“Afrika’nın Che’si”ni kim öldürdü?

GarDaŞ

New member
“Afrika’nın Che’si”ni kim öldürdü? Afrika’nın birliğini savunan Sankara, 37 yaşındayken, 15 Ekim 1987’de düzenlenen darbe sırasında vurularak hayatını kaybetti. Darbe kararı, Sankara’nın yakın arkadaşı Blaise Compaoré Burkina Faso Devlet Lideri oldu.

Sankara ve Compaoré, 4 yıl evvel düzenledikleri bir darbe ile 1983’te Burkina Faso’nun idaresini ele geçirmişti.

Bugün ülkeye komşu Fildişi Kıyısı’nda sürgünde olan Compaoré de suçlanan 14 kişi içinde.

2014 yılında başlayan protesto dalgası daha sonrası Burkina Faso’dan kaçmak zorunda kalan Blaise Compaoré, Sankara’nın vefatında rolü olduğu tezlerini reddetti, davayı da boykot ediyor.

BBC’ye konuşan, öldürülen önderin eşi Mariam Sankara, “Bunun için fazlaca uzun vakittir bekliyorum. Gerçeği bilmek istiyorum, kimin, ne yaptığını bilmek istiyorum” diyor.

BBC Türkçe’nin haberine bakılırsa, karizmatik bir başkan olan Sankara, Afrika kıtasında bir ikon haline geldi. Yüzünün bulunduğu yapıştırmalar, Batı Afrika’da taksilerin camında yer alabiliyor.

Dahası Güney Afrika’nın radikal soldaki muhalefet önderi Julius Malema onu ilham aldığı şahıslar içinde gösteriyor.

Sankara niye kahraman olarak görülüyor?

“Sankara bizim için bir vatanseverdi. Halkını ve ülkesini sevdi. Afrika’yı sevdi”
diyen Thomas Sankara Anma Komitesi Genel Sekreteri Luc Damiba, Sankara’nın kendisini halkı için feda ettiğini söylüyor.

Thomas Sankara’nın idarede olduğu 4 yılda ülkenin, Upper Volta olan ismi, “Dik Duran Beşerler Ülkesi” manasına gelen Burkina Faso ile değişti.

Sankara’nın kendisi de sade bir hayat yaşadı. Kendisinin ve tüm kamu çalışanlarının maaşlarını düşüren Sankara, birinci sınıf uçak biletlerini ve sürücülü hükümet araçlarını kaldırdı.

Eğitim, evvelarinden bir tanesiydi. Onun idaresinde Burkina Faso’da okuma yazma oranı 1983 yılında yüzde 13 iken, 1987 yılında yüzde 73 oldu.

Sankara bununla birlikte ülke çapında bir aşılama kampanyasını da başlattı.

Ayrıyeten toprak ağalarının elindeki toprakları, fakir çiftçilere dağıttı ve bu buğday üretiminde bir patlamayla sonuçlandı.

Sankara, Afrika’ya da, Memleketler arası Para Fonu ve Dünya Bankası üzere kurumların “yeni sömürgecilik” uyguladığını savunarak Afrika’ya buna karşı birleşme daveti yaptı.

“Seni kim besliyorsa, o denetim ediyordur”, onun en ünlü kelamlarından biri oldu.

Anti-emperyalist bir dış siyaset izledi ve bölgede, Burkina Faso da dahil eski sömürgeleri üzerinde hala büyük nüfuzu olan Fransa’ya karşı çaba başlattı.

Eşi Mariam, suikastın gerisinde daima Fransa’nın olduğunu savundu.

Thomas Sankara Hatıra Parkı’nda altı metre uzunluğunda gösterişli bir bronz heykeli bulunuyor.

Thomas Sankara Anma Komitesi Genel Sekreteri Damiba, parkı genişletme planları olduğunu ve Vagadugu’ya bakan 87 metre yüksekliğinde bir kule inşa etmeye düşündüklerini söylüyor.

Sankara’nın devrimci fikirlerini, genç jenerasyonlara aktarma aracı olarak sinema ile kütüphane de inşa edilecek.

Pekala onu eleştirenler ne diyor?

Sankara’nın radikal sol fikirleri, insan hakları örgütleri tarafınca zalimce olarak değerlendirildi.

1986 yılında, Memleketler arası Af Örgütü tarafınca yayımlanan bir rapor, muhalif siyasetçilerin davaya çıkarılmadan tutuklandıklarını ve ağır biçimde azap gördüklerini ortaya koydu.

Sankara’nın hükümetinde İrtibat Bakanı olan Serge Theophile Balima, öldürülen önderin çoğulcu demokrasiyi kabul etmek konusunda yavaş davrandığını ve terslerinin ona ulaşamadığını, seslerini duyuramadığını söylüyor:

“O gücü insanlara vermek istedi. Bunun için de İhtilal Koruma Komitesi’ndeki proletaryaya birtakım yetkiler verdi. Bu şahıslar, sokaktaki yaşantıyı ve özel hayatı, hakim gücün ahlak anlayışına göre denetlemekle bakılırsavliydi. Fakat bilakis, bu şahıslar Sankara’nın gücünü sorgulatan ihlaller yapmaya başladılar”

Africa Report haber organına 2020 yılında demeç veren eski Burkina Faso Devlet Lideri Jean-Baptiste Ouédraogo da, Sankara’yı, “şüpheci ve siyasi gaye için her yolu deneyecek bir kişi” olarak tanımlıyor.

Dava niye bu kadar uzun sürdü?

27 yıllık Blaise Compaoré iktidarı müddetince bu davayı beklediklerini söyleyen kardeşi Paul Sankara, “Onun iktidarında bu davayı hayal bile edemezdik” diyor.

Sankara’nın eşi 1997 yılında hukuksal süreçle ile ilgili şikayetini yüksek mahkemeye taşısa da, soruşturma sonucunın çıkması 15 yıl sürdü.
 
Üst