Dünya 3,5 saat süren doruğa kilitlendi: Şi’den Biden’a ‘ihtiyar’ göndermesi Dünyanın en büyük ekonomilerine sahip iki ülkenin önderleri içindeki görüşme, başta Asya Pasifik olmak üzere tüm dünya diplomasisi açısından büyük değer taşıyor. Lakin görüşmeyi pahalandıran Amerikan basını, “hiç bir gelişme yok” değerlendirmelerini yapıyor.
ABD Lideri Joe Biden ve Çin başkanı Şi Cinping, global iktisat başta olmak üzere iki ülke içindeki bağlantıları de ele aldıkları uzun bir görüşme gerçekleştirdiler. 3,5 saat süren toplantıda Biden, “İki ülkenin başkanları olarak sorumluluğumuz, Çin ve ABD içindeki rekabetin kasıtlı ya da kasıtlı olmadan bir çatışmaya dönüşmemesini sağlamak” vurgusunu yaptı.
3,5 saat süren görüşmenin yüklü konusu Tayvan ve Sincan olurken, ABD basını “ikili bağlara dair bir gelişme yok” sözlerini kullandı.
Biden-Şi tepesinden daha sonra Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada, Lider Biden’in Çin Devlet Lideri Şi ile görüşmesinde, Tibet, Hong Kong ve Sincan’daki uygulamalarından duyulan kaygıları lisana getirdiği söz edildi.
‘Kırmızı çizgiyi geçerseniz kararlı önlemler alırız’
Toplantı akabinde konuşan bir Amerikalı yetkili ABD’nin Tayvan siyasetine yönelik yeni bir gelişme olmadığını söylemiş oldu. Yetikili, Biden’in ABD’nin çıkarlarını ve ülkülerini müttefikleri ile bir arada savunmaya devam edeceğini söz etti.
Öte yandan Çin basınında yer alan haberlerde de Çin Devlet Lideri Şi’nin, Biden’a yönelik “kırmızı çizgi” vurgusu yaptığı açıklandı. Şi, Çin’in Tayvan’daki bağımsızlık yanlıları “kırmızı çizgiyi” geçtikleri takdirde “kararlı tedbirler” alacaklarını tabir etti.
toplantıda, Şi’nin makroekonomik siyasetlerde temasların sürdürülmesi ve yeni güç alanlarında işbirliği yapılması gerektiğini de belirttiği söz edildi.
‘İşbirliğinin artması gerekiyor’
toplantıda, bir tercüman aracılığıyla konuşan Şi, “Dünyanın en büyük iki iktisadı ve BM Güvenlik Kurulu’nun daimi üyeleri olarak Çin ve ABD’nin irtibat ve işbirliğini artırması gerekiyor” dedi.
Biden ise Hint-Pasifik bölgesindeki insan hakları ve öteki mevzular da dahil olmak üzere kaygı alanlarını ele alacağına yemin etti.
Şi, görüşmenin başlangıcında “Çin ile ABD içinde sağlam ve istikrarlı bir münasebet kurulması” davetinde bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, görüşme öncesi yaptığı açıklamada, “Pekin’in Washington ile alakalarını istikrarlı geliştirme yoluna bir daha sokmayı hedeflediğini” belirtmişti.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise “ABD’nin görüşmeyi Çin ile rekabetin kurallarını belirlemek için bir fırsat olarak gördüğü” kaydedilmişti.
‘Eski arkadaş’ vurgusu gündem oldu
Tarih boyunca ortalarındaki diplomatik ve ekonomik tansiyonlarla bilinen iki rakip ülke Çin ve ABD tarafınca gerçekleştirilen çevrim içi dorukta Çin Devlet Lideri tarafınca lisana getirilen “old friend” tabiri dikkat çekti.
İngilizce’de; tecrübeli, eski üzere manalara gelen “old” sözü hem de “ihtiyar” manasına da geliyor. Bu bağlamda Şi’nin “arkadaş canlısı” olarak yorumlanmasına niye olan bu tabirlerin bir gönderme içerip içermediği ise tartışma konusu oldu.
Görüşme başlarında “Daha evvelce görüşmek için hayli fazla vakit harcadık umuyorum bu akşam samimi bir konuşma gerçekleştirebiliriz” dedi. Çin Devlet Lideri ise samimiyet daveti akabinde, “Çevrimiçi görüşme yüz yüze görüşmenin yerini tutmasa da eski dostumu gördüğüm için mutluyum” tabirlerini kullandı. Kelam konusu “arkadaş” yorumu akabinde ise Biden’ın ‘genişçe gülümsediği’ söz edildi.
Biden, geçtiğimiz yaz Çin ile ortalarındaki bağlantının “arkadaşlık” olarak tanımlanmasına itiraz ederek, “Bir hususa açıklık getirelim. Birbirimizi uygun tanısak da Çin ile ‘eski arkadaş’ değiliz. Bu yalnızca iş” demişti.
Kimler katıldı?
Görüşmeye Çin tarafında Devlet Lideri Şi’nin yanı sıra Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Ofisi üyesi ve Genel Ofisi Yöneticisi Ding Şueşiang, ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Ofisi üyesi ve Dış Bağlar Ofisi Yöneticisi Yang Cieçı, Çin Devlet Kurulu üyesi ve Dışişleri Bakanı Vang Yi, Başbakan Yardımcısı Liu Hı ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Şie Fıng katıldı.
ABD tarafında ise Biden haricinde Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Hazine Bakanı Janet Yellen‘ın olduğu yetkililer yer aldı.
ABD Lideri Joe Biden ve Çin başkanı Şi Cinping, global iktisat başta olmak üzere iki ülke içindeki bağlantıları de ele aldıkları uzun bir görüşme gerçekleştirdiler. 3,5 saat süren toplantıda Biden, “İki ülkenin başkanları olarak sorumluluğumuz, Çin ve ABD içindeki rekabetin kasıtlı ya da kasıtlı olmadan bir çatışmaya dönüşmemesini sağlamak” vurgusunu yaptı.
3,5 saat süren görüşmenin yüklü konusu Tayvan ve Sincan olurken, ABD basını “ikili bağlara dair bir gelişme yok” sözlerini kullandı.
Biden-Şi tepesinden daha sonra Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada, Lider Biden’in Çin Devlet Lideri Şi ile görüşmesinde, Tibet, Hong Kong ve Sincan’daki uygulamalarından duyulan kaygıları lisana getirdiği söz edildi.
‘Kırmızı çizgiyi geçerseniz kararlı önlemler alırız’
Toplantı akabinde konuşan bir Amerikalı yetkili ABD’nin Tayvan siyasetine yönelik yeni bir gelişme olmadığını söylemiş oldu. Yetikili, Biden’in ABD’nin çıkarlarını ve ülkülerini müttefikleri ile bir arada savunmaya devam edeceğini söz etti.
Öte yandan Çin basınında yer alan haberlerde de Çin Devlet Lideri Şi’nin, Biden’a yönelik “kırmızı çizgi” vurgusu yaptığı açıklandı. Şi, Çin’in Tayvan’daki bağımsızlık yanlıları “kırmızı çizgiyi” geçtikleri takdirde “kararlı tedbirler” alacaklarını tabir etti.
toplantıda, Şi’nin makroekonomik siyasetlerde temasların sürdürülmesi ve yeni güç alanlarında işbirliği yapılması gerektiğini de belirttiği söz edildi.
‘İşbirliğinin artması gerekiyor’
toplantıda, bir tercüman aracılığıyla konuşan Şi, “Dünyanın en büyük iki iktisadı ve BM Güvenlik Kurulu’nun daimi üyeleri olarak Çin ve ABD’nin irtibat ve işbirliğini artırması gerekiyor” dedi.
Biden ise Hint-Pasifik bölgesindeki insan hakları ve öteki mevzular da dahil olmak üzere kaygı alanlarını ele alacağına yemin etti.
Şi, görüşmenin başlangıcında “Çin ile ABD içinde sağlam ve istikrarlı bir münasebet kurulması” davetinde bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, görüşme öncesi yaptığı açıklamada, “Pekin’in Washington ile alakalarını istikrarlı geliştirme yoluna bir daha sokmayı hedeflediğini” belirtmişti.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise “ABD’nin görüşmeyi Çin ile rekabetin kurallarını belirlemek için bir fırsat olarak gördüğü” kaydedilmişti.
‘Eski arkadaş’ vurgusu gündem oldu
Tarih boyunca ortalarındaki diplomatik ve ekonomik tansiyonlarla bilinen iki rakip ülke Çin ve ABD tarafınca gerçekleştirilen çevrim içi dorukta Çin Devlet Lideri tarafınca lisana getirilen “old friend” tabiri dikkat çekti.
İngilizce’de; tecrübeli, eski üzere manalara gelen “old” sözü hem de “ihtiyar” manasına da geliyor. Bu bağlamda Şi’nin “arkadaş canlısı” olarak yorumlanmasına niye olan bu tabirlerin bir gönderme içerip içermediği ise tartışma konusu oldu.
Görüşme başlarında “Daha evvelce görüşmek için hayli fazla vakit harcadık umuyorum bu akşam samimi bir konuşma gerçekleştirebiliriz” dedi. Çin Devlet Lideri ise samimiyet daveti akabinde, “Çevrimiçi görüşme yüz yüze görüşmenin yerini tutmasa da eski dostumu gördüğüm için mutluyum” tabirlerini kullandı. Kelam konusu “arkadaş” yorumu akabinde ise Biden’ın ‘genişçe gülümsediği’ söz edildi.
Biden, geçtiğimiz yaz Çin ile ortalarındaki bağlantının “arkadaşlık” olarak tanımlanmasına itiraz ederek, “Bir hususa açıklık getirelim. Birbirimizi uygun tanısak da Çin ile ‘eski arkadaş’ değiliz. Bu yalnızca iş” demişti.
Kimler katıldı?
Görüşmeye Çin tarafında Devlet Lideri Şi’nin yanı sıra Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Ofisi üyesi ve Genel Ofisi Yöneticisi Ding Şueşiang, ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Ofisi üyesi ve Dış Bağlar Ofisi Yöneticisi Yang Cieçı, Çin Devlet Kurulu üyesi ve Dışişleri Bakanı Vang Yi, Başbakan Yardımcısı Liu Hı ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Şie Fıng katıldı.
ABD tarafında ise Biden haricinde Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Hazine Bakanı Janet Yellen‘ın olduğu yetkililer yer aldı.