BİST-100 Şirketleri Mümkün Kur Tesiri

Tory

New member
2021 Yılının Üçüncü Çeyreğinde Gerçekleşen Kur Hareketlerinin Muhtemel Tesirleri

2021 yılının üçüncü çeyreğinde (Temmuz – Ağustos – Eylül) kur cephesinde dalgalı bir seyir kaydedildi. Temmuz ve ağustos aylarında yurt ortasında gözlenen olumlu havanın da katkısıyla Türk Lirası’nda kıymet kazanımları tesirli olurken, eylül ayında ise TL’de bedel kayıpları ön plana çıktı. Eylül ayı içerisinde global çapta ön plana çıkan riskler, Fed’in varlık azaltımı konusunda piyasa ile kurduğu irtibat, enflasyonist tasalar ve TCMB’nin sürpriz faiz indirim sonucu Türk Lirası üzerinde baskı oluşturdu. Erken sıkılaşma ve enflasyon tasaları eylül ayında Dolar’ı da global çapta destekledi. İlerleyen süreçte yurt ortasında enflasyon gelişmeleri ve TCMB’nin atılımları ile global çapta başta Fed olmak üzere merkez bankalarının telaffuz ve duruşları Türk Lirası’nın performansı üzerinde belirleyici olacaktır. Türk Lirası’ndaki fiyat hareketlerinin 2021/3Ç finansallarına muhtemel tesiri çalışmamızda hesaplanmıştır. Kıymetlendirme şirketlerin 2021/06 devri finansal neticelerindaki döviz konumlarının korunduğu var iseyımı altında yapılmıştır. Bu niçinle 2021 yılının Temmuz – Ağustos – Eylül devri içerisinde döviz durumlarındaki mümkün değişimler bu hesaplamada yer almamaktadır.

Bir payın ya da dalın cazip olup olmadığı konusunda döviz varlık/yükümlülük durumlarına bakarak bir tercih yapılması tek başına kâfi olmamaktadır. Şirketlerin finansal neticelerinda yer alan kur tesiri tablosu şirketin yabancı para varlık ve yükümlülüklerine bakılırsa hazırlanmaktadır. Hesaplanan mümkün kur tesirinde temel faaliyet dışı kur gelir/giderleri dikkate alınmaktadır. Şirketin temel faaliyetleri kararında oluşabilecek kur gelir/giderleri hesaplamanın ortasında yer almamaktadır. Örneğin şirketin Euro üzerinden yükümlülüklerinin bulunması durumunda Euro’daki bedel hasılatları şirketin finansallarını olumsuz etkileyebilecek ve bu tesir finansman gelir/gider istikrarı kaleminde görülecektir. Fakat beraberinde şirketin satış gelirlerinin Euro yüklü olması bu olumsuz etkiyi ortadan kaldırabilecek ve hatta kur tesiri projeksiyonunda sunulanın tersine şirket kârlılık sayılarını olumlu etkileyebilecektir. Bu sebeple sırf muhtemel kur tesirine nazaran bir şirkete yatırım sonucu verilmemelidir.

Kur Tarafındaki Değişimler

30 Haziran 2021 ile 30 Eylül 2021 tarihleri içinde Türk Lirası karşısında Dolar %2,28 ve Japon Yeni %0,97 oranında bedel kazanmıştır. Euro ve İngiliz Sterlini ise Türk Lirası karşısında sırasıyla %0,31 ve %0,69 oranında sonlu bir kıymet kaybı göstermiştir. Türk Lirası’nın başka para üniteleri karşısında değişiminin yanında Euro/Dolar, Dolar/Japon Yeni üzere kıymetli paritelere de bakmak gerekmektedir. 30 Haziran 2021 ile 30 Eylül 2021 tarihleri içinde Euro; Dolar karşısında %2,53 oranında paha kaybederken; Dolar/Japon Yeni paritesi de %1,30 oranında bir yükseliş göstermiştir.

İşlevsel para ünitesi Türk Lirası olan şirketler için mümkün tesir hesaplanırken üstte yazılan ve aşağıdaki tabloda gösterilen kur değişimleri dikkate alınmıştır. Kur değişimlerinin hesaplanmasında TCMB’nin 15:30’da gösterge niteliğinde deklare ettiğı döviz alış kurları dikkate alınmıştır.

2021 yılının üçüncü çeyreğinde Türk Lirası’nda sonlu kayıp ve hasılatlar yaşanırken, bilhassa Dolar’daki bedel kazanımının tesiriyle Dolar/TL kurundaki yükseliş öteki para ünitelerine kıyasla ayrışma kaydetmiştir. Bu görünüm altında bilhassa Dolar yükümlülüğü olan şirketler kurdaki yükselişten olumsuz etkilenirken, Dolar varlığı olan şirketler olumlu etkilenmektedir. Ayrıyeten önümüzdeki süreçte TL’deki zayıf seyrin sürmesi halinde döviz yükümlülüğü ağır olan şirketlerin baskı altında kalabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.



İşlevsel Para Ünitesi Farklı Olan BIST-100 Şirketleri

İşlevsel para ünitesi Türk Lirası haricinde yabancı bir para ünitesi olan şirketler aşağı gösterilmiştir. 30 Haziran 2021 ile 30 Eylül 2021 tarihleri içinde işlevsel para ünitesi farklı olan şirketlerin muhtemel kur tesirleri ve açıklamaları aşağıdaki tablolarda yer almaktadır. İşlevsel para ünitesine bağlı olarak aşağıdaki tabloda verilen kur değişimlerine bağlı olarak hesaplamalar yapılmıştır.


Tablolara Ait Açıklamalar

Yapılan çalışmada BIST-100 şirketlerinin muhtemel kur tesirleri hesaplanmaya çalışılmıştır. BIST – 100 şirketleri için yapılan çalışmada bankalara ve sigorta şirketlerine yer verilmemiştir. Tabloda yer alan işlevsel para ünitesi; şirket tarafınca faaliyetleri üzerinde kıymetli derecede tesirli olan para ünitesinin geçerli para ünitesi olarak kabul edildiği manasına gelmektedir.

Tabloda yer alan Yabancı Para Net Durumu, Net Döviz Varlıklarından Net Döviz Yükümlülüğünün çıkarılması kararında bulunan kıymetten Türev Araçlar Konumu sebebi ile farklılık gösterebilmektedir. Net Döviz Konumu hesaplanırken şirketlerin Türev Araçlar Durumları da dikkate alınmıştır. Mümkün tesir hesaplanırken, şirketlerin işlevsel para üniteleri ve türev araç konumları dikkate alınmıştır. Lakin hedge hedefli türev durumlar ve ayrıntısı bilinmeyen başka döviz durumları niçiniyle kur değişimlerinin hesaplanan tesiri farklılık gösterebilecektir. Örneğin net yabancı para yükümlülüğü bulunan şirketler bilanço dışı türev araçlar ve doğal hedge imkânıyla kurlardaki yükselişlerden olumlu etkilenebilirken, yabancı para varlığı bulunan şirketler de türev konumlar ve ayrıntısı paylaşılmayan öbür döviz yükümlülükleri niçiniyle nette kur masrafı yazabilmektedirler.

Tabloda net yabancı para durumu ve nakdî kalemler net yabancı para konumu başka farklı iki sütun halinde paylaşılmıştır. Nakdî olmayan kalemler ve alınan/verilen avanslar kaynaklı iki kalem içinde değerli farklılıklar bulunabilmektedir. Farklılığın şirketin temel faaliyetlerinden kaynaklı bulunmasına bağlı olarak şirketlerin ileriye yönelik kur tesiri projeksiyonu net yabancı para durumu yahut mali kalemler net yabancı para konumuna bakılırsa sunulmakta olup bu durum şirketten şirkete farklılık göstermektedir. Net yabancı para konumu pozitif/negatif bulunmasına rağmen mali kalemler net yabancı para durumunun negatif/pozitif bulunmasına bağlı olarak beklenen kur tesiri değişim gösterebilmektedir. Şirketlerin sunmuş oldukları kur projeksiyonuna bağlı olarak muhtemel kur tesiri hesaplanmış ve kur tesiri projeksiyonun doğruluğuna ait özel bir çalışma yapılmamıştır.

BIST-100 şirketleri işlevsel para ünitelerine göre gruplandırılmıştır. İşlevsel para ünitesi Türk Lirası olanlar kendi ortasında müspet ve negatif kur tesiri olarak ikiye ayrılırken işlevsel para ünitesi Türk Lirası haricinde farklı bir para ünitesi olan şirketler ayrıyeten gösterilmiştir.

Tablolardaki sıralama Muhtemel Tesir / Piyasa Kıymeti sütununa göre yapılmıştır.

Kardemir’in paylaşılan döviz açık durumu ve mümkün kur tesiri Küme için hesaplanmıştır.

Emlak Konut, Selçuk Ecza ve Ziraat GMYO’nun döviz durumunu bulunmaması niçiniyle muhtemel kur tesiri hesaplanmamıştır.

Tofaş Otomobil’in Euro cinsinden uzun vadeli kredileri üstündeki kur dalgalanmalarına ait kur riski Stellantis Küme tarafınca üstlenilmiştir. Ford Otosan’ın açık döviz konumu, yüklü olarak yatırımlarını fonlamak emeliyle almış olduğu Avro cinsinden uzun vadeli krediler kaynaklıdır. Şirket, yatırımlarını finanse ettiği bir kısım uzun vadeli Avro kredileri niçiniyle oluşacak kur riskine karşı, Ford Motor Company ile yapmış olduğu ihracat muahedeleri ile korunmaktadır.

MAVI’nın temel olarak Avro cinsinden kredilerden kaynaklanan kur riski, Avro cinsinden ticari alacaklar ile korunmaktadır. Aydem Yenilenebilir Enerji’nin kur yükümlülüğü yüksek bulunmasına rağmen uygulanan yüksek hedge dolasıyla olumlu bir kur tesiri oluşmaktadır.

Holdinglerin özkaynak prosedürüyle pahalanan yatırımlar kalemi altında izlenen iştiraklerin döviz durumları dikkate alınmalıdır. Kur hareketlerine bağlı iştiraklerde oluşan kur tesiri holdinglerin finansal sonuçları üzerinde tesirli olmaktadır. Örneğin Alarko Holding’in yabancı para varlığı olmasına bağlı olarak TL’nin bedel kaybettiği periyotlarda şirketin faaliyet dışı finansman gelirlerinde olumlu bir kur tesiri yazması beklenirken, Alarko Holding’in özkaynak sistemiyle kıymetlenen yatırımları altında yer alan iştiraklerinin açık döviz durumunun bulunmasından ve kurlardaki yükselişten olumsuz etkilenmesinden dolayı özkaynak formülüyle pahalanan yatırımlar kaleminde oluşan sarfiyat şirketin finansal sonuçlar üzerinde baskı oluşturmaktadır. Şirkete ait kur tesirini değerlendirirken iştirakleri kaynaklı etkiyi de göz önünde bulundurmak yararlı olacaktır.

Sabancı Holding’in 30 Haziran 2021 prestijiyle özet konsolide net periyot karına tesiri olan net yabancı para varlık durumu Akbank ve Philsa-Philip Morrissa hariç olmak üzere (uzun) 2.312.360 TL’dir. Tüpraş’ın 30 Haziran 2021 tarihi prestijiyle doğal hedge daha sonrası 58.246 bin TL net yabancı para açığı (31 Aralık 2020 – 381.432 bin TL net yabancı para açığı) bulunmaktadır. Koç Holding’in riskten korunma aracı olarak tanımlanan ilgili krediler ve doğal hedge fiyatı daha sonrası, 30 Haziran 2021 tarihi prestijiyle 2.730.756 bin TL (314 milyon USD) fiyatında konsolide net yabancı para uzun konumu bulunmaktadır. Koç Holding için hesaplanan tesir Tüpraş, Entek, Arçelik ve Otokoç’un riskten korunma aracı olarak tanımlanan kredilerinden kaynaklı olarak farklılık arz edebilir. EUR, USD ve başka para üniteleri TL karşısında %10 oranında kıymet kazansaydı; oluşacak kur farkı ziyanı kararı vergi öncesi kar, 1.272.234 bin TL daha düşük olacaktı. Kelam konusu kur farkı
ziyanının ana iştirak net devir karı tesiri, yaklaşık 361 milyon TL düzeyindedir.

Yasal İhtar

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy idare şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri içinde imzalanacak yatırım danışmanlığı kontratı çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların şahsi görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu niçinle, yalnızca burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım sonucu verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Gedik Yatırım
 
Üst