Çin’den ABD’ye: Ateşle oynarsanız yanarsınız

GarDaŞ

New member
Çin’den ABD’ye: Ateşle oynarsanız yanarsınız Dünyanın en büyük ekonomilerine sahip iki ülkenin başkanları içindeki görüşme, başta Asya Pasifik olmak üzere tüm dünya diplomasisi açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Lakin görüşmeyi pahalandıran Amerikan basını, “hiç bir gelişme yok” değerlendirmelerini yapıyor.

ABD Lideri Joe Biden ve Çin önderi Şi Cinping, global iktisat başta olmak üzere iki ülke içindeki bağlantıları de ele aldıkları uzun bir görüşme gerçekleştirdiler. 3,5 saat süren toplantıda Biden, “İki ülkenin başkanları olarak sorumluluğumuz, Çin ve ABD içindeki rekabetin kasıtlı ya da kasıtlı olmadan bir çatışmaya dönüşmemesini sağlamak” vurgusunu yaptı.

3,5 saat süren görüşmenin yüklü konusu Tayvan ve Sincan olurken, ABD basını “ikili münasebetlere dair bir gelişme yok” tabirlerini kullandı.

Biden-Şi doruğundan daha sonra Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada, Lider Biden’in Çin Devlet Lideri Şi ile görüşmesinde, Tibet, Hong Kong ve Sincan’daki uygulamalarından duyulan telaşları lisana getirdiği tabir edildi.

Şi: Ateş oynamaya devam ederseniz yanarsınız

Görüşmenin Çin medyası yansımalarına yer veren New York Times gazetesi Çin Devlet Lideri Şi’nin Amerikalı siyasetçileri Tayvan yaklaşımları doğrultusunda eleştirdiğini belirterek, “Ateşle oynuyorsunuz. Ateşle oynamaya devam ederseniz yanarsınız” söylemiş olduğini aktardı.

‘Kırmızı çizgiyi geçerseniz kararlı önlemler alırız’

Toplantı akabinde konuşan bir Amerikalı yetkili ABD’nin Tayvan siyasetine yönelik yeni bir gelişme olmadığını söylemiş oldu. Yetikili, Biden’in ABD’nin çıkarlarını ve ülkülerini müttefikleri ile birlikte savunmaya devam edeceğini söz etti.

Öte yandan Çin basınında yer alan haberlerde de Çin Devlet Lideri Şi’nin, Biden’a yönelik “kırmızı çizgi” vurgusu yaptığı açıklandı. Şi, Çin’in Tayvan’daki bağımsızlık yanlıları “kırmızı çizgiyi” geçtikleri takdirde “kararlı tedbirler” alacaklarını tabir etti.

toplantıda, Şi’nin makroekonomik siyasetlerde temasların sürdürülmesi ve yeni güç alanlarında işbirliği yapılması gerektiğini de belirttiği tabir edildi.

‘İşbirliğinin artması gerekiyor’

toplantıda, bir tercüman aracılığıyla konuşan Şi, “Dünyanın en büyük iki iktisadı ve BM Güvenlik Kurulu’nun daimi üyeleri olarak Çin ve ABD’nin bağlantı ve işbirliğini artırması gerekiyor” dedi.

Biden ise Hint-Pasifik bölgesindeki insan hakları ve başka bahisler da dahil olmak üzere kaygı alanlarını ele alacağına yemin etti.

Şi, görüşmenin başlangıcında “Çin ile ABD içinde sağlam ve istikrarlı bir bağ kurulması” davetinde bulundu.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, görüşme öncesi yaptığı açıklamada, “Pekin’in Washington ile alakalarını istikrarlı geliştirme yoluna bir daha sokmayı hedeflediğini” belirtmişti.

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada ise “ABD’nin görüşmeyi Çin ile rekabetin kurallarını belirlemek için bir fırsat olarak gördüğü” kaydedilmişti.

Eski arkadaş’ vurgusu gündem oldu

Tarih boyunca ortalarındaki diplomatik ve ekonomik tansiyonlarla bilinen iki rakip ülke Çin ve ABD tarafınca gerçekleştirilen çevrim içi dorukta Çin Devlet Lideri tarafınca lisana getirilen “old friend” sözü dikkat çekti.

İngilizce’de; tecrübeli, eski üzere manalara gelen “old” sözü hem de “ihtiyar” manasına da geliyor. Bu bağlamda Şi’nin “arkadaş canlısı” olarak yorumlanmasına niye olan bu tabirlerin bir gönderme içerip içermediği ise tartışma konusu oldu.

Görüşme başlarında “Daha evvelce görüşmek için fazlaca fazla vakit harcadık umuyorum bu akşam samimi bir konuşma gerçekleştirebiliriz” dedi. Çin Devlet Lideri ise samimiyet daveti akabinde, “Çevrimiçi görüşme yüz yüze görüşmenin yerini tutmasa da eski dostumu gördüğüm için mutluyum” tabirlerini kullandı. Kelam konusu “arkadaş” yorumu akabinde ise Biden’ın ‘genişçe gülümsediği’ tabir edildi.

Biden, geçtiğimiz yaz Çin ile ortalarındaki bağın “arkadaşlık” olarak tanımlanmasına itiraz ederek, “Bir hususa açıklık getirelim. Birbirimizi düzgün tanısak da Çin ile ‘eski arkadaş’ değiliz. Bu yalnızca iş” demişti.

Kimler katıldı?

Görüşmeye Çin tarafında Devlet Lideri Şi’nin yanı sıra Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Ofisi üyesi ve Genel Ofisi Yöneticisi Ding Şueşiang, ÇKP Merkez Komitesi Siyasi Ofisi üyesi ve Dış İlgiler Ofisi Yöneticisi Yang Cieçı, Çin Devlet Kurulu üyesi ve Dışişleri Bakanı Vang Yi, Başbakan Yardımcısı Liu Hı ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Şie Fıng katıldı.

ABD tarafında ise Biden haricinde Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Hazine Bakanı Janet Yellen‘ın olduğu yetkililer yer aldı.
 
Üst