Bugün yürürlüğe giriyor… 8 soruda Paris İklim Mutabakatı 1- Paris İklim Muahedesi nedir?
Paris Muahedesi, iklim krizinin önüne geçmek maksadıyla 197 ülkenin ortak hareket
etmeleri gerektiğini kabul ettikleri memleketler arası bir mutabakat. Muahede, iklim krizinin önüne geçmek için global ortalama yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sonlandırmak, hatta 1,5 derecenin altında tutmayı amaçlıyor.
2- Dünyayı en epeyce kirleten ülkeler hangileri?
Global emisyonların birçoklarından Çin, ABD, AB, Rusya ve Hindistan sorumlu. Türkiye, en çok emisyona sahip 10 ülkeden biri.
Listenin tepesine baktığımız vakit sanayi üretimin yüksek olduğu gelişmiş ülkeler dikkat çekiyor. Çin’i 5 milyar tonu aşkın emisyon oranıyla Amerika Birleşik Devletleri (ABD), 3,5 milyar ile Avrupa Birliği (AB) ülkeleri takip ediyor. Türkiye ise İngiltere’nin çabucak akabinde 18’inci sırada yer alıyor.
Karbon Nötr Türkiye Yolunda Birinci Adım: #KömürdenÇıkış2030 raporu yayımlandı.
Rapora göre mevcut kömür teşviklerinin kaldırılması ve ‘‘kirleten öder’’ prensibi çerçevesinde karbon emisyonunun fiyatlandırılması ile en geç 2030 yılına kadar kömürden çıkış mümkün.
— WWF_TURKIYE (@WWF_TURKIYE) November 3, 2021
3- Yüzey sıcaklığındaki artış neyi tabir ediyor?
Muahedenin en büyük gayelerinden biri yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sonlandırmak, hatta 1,5 derecenin altında tutmak. Yüzey sıcaklığının bu seviyede tutulmasının hedeflenmesinde global ısınmanın insan hayatını tehdit edecek boyuta gelmesinin büyük kıymeti var. İngiltere Meteoroloji Kurumu’nun (Met Office) değerlendirmesine bakılırsa, sıcaklıktaki 2 derecelik bir artış, bir milyar insanı risk altına alacak. Kurumdan yapılan açıklamada, bu riskin can kayıplarını da içerebileceği vurgulandı.
4 – Ülkelerin azaltacağı emisyon oranları muahedenin amaçları için kâfi mi?
Hayır. Emisyonlar yalnızca ülkelerin ya da endüstrilerin sebep olduğu bir kirlilik durumu değil. İngiltere merkezli sivil toplum kuruluşu Oxfam bir çalışmasına göre, dünyanın en güçlü yüzde biri, en fakir yüzde ellinin iki katından fazla karbon emisyonuna niye oluyor.
Dünyanın en varlıklı yüzde 1’lik kısmının karbon ayak izinin, Paris Anlaşması’ndaki global sıcaklık artışını 2030’da 1,5 dereceyle sonlandırma gayesine bakılırsa 30 kat daha fazla olacağı hesaplanıyor. Çin’de en güçlü yüzde 1’lik kesitin emisyonların yüzde 23’ünden, ABD’de yüzde 19’undan ve Hindistan’da yüzde 11’inden sorumlu olacağı iddia ediliyor.
5- Türkiye’nin muahedeyi onaylama süreci nasıl gelişti?
Paris İklim Anlaşması’na toplam 197 ülke imza attı. Türkiye’nin de muahedeyi onaylaması akabinde kelam konusu ülkelerin 192’si mutabakata taraf olarak süreci tamamladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın G20 tepesinde Paris İklim Anlaşması’na yönelik açıklamaları akabinde mutabakatın onaylanmasına ait yasa teklifi 7 Ekim 2021’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Heyeti’nde oy birliğiyle kabul edildi.
6- Türkiye’nin mutabakatta taraf olmak için statüsünü düşürmesinin niçini nedir?
Paris İklim Mutabakatı çerçevesinde gelişmekte olan ülkeler, mali yardım ve teknolojik dayanak alıyor. İklim muahedesinde taraf olmak için statü değişikliği isteyen G20 ülkesi Türkiye, statüsünün değiştirilerek gelişmekte olan ülke formunda bir daha sınıflandırılması gerektiğini savunmuştu. Bu kapsamda Türkiye’nin de 3 milyar 100 milyon euro mali yardım alacağı bildirildi.
7- Mutabakat Türk iktisadını nasıl etkileyecek?
Araştırmalar, Türkiye’nin faal bir iklim siyaseti yürütmesi halinde ulusal gelirinin yüzde 7 oranında artabileceğini gösteriyor lakin bunun için Türkiye’nin rüzgar ve güneşi merkeze alan bir güç dönüşümü, teknoloji kapasitesi yüksek bir sanayi gelişmenine yatırım yapmasından geçiyor. Yatırım ve endüstride dönüşümün hızlanması akabinde Türkiye güç alanındaki yüzde 70 dışa bağımlılığını azaltabilir. Kelam konusu bağımlılığın niçini ise fosil yakıt gereksiniminden kaynaklanıyor. Paris İklim Muahedesine uyulmasıyla bir arada yenilenebilir güce geçiş Türkiye’yi biroldukca açıdan olumlu etkileyecektir.
8- İstihdam açısından ne üzere değişiklikler sağlayacak?
İstihdam yaratma potansiyeli olarak iklim krizi ile çabayı destekleyecek düşük karbonlu bir gelişme, fosile dayalı ekonomik yatırımlara göre daha fazla istihdam yaratıyor. Her 1 milyon dolarlık yatırımın, sürdürülebilir güçte 15-30, güç depolamada 4-12, güç verimliliğinde 10-18, etraf dostu kent altyapılarının geliştirilmesinde 10-15, atık ve geri dönüşümde 15-40 şahsa yeni istihdam yaratma potansiyeli olduğu hesaplanırken; 1 milyon dolarlık kömür yatırımının inşaat etabında 1, termik ve maden işletmesinde 2 şahsa istihdam yarattığı hesaplanıyor.
Paris Muahedesi, iklim krizinin önüne geçmek maksadıyla 197 ülkenin ortak hareket
etmeleri gerektiğini kabul ettikleri memleketler arası bir mutabakat. Muahede, iklim krizinin önüne geçmek için global ortalama yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sonlandırmak, hatta 1,5 derecenin altında tutmayı amaçlıyor.
2- Dünyayı en epeyce kirleten ülkeler hangileri?
Global emisyonların birçoklarından Çin, ABD, AB, Rusya ve Hindistan sorumlu. Türkiye, en çok emisyona sahip 10 ülkeden biri.
Listenin tepesine baktığımız vakit sanayi üretimin yüksek olduğu gelişmiş ülkeler dikkat çekiyor. Çin’i 5 milyar tonu aşkın emisyon oranıyla Amerika Birleşik Devletleri (ABD), 3,5 milyar ile Avrupa Birliği (AB) ülkeleri takip ediyor. Türkiye ise İngiltere’nin çabucak akabinde 18’inci sırada yer alıyor.
Karbon Nötr Türkiye Yolunda Birinci Adım: #KömürdenÇıkış2030 raporu yayımlandı.
Rapora göre mevcut kömür teşviklerinin kaldırılması ve ‘‘kirleten öder’’ prensibi çerçevesinde karbon emisyonunun fiyatlandırılması ile en geç 2030 yılına kadar kömürden çıkış mümkün.
— WWF_TURKIYE (@WWF_TURKIYE) November 3, 2021
3- Yüzey sıcaklığındaki artış neyi tabir ediyor?
Muahedenin en büyük gayelerinden biri yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sonlandırmak, hatta 1,5 derecenin altında tutmak. Yüzey sıcaklığının bu seviyede tutulmasının hedeflenmesinde global ısınmanın insan hayatını tehdit edecek boyuta gelmesinin büyük kıymeti var. İngiltere Meteoroloji Kurumu’nun (Met Office) değerlendirmesine bakılırsa, sıcaklıktaki 2 derecelik bir artış, bir milyar insanı risk altına alacak. Kurumdan yapılan açıklamada, bu riskin can kayıplarını da içerebileceği vurgulandı.
4 – Ülkelerin azaltacağı emisyon oranları muahedenin amaçları için kâfi mi?
Hayır. Emisyonlar yalnızca ülkelerin ya da endüstrilerin sebep olduğu bir kirlilik durumu değil. İngiltere merkezli sivil toplum kuruluşu Oxfam bir çalışmasına göre, dünyanın en güçlü yüzde biri, en fakir yüzde ellinin iki katından fazla karbon emisyonuna niye oluyor.
Dünyanın en varlıklı yüzde 1’lik kısmının karbon ayak izinin, Paris Anlaşması’ndaki global sıcaklık artışını 2030’da 1,5 dereceyle sonlandırma gayesine bakılırsa 30 kat daha fazla olacağı hesaplanıyor. Çin’de en güçlü yüzde 1’lik kesitin emisyonların yüzde 23’ünden, ABD’de yüzde 19’undan ve Hindistan’da yüzde 11’inden sorumlu olacağı iddia ediliyor.
5- Türkiye’nin muahedeyi onaylama süreci nasıl gelişti?
Paris İklim Anlaşması’na toplam 197 ülke imza attı. Türkiye’nin de muahedeyi onaylaması akabinde kelam konusu ülkelerin 192’si mutabakata taraf olarak süreci tamamladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın G20 tepesinde Paris İklim Anlaşması’na yönelik açıklamaları akabinde mutabakatın onaylanmasına ait yasa teklifi 7 Ekim 2021’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Heyeti’nde oy birliğiyle kabul edildi.
6- Türkiye’nin mutabakatta taraf olmak için statüsünü düşürmesinin niçini nedir?
Paris İklim Mutabakatı çerçevesinde gelişmekte olan ülkeler, mali yardım ve teknolojik dayanak alıyor. İklim muahedesinde taraf olmak için statü değişikliği isteyen G20 ülkesi Türkiye, statüsünün değiştirilerek gelişmekte olan ülke formunda bir daha sınıflandırılması gerektiğini savunmuştu. Bu kapsamda Türkiye’nin de 3 milyar 100 milyon euro mali yardım alacağı bildirildi.
7- Mutabakat Türk iktisadını nasıl etkileyecek?
Araştırmalar, Türkiye’nin faal bir iklim siyaseti yürütmesi halinde ulusal gelirinin yüzde 7 oranında artabileceğini gösteriyor lakin bunun için Türkiye’nin rüzgar ve güneşi merkeze alan bir güç dönüşümü, teknoloji kapasitesi yüksek bir sanayi gelişmenine yatırım yapmasından geçiyor. Yatırım ve endüstride dönüşümün hızlanması akabinde Türkiye güç alanındaki yüzde 70 dışa bağımlılığını azaltabilir. Kelam konusu bağımlılığın niçini ise fosil yakıt gereksiniminden kaynaklanıyor. Paris İklim Muahedesine uyulmasıyla bir arada yenilenebilir güce geçiş Türkiye’yi biroldukca açıdan olumlu etkileyecektir.
8- İstihdam açısından ne üzere değişiklikler sağlayacak?
İstihdam yaratma potansiyeli olarak iklim krizi ile çabayı destekleyecek düşük karbonlu bir gelişme, fosile dayalı ekonomik yatırımlara göre daha fazla istihdam yaratıyor. Her 1 milyon dolarlık yatırımın, sürdürülebilir güçte 15-30, güç depolamada 4-12, güç verimliliğinde 10-18, etraf dostu kent altyapılarının geliştirilmesinde 10-15, atık ve geri dönüşümde 15-40 şahsa yeni istihdam yaratma potansiyeli olduğu hesaplanırken; 1 milyon dolarlık kömür yatırımının inşaat etabında 1, termik ve maden işletmesinde 2 şahsa istihdam yarattığı hesaplanıyor.