Merkel’den son ziyaret: 16 yılın dünü ve bugünü Yılbaşına kadar nazaranvini bırakması beklenen Merkel’in periyodunda Almanya, Türkiye’nin Avrupa siyaseti açısından kilit rol oynayan ülke pozisyonunda yer aldı. Merkel’in veda ziyaret sırasında Almanya ve Türkiye’nin 16 yıllık siyasi tablosunu inceledik.
Merkel’dilk evvelki Başbakan toplumsal demokrat Gerhard Schöder, Türkiye’yi Avrupa Birliği konusunda desteklemiş, 2005 seçimleriyle Başbakan seçilen muhafazakar Angela Merkel ise bu mevzuda biraz tutarsız davranmıştı. Merkel çabucak hemen muhalefet önderi olduğu 2004 yılında Ankara’ya gerçekleştirdiği bir ziyarette Türk diplomat ve siyasetçi Onur Öymen ile yaptığı görüşme sırasında aslında Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girişini desteklediğini fakat bunu Alman halkının önünde lisana getiremeyeceğini söylemişti.*
‘İmtiyazlı ortaklık’
Merkel, nazaranve geldikten daha sonrasında ülkenin AB’ye üye olamayacağını, Türkiye’yi yalnızca “imtiyazlı ortak” olarak gördüğünü söz etti. Başbakanlığa seçildikten daha sonra, o periyot Türkiye Başbakanı olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile geliştirdiği dostluk alakası ve AB’ye yönelik verdiği olumlu sinyaller de “tutarsızlık” olarak yorumlandı.
AB süreci resmen durdu
Türkiye’nin AB’ye üyeliğinin epey sık gündeme geldiği hatta AB tarafınca dahi gorece sıcak bakıldığı 2000’li yılların başında Merkel’in bakılırsave gelmesiyle süreç resmen durdu. Merkel, Türkiye’de gerilemeye başlayan demokratikleşme sürecini, basın özgürlüğü, insan hakları hususlarını lisana getirerek Türkiye’nin vize serbestisi taleplerini cevapsız bıraktı ve Türkiye’nin AB’ye girmemesi gerektiği konusundaki olumsuz tutumunu sürdürdü.
Suriye gerginliği
Türkiye, 2012 yılı sonunda Suriye’den atılan füzelerin maksadı olan Türk vatandaşı sivillerin vefatının akabinde NATO’dan hava savunma dayanağı istedi. Almanya da 2013’te iki patriot bataryası, füzeler ve 400 Alman askeri göndererek, Ankara‘nın bu talebini karşıladı lakin Türkiye’nin Almanya’ya yönelik tavırlarının sertleşmesi ardından (Erdoğan’ın nazi benzetmeleri ve inanç sarsan öbür sert açıklamaları ardından) Merkel, askerlerini NATO müttefiki olan Türkiye’deki İncirlik Üssü’nden çekti.
Seyahat olayları
2013 yılında iktidarın baskıcı haline karşı büyüyen bir hareket olan Seyahat Parkı’na Almanya’dan takviye gelmesi ilgileri germişti. Şansölye Merkel’in bahse yaklaşımı, haftalık bakanlar heyeti toplantısı daha sonrasında basın mensuplarının sorularını yanıtlayan hükümet sözcüsü Steffen Seibert tarafınca lisana getirilmişti. Seibert, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın tenkit toplayan sert üslubuna da değinerek, “Şimdi kıymetli olan gerginliği azaltacak bir hal ortasında olmak. Kullandığımız telaffuz de buna dahil“ demişti.
Seyahat Parkı davasının üçüncü duruşması sırasında da Alman hükümetinin İnsan Hakları Sorumlusu Bärbel Kofler ve Fransa Dışişleri Bakanlığı İnsan Hakları Sorumlusu François Croquette ortak bir açıklama yaparak, Türkiye’ye hukuk devleti standartlarına uyma daveti yapmıştı. Açıklamada, “Türkiye’de sivil toplum ve insan hakları aktivistlerinin durumunu büyük bir tasa ile takip ediyoruz” tabiri kullanılmıştı.
‘Nazi’ benzetmesi
16 Nisan Anayasa referandumu öncesinde Almanya’da seçim aktifliği yapmak isteyen Türk bakanların aktiflikleri, Almanya tarafınca güvenlik sebebi öne sürülerek iptal edilmiş bu gelişme de o periyot Almanya ve Türkiye içindeki iplerin yeterlice gerilmesine sebep olmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, kelam konusu gelişmelerin akabinde Merkel hükümetine “Nazi uygulamaları” suçlamasında bulunurken, Merkel de, “Nazi benzetmelerinin derhal son bulması gerektiğini” belirtmişti.
Türklere yönelik ırkçı hücumlar
Almanya’daki Türkler’e yönelik ırkçı akınlar ve Merkel hükümetinin Türkiye’yi tatmin etmeyen önlemleri de Ankara–Berlin alakalarını olumsuz etkileyen bir öge oldu. Almanya’da sekizi Türk on kişiyi öldüren ırkçı Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) terör örgütü davasında verilen cezalar da Türkiye tarafınca yetersiz bulunmuştu.
Almanya’da sekizi Türk on kişiyi öldüren ırkçı Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) terör örgütü davasında sanık avukatlarının açtığı temyiz davası kararında, 10 cinayet, 2 bombalı hücum ve soygun üzere başka kabahatlerden NSU’nun hayattaki tek üyesi Beate Zschäpe’yi ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırılırken öbür dört sanığa da NSU’ya yardım ve yataklıktan 2,5 ile 10 yıl içinde değişen mahpus cezaları verilmişti.
Göçmen konusu
Krize sebep olan bu kadar olaya karşın Merkel, göçmen krizi konusunda Türkiye ile sıkı bir işbirliğine girişti. Her ne kadar “göçmen dostu” siyaset izliyor üzere görünse de Türkiye’nin bugün göçmen merkezi pozisyonuna gelmesinde büyük rolü var. Başbakan’ın 2015’te Suriye ve Afganistan’dan kaçan yüz binlerce bireye müsaade verme sonucunın akabinde kendi teşebbüsüyle 2016’da Türkiye ve AB içinde imzalanan göç mutabakatı, bu bağlamda ön plana çıktı. Bu muahede ile Avrupa’ya sığınmacı akışına resmen set çekilmiş oldu.
Doğu Akdeniz’de takviye
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Yunanistan ve Güney Kıbrıs’tan yana tavrı ve Türkiye’yi amaç alan siyasetleri karşısında Türkiye’nin yanında yer alan Merkel, yaşanan tansiyonda, Fransa-Yunanistan’ın Türkiye’ye ambargo uygulama kousundaki ısrarcı hallerini engelledi.
Veda vakti
Almanya Başbakanı Angela Merkel, bugün Türkiye’ye geliyor. Almanya’da koalisyon hükümetinin kurulması akabinde Başbakanlık nazaranvini bırakacak olan Angela Merkel’in ziyareti bu sebeple “veda” olarak yorumlanıyor.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, İstanbul’daki görüşmelerde, Türkiye ve Almanya içindeki ikili bağlantılar tüm boyutlarıyla gözden geçirilecek, iş birliğinin geliştirilmesi için atılabilecek adımlar ele alınacak.Görüşmelerin gündeminde, ikili münasebetlerin yanı sıra Türkiye-Avrupa Birliği ilgileri, Libya, Suriye ve Afganistan başta olmak üzere, bölgesel ve milletlerarası sıkıntılar de yer alacak.
*(Onur Öymen, Baskılara Direnirken, Remzi Kitabevi, s. 108.)
Merkel’dilk evvelki Başbakan toplumsal demokrat Gerhard Schöder, Türkiye’yi Avrupa Birliği konusunda desteklemiş, 2005 seçimleriyle Başbakan seçilen muhafazakar Angela Merkel ise bu mevzuda biraz tutarsız davranmıştı. Merkel çabucak hemen muhalefet önderi olduğu 2004 yılında Ankara’ya gerçekleştirdiği bir ziyarette Türk diplomat ve siyasetçi Onur Öymen ile yaptığı görüşme sırasında aslında Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne girişini desteklediğini fakat bunu Alman halkının önünde lisana getiremeyeceğini söylemişti.*
‘İmtiyazlı ortaklık’
Merkel, nazaranve geldikten daha sonrasında ülkenin AB’ye üye olamayacağını, Türkiye’yi yalnızca “imtiyazlı ortak” olarak gördüğünü söz etti. Başbakanlığa seçildikten daha sonra, o periyot Türkiye Başbakanı olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile geliştirdiği dostluk alakası ve AB’ye yönelik verdiği olumlu sinyaller de “tutarsızlık” olarak yorumlandı.
AB süreci resmen durdu
Türkiye’nin AB’ye üyeliğinin epey sık gündeme geldiği hatta AB tarafınca dahi gorece sıcak bakıldığı 2000’li yılların başında Merkel’in bakılırsave gelmesiyle süreç resmen durdu. Merkel, Türkiye’de gerilemeye başlayan demokratikleşme sürecini, basın özgürlüğü, insan hakları hususlarını lisana getirerek Türkiye’nin vize serbestisi taleplerini cevapsız bıraktı ve Türkiye’nin AB’ye girmemesi gerektiği konusundaki olumsuz tutumunu sürdürdü.
Suriye gerginliği
Türkiye, 2012 yılı sonunda Suriye’den atılan füzelerin maksadı olan Türk vatandaşı sivillerin vefatının akabinde NATO’dan hava savunma dayanağı istedi. Almanya da 2013’te iki patriot bataryası, füzeler ve 400 Alman askeri göndererek, Ankara‘nın bu talebini karşıladı lakin Türkiye’nin Almanya’ya yönelik tavırlarının sertleşmesi ardından (Erdoğan’ın nazi benzetmeleri ve inanç sarsan öbür sert açıklamaları ardından) Merkel, askerlerini NATO müttefiki olan Türkiye’deki İncirlik Üssü’nden çekti.
Seyahat olayları
2013 yılında iktidarın baskıcı haline karşı büyüyen bir hareket olan Seyahat Parkı’na Almanya’dan takviye gelmesi ilgileri germişti. Şansölye Merkel’in bahse yaklaşımı, haftalık bakanlar heyeti toplantısı daha sonrasında basın mensuplarının sorularını yanıtlayan hükümet sözcüsü Steffen Seibert tarafınca lisana getirilmişti. Seibert, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın tenkit toplayan sert üslubuna da değinerek, “Şimdi kıymetli olan gerginliği azaltacak bir hal ortasında olmak. Kullandığımız telaffuz de buna dahil“ demişti.
Seyahat Parkı davasının üçüncü duruşması sırasında da Alman hükümetinin İnsan Hakları Sorumlusu Bärbel Kofler ve Fransa Dışişleri Bakanlığı İnsan Hakları Sorumlusu François Croquette ortak bir açıklama yaparak, Türkiye’ye hukuk devleti standartlarına uyma daveti yapmıştı. Açıklamada, “Türkiye’de sivil toplum ve insan hakları aktivistlerinin durumunu büyük bir tasa ile takip ediyoruz” tabiri kullanılmıştı.
‘Nazi’ benzetmesi
16 Nisan Anayasa referandumu öncesinde Almanya’da seçim aktifliği yapmak isteyen Türk bakanların aktiflikleri, Almanya tarafınca güvenlik sebebi öne sürülerek iptal edilmiş bu gelişme de o periyot Almanya ve Türkiye içindeki iplerin yeterlice gerilmesine sebep olmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, kelam konusu gelişmelerin akabinde Merkel hükümetine “Nazi uygulamaları” suçlamasında bulunurken, Merkel de, “Nazi benzetmelerinin derhal son bulması gerektiğini” belirtmişti.
Türklere yönelik ırkçı hücumlar
Almanya’daki Türkler’e yönelik ırkçı akınlar ve Merkel hükümetinin Türkiye’yi tatmin etmeyen önlemleri de Ankara–Berlin alakalarını olumsuz etkileyen bir öge oldu. Almanya’da sekizi Türk on kişiyi öldüren ırkçı Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) terör örgütü davasında verilen cezalar da Türkiye tarafınca yetersiz bulunmuştu.
Almanya’da sekizi Türk on kişiyi öldüren ırkçı Nasyonal Sosyalist Yeraltı (NSU) terör örgütü davasında sanık avukatlarının açtığı temyiz davası kararında, 10 cinayet, 2 bombalı hücum ve soygun üzere başka kabahatlerden NSU’nun hayattaki tek üyesi Beate Zschäpe’yi ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırılırken öbür dört sanığa da NSU’ya yardım ve yataklıktan 2,5 ile 10 yıl içinde değişen mahpus cezaları verilmişti.
Göçmen konusu
Krize sebep olan bu kadar olaya karşın Merkel, göçmen krizi konusunda Türkiye ile sıkı bir işbirliğine girişti. Her ne kadar “göçmen dostu” siyaset izliyor üzere görünse de Türkiye’nin bugün göçmen merkezi pozisyonuna gelmesinde büyük rolü var. Başbakan’ın 2015’te Suriye ve Afganistan’dan kaçan yüz binlerce bireye müsaade verme sonucunın akabinde kendi teşebbüsüyle 2016’da Türkiye ve AB içinde imzalanan göç mutabakatı, bu bağlamda ön plana çıktı. Bu muahede ile Avrupa’ya sığınmacı akışına resmen set çekilmiş oldu.
Doğu Akdeniz’de takviye
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Yunanistan ve Güney Kıbrıs’tan yana tavrı ve Türkiye’yi amaç alan siyasetleri karşısında Türkiye’nin yanında yer alan Merkel, yaşanan tansiyonda, Fransa-Yunanistan’ın Türkiye’ye ambargo uygulama kousundaki ısrarcı hallerini engelledi.
Veda vakti
Almanya Başbakanı Angela Merkel, bugün Türkiye’ye geliyor. Almanya’da koalisyon hükümetinin kurulması akabinde Başbakanlık nazaranvini bırakacak olan Angela Merkel’in ziyareti bu sebeple “veda” olarak yorumlanıyor.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, İstanbul’daki görüşmelerde, Türkiye ve Almanya içindeki ikili bağlantılar tüm boyutlarıyla gözden geçirilecek, iş birliğinin geliştirilmesi için atılabilecek adımlar ele alınacak.Görüşmelerin gündeminde, ikili münasebetlerin yanı sıra Türkiye-Avrupa Birliği ilgileri, Libya, Suriye ve Afganistan başta olmak üzere, bölgesel ve milletlerarası sıkıntılar de yer alacak.
*(Onur Öymen, Baskılara Direnirken, Remzi Kitabevi, s. 108.)