’nin Tahran’a karşı yumuşak adımlar atması halinde Cumhuriyetçilerin ve Demokratların yansısıyla karşı karşıya kalacağını tabir etti.
İranian Students News Agency/AA
‘ABD atom bombasını öteki ülkeye karşı kullanmaya cüret eden tek ülkedir’
Haftalık basın toplantısında konuşan Hatipzade, ABD’nin 2018 yılında nükleer muahededen çıkışını hatırlatarak Avrupa ülkelerini de eylemsizlikle suçladı. Katipzade, Almanya, Fransa ve İngiltere’nin şu ana kadar Amerika’nın çekilmesinden daha sonra hiç bir taahhütte bulunmadığını söyleyerek, “Avrupa ülkelerinin eylemsizlikten çıkıp yükümlülüklerini yerine getirip sorumlu ve etkin aktörler olarak hareket etmeleri gerek” diye konuştu.
ABD’nin “uygulanabilir programlarla” Viyana’ya gelmesi ve “yaptırımlara gereksiz mazeretler bulma yoluna gitmemesi” halinde mutabakatın mümkün olabileceğini söz eden Hatibzade, “ABD’nin attığı adımlar, açıklanan görüşlere ters. Yeteri kadar kelam dinledik ve ABD tarafınca aylardır geciken fiili adımların atılmasını bekliyoruz” dedi.
#Iran’s Foreign Ministry spokesman Saeed Khatibzadeh announced that #China will host the third meeting of foreign ministers of #Afghanistan’s neighboring countries.https://t.co/17Yp3F0NCL
— ISNA International (@Isna_Int) November 1, 2021
İran haber ajansı İSNA’da yer alan habere bakılırsa, Hatipzade, “ABD, atom bombasını öteki bir ülkeye karşı kullanmaya yürek edebilen tek ülke olarak silahsızlanmayı da kabul etmelidir. Nükleer silah sahipleri, İran dahil öbür hiç bir ülkede barışçıl nükleer programlar hakkında konuşacak durumda değiller” tabirlerini kullandı.
Viyana görüşmeleri
Hatipzade öte yandan Viyana görüşmelerinin de Kasım ayı bitmeden gerçekleşeceğini belirterek kesin tarihin bu hafta belirlenmesini beklediklerini söz etti.
İranlı uzmanlar: Tahran’ı güç günler bekliyor
İranlı uzmanlar, İran ile 4+1 ülkeleri ve ABD içinde Viyana’da 6 tıp yapılan görüşmelerin devamı olarak bu ay ortasında bir daha başlaması beklenen müzakereleri kıymetlendirdi. Uzmanlar, Viyana’da yapılacak görüşmeler sonuç vermezse Tahran’ı güç günlerin beklediğini tabir ediyorlar.
İran’daki Tahran Terbiyet Müderris Üniversitesi Öğretim Üyesi Veli Gülmuhammedi, nükleer muahede canlanmazsa, İran için tehlike çanları çalacağını belirterek, “İran tehlikeli bir durumla karşı karşıya. Bu tehlike de yakında gerçekleşmesi olası olan nükleer mutabakatın vefatıdır. Nükleer mutabakat canlanmazsa İran’ın ABD ve Avrupalı ülkeler ile münasebetlerinde değişiklik meydana gelecektir” değerlendirmesinde bulundu.
‘Yaptırımlar artacak’
İran’ın muahedeye dönmemesi ve taahhütlerini yerine getirmemesi durumunda Biden’ın baskıyı ve yaptırımları artıracağını lisana getiren Gülmuhammedi, oluşacak yeni dengelerde Tahran idaresinin baskı araçları ve argümanlarının zayıflayacağını tabir etti.
İranlı siyaset uzmanı ve güç mühendisi Muhammed Haydi Musevi ise “Geçen vakit İran’ın aleyhine işliyor. 2021 yılının sonuna kadar nükleer mutabakat ile ilgili bir muahede sağlanmazsa Biden müzakerelere eskisi kadar kıymet vermeyecektir. bu biçimde olursa geçmişte olduğu üzere memleketler arası kamuoyunun da dayanağını alarak İran’ı yaptırımlara tabi tutmayı tercih edecektir” sözlerini kullandı.
‘Yaptırımların kalkması evvelari değil’
Reisi hükümetinin “yıpratıcı müzakerelerin” ve “müzakere için müzakerenin” peşinde olmadığını sav ettiğini lakin müzakereleri Brüksel’de başlatarak “müzakere için müzakere” sürecini takip ettiğini söyleyen Musevi, İran’ın halinin 5+1 ülkelerinin muhalefetine niye olduğunu ve Rus diplomatların da Tahran’ın kararsızlığını eleştirdiğini hatırlattı.
Batılı devletlerin Manevî periyodunda muahede sağlanamaması durumunda yeni hükümetle bunun güç olacağını öngördüğüne dikkati çeken Musevi, “Uluslararası mali kurumlar İran’a dönse de İran bankalarıyla çalışmaya niyetleri yok. Reisi ve grubu yaptırımların kalkmasını öncelikli siyaset olarak görmüyor. Reisi takımındaki kimileri nükleer muahedeye muhalifler. Bunlar yeni yaptırımların artık kendilerine tesir etmeyeceğine ve bunları Rusya, Çin ve Rusya üzere ülkelerle iş birliği yaparak denetim altına alabileceklerine inanıyor” dedi.
Biden’ın ülke ortasında krizlerle uğraştığı için Kongrenin takviyesine gereksinimi olduğunu vurgulayan Musevi, ABD Lideri’nin Tahran’a karşı yumuşak adımlar atması halinde Cumhuriyetçilerin ve Demokratların yansısıyla karşı karşıya kalacağını tabir etti.
İranian Students News Agency/AA