SERVİKAL KASLARDA FİBROMİYALJİ
Klinik Sendrom
Fibromiyalji, bedenin fokal yahut bölgesel bir kısmını etkileyen kronik ağrı sendromudur. Servikal omurganın fibromiyaljisi, klinik pratikte karşılaşılan en yaygın ağrılı durumlardan biridir. Teşhisin şayet olmazsa olmaz bulgusu fizik muayenede miyofasiyal tetik noktalarının bulunmasıdır. Bu tetik noktalarının, etkilenen kaslara mikrotravmanın bir kararı olduğu düşünülmektedir. Miyofasiyal tetik noktaların uyarılması kararında hastanın ağrısı bir daha oluşur yahut ağrısını şiddetlendirir. Bu tetik noktaları çoklukla servikal paraspinöz kaslarda, trapezius kasında ve boynun başka kaslarında lokalize bulunmasına karşın, genelikle ağrı öteki bölgelere de yansır. Bu bahsedilen ağrı sedromu yanlış teşhis edilebilir yahut öteki organ sistemlerine atfedilebilir, bu niçinle kapsamlı kıymetlendirme ve etkisiz tedaviye niye olur.
Servikal omurga fibromiyaljisinde miyofasyal tetik noktalarının patofizyolojisi belirsizliğini korumaktadır lakin ortak hissede doku travması üzere görünmektedir. Kaslarda çok gerilmenin niye olduğu akut travma çoklukla fibromiyaljiye yol açar. yenidenlayan mikrotravma biçiminde ince kas hasarı, çok sıcağa yahut soğuğa maruz kalmaya bağlı kas liflerinde hasar, çok kullanım, agonist ve antagonist kas ünitesinin uzun mühlet hareketsizliği yahut radikülopati üzere bir ortada bulunan başka hastalık süreçleri de servikal omurga fibromiyaljisine niye olabilir.
Diğer çeşitli faktörler de servikal omurga fibromiyalji oluşumuna hastaları yatkın hale getirmektedir. Örneğin, bedenini sıra dışı fizikî aktiviteye maruz bırakan bir hafta sonu atletinde fibromiyalji gelişebilir. Bilgisayarda otururken yahut televizyon izlerken makûs duruş da bir predispozan faktör olarak suçlanmıştır. Ek olarak, evvelki faydalanmalar da olağandışı kas işlevine niye olabilir ve fibromiyalji gelişme riskini artırabilir. Hasta beraberinde makus beslenmeden yahut ek olarak ruhsal var olan anormalliklerden muzdarip ise, bunlar tüm bu yatkınlık faktörlerini şiddetlendirebilir.
Ekseriyetle, servikal omurga fibromiyaljisinin ağrısına sertlik ve yorgunluk eşlik eder. Bu semptomlar, bu hastalıkla bağlantılı işlevsel yetersizliği arttırır ve tedavisini zorlaştırır. Fibromiyalji, primer hastalık olarak yahut radikülopati ve kronik bölgesel ağrı sendromları dahil öbür ağrılı durumlara sekonder olarak ortaya çıkabilir. Depresyon dahil olmak üzere ruhsal yahut davranışsal anormallikler, çoğunlukla kas anormallikleriyle bir ortada bulunur ve bu eşzamanlı durumların idaresi, başarılı tedavi planının ayrılmaz bir modülü olmalıdır. Çalışmalar, serotonin transport genindeki bir anormalliğin, hastalarda olağandışı ağrı oluşumuna sebep olarak fibromiyalji gelişmenine yatkınlık oluşturabileceğini ileri sürdü.
Belirti ve Bulgular
Daha evvel açıklandıği üzere, servikal omurga fibromiyaljisinin şayet olmazsa olmazı miyofasiyal tetik noktadır. Bu tetik nokta, patolojik lezyonu temsil eder ve etkilenen kasta lokal şiddetli bir hassasiyet noktası ile karakterizedir. Tetik noktasının palpasyon yahut germe yoluyla mekanik olarak uyarılması, yalnızca ağır lokal ağrıya değil, beraberinde yansıyan ağrıya da yol açar. Kas liflerinin gergin bantları ekseriyetle miyofasiyal tetik noktaları palpe edildiğinde tespit edilir. Ek olarak, uyarılan kasta istemsiz geri çekilme çoğunlukla görülür ve sıçrama belirtisi olarak isimlendirilir.
Boyun sertliği, hareket açıklığında ağrı ve nondermatomal modelde üst ekstremitelere yansıyan ağrı üzere müspet sıçrama belirtisi de servikal omurga fibromiyaljisinin karakteristiğidir. Yansıyan bu ağrı düzgün araştırılmış ve karakteristik bir modelde ortaya çıksa da, ekseriyetle yanlış tanıya niye olur.
Test
Klinik olarak tanımlanmış tetik noktaların biyopsileri, uyumlu olağandışı histolojik özellikler ortaya çıkarmamıştır. Tetik noktaları barındıran kas biyopisi, ya “güve yeniği görünüm” ya da “balmumu dejenerasyon” olarak tanımlanmıştır. Servikal omurga fibromiyaljisi olan birtakım hastalarda plazma miyoglobininde artış bildirilmiştir, lakin öteki araştırmacılar bu bulguyu desteklememiştir. Elektrodiagnostik test, birtakım hastalarda kas gerginliğinde bir artış olduğunu ortaya koymuştur, lakin bu bulgu daha sonraki testlerde yinelanamamıştır. Bu niçinle teşhis, spesifik laboratuar, elektrodiagnostik yahut radyografik testler yerine servikal paraspinöz kaslardaki tetik noktaların klinik bulgularına ve bağlı bir sıçrama belirtisine dayanır.
Ayırıcı Teşhis
Klinisyen, primer inflamatuar kas hastalığı, multipl skleroz, Lyme, hipotiroidi ve kollajen vasküler hastalıkları dahil olmak üzere servikal omurganın fibromiyaljisini taklit edebilecek başka hastalık süreçlerini dışlamalıdır. Elektrodiagnostik test ve radyografinin akla yatkın kullanılması, fıtıklaşmış nükleus pulpozus yahut rotator manşet yırtığı üzere bir ortada var olan bozuklukları tanımlayabilir. Klinisyen ayrıyeten fibromiyalji yahut öbür patolojik süreçlerle alakalı semptomları maskeleyebilecek yahut şiddetlendirebilecek rastgele bir ruhsal ve davranışsal anormalliği de belirlemelidir.
Tablo: Fibromiyaljinin Belirtilerini Taklit Eden yahut Fibromiyalji İle birlikte Olan Tıbbi Bozukluklar
Tedavi
Tedavi, miyofasiyal tetik noktayı bloke etmeye ve etkilenen kasta uzun vadeli gevşeme sağlamaya odaklanır.Etki düzeneği gereğince anlaşılmadığından, deneme yanılma yöntemiylebir tedavi planı geliştirilir.Lokal anestezik yahut salin solüsyonu ile tetik nokta enjeksiyonlarından oluşan konservatif tedavi başlangıç noktasıdır.Servikal omurgafibromiyaljisindenmuzdarip biroldukça hastada altta yatan depresyon ve anksiyete mevcut olduğundan, antidepresanların uygulanması birçok tedavi planının ayrılmaz bir kesimidir. Pregabalin ve gabapentinin de fibromiyalji ile bağlı semptomları hafifçelettiği gösterilmiştir. Ek olarak, servikal omurganın fibromiyaljisinin tedavisi için çeşitli adjuvan usuller mevcuttur.
Ağrının giderilmesi için sıcağın ve soğuğun terapötik kullanması, çoklukla tetik nokta enjeksiyonları ve antidepresanlar ile kombine edilir. Kimi hastalar, deri altı hudut stimülasyonu yahut elektriksel stimülasyonun uygulanıp etkilenen kasların yorulmasıyla azalmış ağrı yaşarlar. İdman ayrıyeten semptomların hafifçeletilmesini sağlayabilir ve bu hastalıkla bağlantılı yorgunluğu güzelleştirebilir. Şu anda Besin ve İlaç Yönetimi tarafınca bu endikasyon için onaylanmamış olsa da klasik tedavi biçimlerine karşılık vermeyen hastalarda, küçük ölçülerde botulinum toksini tip A’nın direkt tetik noktalarına enjekte edilmesi başarılı bir biçimde kullanılmıştır.
Komplikasyonlar
Klinik olarak ilgili anatomiye dikkat edilirse tetik nokta enjeksiyonları son derece inançlıdır. Riski en aza indirgemek için kozmik tedbirler olduğu üzere enfeksiyonu önlemek için de steril teknik gereklidir. Tetik nokta enjeksiyonunun birçok yan tesiri, enjeksiyon bölgesinde ve altta yatan dokularda iğnenin niye olduğu travma ile ilgilidir. Enjeksiyondan daha sonrasında enjeksiyon bölgesine basınç uygulanırsa ekimoz ve hematom oluşumu insidansı azaltılabilir. Çok uzun iğnelerden kaçınmak, altta yatan yapılara travma insidansını azaltabilir. Altta yatan plevral boşluğa yakın tetik noktaları enjekte ederken pnömotorakstan kaçınmak için özel dikkat gösterilmelidir.
Klinik İnciler
Servikal omurga fibromiyaljisi, ekseriyetle çeşitli somatik ve ruhsal bozukluklarla bir ortada bulunan, lakin çoğunlukla yanlış teşhis edilen yaygın bir hastalıktır. Servikal omurga fibromiyaljisinden şüphelenilen hastalarda, altta yatan rastgele bir hastalık sürecini belirlemek için dikkatli bir kıymetlendirme mecburidir. Tedavi, ağrıyı gidermek için miyofasiyal tetik noktaları bloke etmeye odaklanır. Bu, altta yatan depresyonu tedavi etmek için antidepresanlarla birlikte lokal anestezik yahut salin solüsyonu ile tetik noktası enjeksiyonları ile gerçekleştirilir. Kimi durumlarda fizik tedavi, terapötik ısı ve soğuk, deri altı hudut stimülasyonu ve elektriksel stimülasyon yardımcı olabilir. Klasik tedbirlere karşılık vermeyen hastalar için botulinum toksini tip A enjeksiyonunun kullanılması düşünülmelidir.
Klinik Sendrom
Fibromiyalji, bedenin fokal yahut bölgesel bir kısmını etkileyen kronik ağrı sendromudur. Servikal omurganın fibromiyaljisi, klinik pratikte karşılaşılan en yaygın ağrılı durumlardan biridir. Teşhisin şayet olmazsa olmaz bulgusu fizik muayenede miyofasiyal tetik noktalarının bulunmasıdır. Bu tetik noktalarının, etkilenen kaslara mikrotravmanın bir kararı olduğu düşünülmektedir. Miyofasiyal tetik noktaların uyarılması kararında hastanın ağrısı bir daha oluşur yahut ağrısını şiddetlendirir. Bu tetik noktaları çoklukla servikal paraspinöz kaslarda, trapezius kasında ve boynun başka kaslarında lokalize bulunmasına karşın, genelikle ağrı öteki bölgelere de yansır. Bu bahsedilen ağrı sedromu yanlış teşhis edilebilir yahut öteki organ sistemlerine atfedilebilir, bu niçinle kapsamlı kıymetlendirme ve etkisiz tedaviye niye olur.
Servikal omurga fibromiyaljisinde miyofasyal tetik noktalarının patofizyolojisi belirsizliğini korumaktadır lakin ortak hissede doku travması üzere görünmektedir. Kaslarda çok gerilmenin niye olduğu akut travma çoklukla fibromiyaljiye yol açar. yenidenlayan mikrotravma biçiminde ince kas hasarı, çok sıcağa yahut soğuğa maruz kalmaya bağlı kas liflerinde hasar, çok kullanım, agonist ve antagonist kas ünitesinin uzun mühlet hareketsizliği yahut radikülopati üzere bir ortada bulunan başka hastalık süreçleri de servikal omurga fibromiyaljisine niye olabilir.
Diğer çeşitli faktörler de servikal omurga fibromiyalji oluşumuna hastaları yatkın hale getirmektedir. Örneğin, bedenini sıra dışı fizikî aktiviteye maruz bırakan bir hafta sonu atletinde fibromiyalji gelişebilir. Bilgisayarda otururken yahut televizyon izlerken makûs duruş da bir predispozan faktör olarak suçlanmıştır. Ek olarak, evvelki faydalanmalar da olağandışı kas işlevine niye olabilir ve fibromiyalji gelişme riskini artırabilir. Hasta beraberinde makus beslenmeden yahut ek olarak ruhsal var olan anormalliklerden muzdarip ise, bunlar tüm bu yatkınlık faktörlerini şiddetlendirebilir.
Ekseriyetle, servikal omurga fibromiyaljisinin ağrısına sertlik ve yorgunluk eşlik eder. Bu semptomlar, bu hastalıkla bağlantılı işlevsel yetersizliği arttırır ve tedavisini zorlaştırır. Fibromiyalji, primer hastalık olarak yahut radikülopati ve kronik bölgesel ağrı sendromları dahil öbür ağrılı durumlara sekonder olarak ortaya çıkabilir. Depresyon dahil olmak üzere ruhsal yahut davranışsal anormallikler, çoğunlukla kas anormallikleriyle bir ortada bulunur ve bu eşzamanlı durumların idaresi, başarılı tedavi planının ayrılmaz bir modülü olmalıdır. Çalışmalar, serotonin transport genindeki bir anormalliğin, hastalarda olağandışı ağrı oluşumuna sebep olarak fibromiyalji gelişmenine yatkınlık oluşturabileceğini ileri sürdü.
Belirti ve Bulgular
Daha evvel açıklandıği üzere, servikal omurga fibromiyaljisinin şayet olmazsa olmazı miyofasiyal tetik noktadır. Bu tetik nokta, patolojik lezyonu temsil eder ve etkilenen kasta lokal şiddetli bir hassasiyet noktası ile karakterizedir. Tetik noktasının palpasyon yahut germe yoluyla mekanik olarak uyarılması, yalnızca ağır lokal ağrıya değil, beraberinde yansıyan ağrıya da yol açar. Kas liflerinin gergin bantları ekseriyetle miyofasiyal tetik noktaları palpe edildiğinde tespit edilir. Ek olarak, uyarılan kasta istemsiz geri çekilme çoğunlukla görülür ve sıçrama belirtisi olarak isimlendirilir.
Boyun sertliği, hareket açıklığında ağrı ve nondermatomal modelde üst ekstremitelere yansıyan ağrı üzere müspet sıçrama belirtisi de servikal omurga fibromiyaljisinin karakteristiğidir. Yansıyan bu ağrı düzgün araştırılmış ve karakteristik bir modelde ortaya çıksa da, ekseriyetle yanlış tanıya niye olur.
Test
Klinik olarak tanımlanmış tetik noktaların biyopsileri, uyumlu olağandışı histolojik özellikler ortaya çıkarmamıştır. Tetik noktaları barındıran kas biyopisi, ya “güve yeniği görünüm” ya da “balmumu dejenerasyon” olarak tanımlanmıştır. Servikal omurga fibromiyaljisi olan birtakım hastalarda plazma miyoglobininde artış bildirilmiştir, lakin öteki araştırmacılar bu bulguyu desteklememiştir. Elektrodiagnostik test, birtakım hastalarda kas gerginliğinde bir artış olduğunu ortaya koymuştur, lakin bu bulgu daha sonraki testlerde yinelanamamıştır. Bu niçinle teşhis, spesifik laboratuar, elektrodiagnostik yahut radyografik testler yerine servikal paraspinöz kaslardaki tetik noktaların klinik bulgularına ve bağlı bir sıçrama belirtisine dayanır.
Ayırıcı Teşhis
Klinisyen, primer inflamatuar kas hastalığı, multipl skleroz, Lyme, hipotiroidi ve kollajen vasküler hastalıkları dahil olmak üzere servikal omurganın fibromiyaljisini taklit edebilecek başka hastalık süreçlerini dışlamalıdır. Elektrodiagnostik test ve radyografinin akla yatkın kullanılması, fıtıklaşmış nükleus pulpozus yahut rotator manşet yırtığı üzere bir ortada var olan bozuklukları tanımlayabilir. Klinisyen ayrıyeten fibromiyalji yahut öbür patolojik süreçlerle alakalı semptomları maskeleyebilecek yahut şiddetlendirebilecek rastgele bir ruhsal ve davranışsal anormalliği de belirlemelidir.
Tablo: Fibromiyaljinin Belirtilerini Taklit Eden yahut Fibromiyalji İle birlikte Olan Tıbbi Bozukluklar
| TIBBİ BOZUKLUK | AYIRTEDİCİ BELİRTİ VE SEMPTOMLAR | LABORATUVAR TESTLERİ |
| Romatoidartrit | Baskın eklem ağrısı, eklem şişmesi ve eklem hassasiyeti | Hastaların% 80-90’ında müspet romatoidfaktör,eklem hasarının radyografik ispatı |
| Sistemik lupus eritematozus | Multisistemtutulumu, yaygın olarak artrit,artralji, döküntü | Antinükleer antikor testi, öbür otoantikorlar |
| Poliartiküler osteoartrit | Çoklu ağrılı eklemler | Eklem dejenerasyonunun radyografik ispatı |
| Polimiyaljia romatika | Proksimal omuz ve kalça nesli ağrısı, yaşlılarda daha sık görülür | Hastaların ∼%80’inde eritrosit sedimantasyon suratının yükselmesi |
| Polimiyozit yahut öteki miyopatiler | Simetrik proksimal kas zayıflığı | Yüksek serum kas enzimleri (kreatininkinaz, aldolaz), olağandışı EMG, olağandışı kas biyopsisi |
| Spondiloartropati | Spinal ağrının boyun, midtorasik, göğüs ön duvarı yahut lomber bölgelerdeki belli bölgelere lokalizasyonu; ağrı ve sertlikten kaynaklanan omurga hareketliliğinin kısıtlanması | Radyografik sakroileit, vertebra gövdesinde radyografik değişiklikleri |
| Osteomalazi | Yaygın kemik ağrısı, kırıklar, proksimalmiyopati, kas zayıflığı | Düşük 25-hidroksivitamin D düzeyleri, düşük fosfat düzeyleri, DEXA tarama anormallikleri |
| Lyme | Döküntü, artrit yahut artralji; endemik hastalık bölgelerinde ortaya çıkar | Olumlu Lymeserolojik test sonuçları (ELISA, Western blot) |
| Hipotiroidizm | Soğuk intolerans, zihinsel yavaşlama, kabızlık, kilo alımı, saç dökülmesi | Yüksek TSH |
| Uyku apnesi | Uyku sırasında nefesin kesilmesi, ağır horlama, gün ortasında çok uyku hali | Polisomnografi anormallikleri |
| Hepatit C | Sağ üst kadran ağrısı, bulantı, azalmış,iştah | Yüksek karaciğer enzimleri (alaninaminotransferaz),hepatit C antikoru, hepatit C RNA |
| Hiperparatiroidizm | Artan susuzluk ve idrara çıkma, böbrek taşları,bulantı yahut kusma, iştahsızlık, kemiklerde incelme, kabızlık | Yüksek serum kalsiyum ve paratiroid düzeyleri |
| Cushingsendromu | Hipertansiyon, diyabet, hirsutizm, aydede yüzü, kilo almak | 24 saatlik idrarda yüksek kortizol düzeyi |
| Addison hastalığı | Postüral hipotansiyon, bulantı, kusma, deripigmentasyon artışı, kilo kaybı | cevapsız ACTH stimülasyon testi |
| Multipl skleroz | Görmede değişiklikler (tek taraflı kısmi yahut tam kayıp, çift görme), gövdede yahut bir bacakta artan uyuşma hissi, konuşma bozukluğu (dizartri) | Beyin yahut omuriliğin manyetik rezonans görüntülemesi,immünoglobulinler için beyin omurilik sıvısı tahlili, görsel uyarılmış potansiyeller |
| Nöropati | zonklama yahut yanma ağrısıkarıncalanma, uyuşma | Altta yatan niçine yönelik testler (mesela diyabet, disk hernisi), EMG, hudut iletim çalışması, hudut biyopsisi |
Tedavi
Tedavi, miyofasiyal tetik noktayı bloke etmeye ve etkilenen kasta uzun vadeli gevşeme sağlamaya odaklanır.Etki düzeneği gereğince anlaşılmadığından, deneme yanılma yöntemiylebir tedavi planı geliştirilir.Lokal anestezik yahut salin solüsyonu ile tetik nokta enjeksiyonlarından oluşan konservatif tedavi başlangıç noktasıdır.Servikal omurgafibromiyaljisindenmuzdarip biroldukça hastada altta yatan depresyon ve anksiyete mevcut olduğundan, antidepresanların uygulanması birçok tedavi planının ayrılmaz bir kesimidir. Pregabalin ve gabapentinin de fibromiyalji ile bağlı semptomları hafifçelettiği gösterilmiştir. Ek olarak, servikal omurganın fibromiyaljisinin tedavisi için çeşitli adjuvan usuller mevcuttur.
Ağrının giderilmesi için sıcağın ve soğuğun terapötik kullanması, çoklukla tetik nokta enjeksiyonları ve antidepresanlar ile kombine edilir. Kimi hastalar, deri altı hudut stimülasyonu yahut elektriksel stimülasyonun uygulanıp etkilenen kasların yorulmasıyla azalmış ağrı yaşarlar. İdman ayrıyeten semptomların hafifçeletilmesini sağlayabilir ve bu hastalıkla bağlantılı yorgunluğu güzelleştirebilir. Şu anda Besin ve İlaç Yönetimi tarafınca bu endikasyon için onaylanmamış olsa da klasik tedavi biçimlerine karşılık vermeyen hastalarda, küçük ölçülerde botulinum toksini tip A’nın direkt tetik noktalarına enjekte edilmesi başarılı bir biçimde kullanılmıştır.
Komplikasyonlar
Klinik olarak ilgili anatomiye dikkat edilirse tetik nokta enjeksiyonları son derece inançlıdır. Riski en aza indirgemek için kozmik tedbirler olduğu üzere enfeksiyonu önlemek için de steril teknik gereklidir. Tetik nokta enjeksiyonunun birçok yan tesiri, enjeksiyon bölgesinde ve altta yatan dokularda iğnenin niye olduğu travma ile ilgilidir. Enjeksiyondan daha sonrasında enjeksiyon bölgesine basınç uygulanırsa ekimoz ve hematom oluşumu insidansı azaltılabilir. Çok uzun iğnelerden kaçınmak, altta yatan yapılara travma insidansını azaltabilir. Altta yatan plevral boşluğa yakın tetik noktaları enjekte ederken pnömotorakstan kaçınmak için özel dikkat gösterilmelidir.
Klinik İnciler
Servikal omurga fibromiyaljisi, ekseriyetle çeşitli somatik ve ruhsal bozukluklarla bir ortada bulunan, lakin çoğunlukla yanlış teşhis edilen yaygın bir hastalıktır. Servikal omurga fibromiyaljisinden şüphelenilen hastalarda, altta yatan rastgele bir hastalık sürecini belirlemek için dikkatli bir kıymetlendirme mecburidir. Tedavi, ağrıyı gidermek için miyofasiyal tetik noktaları bloke etmeye odaklanır. Bu, altta yatan depresyonu tedavi etmek için antidepresanlarla birlikte lokal anestezik yahut salin solüsyonu ile tetik noktası enjeksiyonları ile gerçekleştirilir. Kimi durumlarda fizik tedavi, terapötik ısı ve soğuk, deri altı hudut stimülasyonu ve elektriksel stimülasyon yardımcı olabilir. Klasik tedbirlere karşılık vermeyen hastalar için botulinum toksini tip A enjeksiyonunun kullanılması düşünülmelidir.