ABD ve Rusya’dan Mısır atılımı: Ortadoğu’da hava alanı savaşı Uzmanlar, askeri mutabakatın, silah şirketleri ile lobilerin baskıları ve bölgedeki güç istikrarı göz önüne alındığında tam vaktinde yapıldığını belirtiyor.
ABD’nin, Ukrayna savaşının yaşandığı bir vakitte bu biçimde bir muahede yapılacağını duyurmasının; Moskova’ya yakın ve Su-35 tipi savaş uçağı sahibi olmak için Rusya ile iş birliği ortasında olan bölgedeki en değerli müttefiki Mısır’ın sempatisini kazanma gayreti olarak okunabileceği tabir ediliyor.
Uzun yıllar daha sonra gelen mutabakat
Bu bağlamda, ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Kumandanı Orgeneral Kenneth McKenzie, 15 Mart’ta yaptığı açıklamada, ülkesinin uzun bir ortadan daha sonra Mısır’a F-15 tedariki gerçekleştirileceğini bildirmiş fakat uçak sayısı ve teslimat tarihini açıklamamıştı.
Müzakere süreci Mısır’ın devrik başkanı Hüsnü Mübarek periyoduna kadar uzanan F-15 mutabakatının yürürlüğe girmesi için ABD Kongresi ve Dışişleri Bakanlığı tarafınca onaylanması gerekiyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı da 26 Ocak 2022’de Biden idaresinin, Mısır’la 12 adet Lockheed Martin C-130J Harika Hercules nakliye uçağının yanı sıra 2,2 milyar dolarlık teçhizat ve yaklaşık 355 milyon dolar kıymetinde hava savunma radar sistemlerinden oluşan bir silah muahedesini onayladığını duyurdu.
Mısır tarafınca mümkün ikinci mutabakata ait rastgele bir açıklama yapılmadı lakin lokal medyada çıkan haberlerde, yorum yapılmaksızın ABD’nin açıklamaları aktarıldı.
Mısır’la yapılması olası bu ikinci mutabakata ait haberler, CENTCOM Kumandanı McKenzie’nin Kahire ziyaretinden yaklaşık bir ay daha sonra duyuldu.
McKenzie, 9 Şubat’ta ziyaret ettiği Kahire’de Mısır Savunma Bakanı Muhammed Zeki ve askeri yetkililerle bir ortaya gelmiş, askeri iş birliğini güçlendirme yollarını ele almıştı.
ABD ile ikinci muahedeyi yapacağı belirtilen Mısır’ın 16 Mart 2021’de yayımlanan memleketler arası bir rapora bakılırsa silah ithalatı, 2011 ve 2015’e kıyasla 2016 ile 2020 içinde %136 arttı.
Mısır Hava Kuvvetleri Kumandanı Korgeneral Muhammed Abbas Hilmi de 14 Ekim 2021’de yaptığı açıklamada, ülkesinin, çağdaş ordulara ayak uydurabilecek gelişmiş uçaklara sahip olduğunu söylemişti.
Hava kuvvetlerinin envanterinde Amerikan F-16, Fransız Rafale ve Mirage 2000 ve Rus MiG-29 uçakları bulunan Mısır’ın ayrıyeten Rus Su-35’lere sahip olmak için çalıştığı söz ediliyor.
ABD’nin Mısır’ı Rus uçakları satın almaktan men etme uğraşı
ABD, daha evvel bir hayli sefer Mısır’ın Rusya ile Su-35 tipi uçaklarla ilgili muahede imzalamasına karşı olduğunu açıklamıştı. Son olarak ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Mısırlı mevkidaşı Samih Şukri ile Şubat 2021’de gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde bunu lisana getirmişti.
Nisan 2019’da devrin ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD’nin, bu uçakları satın alması durumunda Mısır’a yaptırım uygulayacağını duyurmuştu.
ABD merkezli El-Hurra uydu kanalı Kasım 2019’daki bir haberinde, Mısır’ın Rus uçaklarını satın almaya karar vermesi durumunda 1 milyar doların üzerinde bir ziyana uğrayabileceğine yer vermişti.
ABD merkezli Breaking Defense internet sitesi de bu ayın ortalarındaki bir haberinde, F-15 muahedesinin, Mısır’ın Su-35 tipi savaş uçakları satın almak için 2018’de Rusya ile yaptığı 2 milyar dolarlık muahedenin üzerinde birtakım yan tesirleri olabileceğine işaret etmişti.
ABD, Mısır’ı kendi safına çekmeye çalışıyor
Milletlerarası Kalkınma ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (Kanada) Yöneticisi Mustafa Yusuf, Rusya’nın Mısır’la yaptığı ve ABD’yi rahatsız eden bu mutabakat bir yana Washington’un Mısır’a F-15 satma eğiliminin altında silah şirketleri ve lobilerin baskıları olduğu görüşünde.
Yusuf, bu şirketlerin yerine getirmesi gereken kontratlar ve bakılırsavler olduğunu ve kelam konusu mutabakat ilanının savaşla alakası olmadığını savundu.
Mutabakatın duyurulmasının, Ukrayna’da savaşın patlak vermesiyle birebir vakte denk gelmesini de kıymetlendiren Yusuf, şunları kaydetti:
“ABD, bu biçimde bir vakitte silah veriyorsa hiç kuşku yok ki en değerli müttefiklerinden olan Mısır’ı kendine çekmek ve hem onun hem bir diğerinin Rusya’ya sempati duymasına mahzur olmak istiyordur.”
Yusuf, mutabakatla Mısır kamuoyuna, “rejimin ABD tarafınca desteklendiği, hem bölgede hem Avrupa’da rol oynadığı, ABD Savunma Bakanlığı ve Washington idaresi için sağlam bir müttefik olduğu ve terörle çabada rol oynadığı” bildirisinin verileceğini söz etti.
Mısır’daki insan hakları ihlallerinin muahedenin önünde pürüz oluşturup oluşturmayacağı konusuna da değinen Yusuf, “Silah şirketleri, lobiler ve reklam şirketlerinin gücü galip gelecek ve tüm bu çıkarlar insan hakları algısının önüne geçecek.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin, Ukrayna savaşının yaşandığı bir vakitte bu biçimde bir muahede yapılacağını duyurmasının; Moskova’ya yakın ve Su-35 tipi savaş uçağı sahibi olmak için Rusya ile iş birliği ortasında olan bölgedeki en değerli müttefiki Mısır’ın sempatisini kazanma gayreti olarak okunabileceği tabir ediliyor.
Uzun yıllar daha sonra gelen mutabakat
Bu bağlamda, ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Kumandanı Orgeneral Kenneth McKenzie, 15 Mart’ta yaptığı açıklamada, ülkesinin uzun bir ortadan daha sonra Mısır’a F-15 tedariki gerçekleştirileceğini bildirmiş fakat uçak sayısı ve teslimat tarihini açıklamamıştı.
Müzakere süreci Mısır’ın devrik başkanı Hüsnü Mübarek periyoduna kadar uzanan F-15 mutabakatının yürürlüğe girmesi için ABD Kongresi ve Dışişleri Bakanlığı tarafınca onaylanması gerekiyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı da 26 Ocak 2022’de Biden idaresinin, Mısır’la 12 adet Lockheed Martin C-130J Harika Hercules nakliye uçağının yanı sıra 2,2 milyar dolarlık teçhizat ve yaklaşık 355 milyon dolar kıymetinde hava savunma radar sistemlerinden oluşan bir silah muahedesini onayladığını duyurdu.
Mısır tarafınca mümkün ikinci mutabakata ait rastgele bir açıklama yapılmadı lakin lokal medyada çıkan haberlerde, yorum yapılmaksızın ABD’nin açıklamaları aktarıldı.
Mısır’la yapılması olası bu ikinci mutabakata ait haberler, CENTCOM Kumandanı McKenzie’nin Kahire ziyaretinden yaklaşık bir ay daha sonra duyuldu.
McKenzie, 9 Şubat’ta ziyaret ettiği Kahire’de Mısır Savunma Bakanı Muhammed Zeki ve askeri yetkililerle bir ortaya gelmiş, askeri iş birliğini güçlendirme yollarını ele almıştı.
ABD ile ikinci muahedeyi yapacağı belirtilen Mısır’ın 16 Mart 2021’de yayımlanan memleketler arası bir rapora bakılırsa silah ithalatı, 2011 ve 2015’e kıyasla 2016 ile 2020 içinde %136 arttı.
Mısır Hava Kuvvetleri Kumandanı Korgeneral Muhammed Abbas Hilmi de 14 Ekim 2021’de yaptığı açıklamada, ülkesinin, çağdaş ordulara ayak uydurabilecek gelişmiş uçaklara sahip olduğunu söylemişti.
Hava kuvvetlerinin envanterinde Amerikan F-16, Fransız Rafale ve Mirage 2000 ve Rus MiG-29 uçakları bulunan Mısır’ın ayrıyeten Rus Su-35’lere sahip olmak için çalıştığı söz ediliyor.
ABD’nin Mısır’ı Rus uçakları satın almaktan men etme uğraşı
ABD, daha evvel bir hayli sefer Mısır’ın Rusya ile Su-35 tipi uçaklarla ilgili muahede imzalamasına karşı olduğunu açıklamıştı. Son olarak ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Mısırlı mevkidaşı Samih Şukri ile Şubat 2021’de gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde bunu lisana getirmişti.
Nisan 2019’da devrin ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, ABD’nin, bu uçakları satın alması durumunda Mısır’a yaptırım uygulayacağını duyurmuştu.
ABD merkezli El-Hurra uydu kanalı Kasım 2019’daki bir haberinde, Mısır’ın Rus uçaklarını satın almaya karar vermesi durumunda 1 milyar doların üzerinde bir ziyana uğrayabileceğine yer vermişti.
ABD merkezli Breaking Defense internet sitesi de bu ayın ortalarındaki bir haberinde, F-15 muahedesinin, Mısır’ın Su-35 tipi savaş uçakları satın almak için 2018’de Rusya ile yaptığı 2 milyar dolarlık muahedenin üzerinde birtakım yan tesirleri olabileceğine işaret etmişti.
ABD, Mısır’ı kendi safına çekmeye çalışıyor
Milletlerarası Kalkınma ve Stratejik Araştırmalar Merkezi (Kanada) Yöneticisi Mustafa Yusuf, Rusya’nın Mısır’la yaptığı ve ABD’yi rahatsız eden bu mutabakat bir yana Washington’un Mısır’a F-15 satma eğiliminin altında silah şirketleri ve lobilerin baskıları olduğu görüşünde.
Yusuf, bu şirketlerin yerine getirmesi gereken kontratlar ve bakılırsavler olduğunu ve kelam konusu mutabakat ilanının savaşla alakası olmadığını savundu.
Mutabakatın duyurulmasının, Ukrayna’da savaşın patlak vermesiyle birebir vakte denk gelmesini de kıymetlendiren Yusuf, şunları kaydetti:
“ABD, bu biçimde bir vakitte silah veriyorsa hiç kuşku yok ki en değerli müttefiklerinden olan Mısır’ı kendine çekmek ve hem onun hem bir diğerinin Rusya’ya sempati duymasına mahzur olmak istiyordur.”
Yusuf, mutabakatla Mısır kamuoyuna, “rejimin ABD tarafınca desteklendiği, hem bölgede hem Avrupa’da rol oynadığı, ABD Savunma Bakanlığı ve Washington idaresi için sağlam bir müttefik olduğu ve terörle çabada rol oynadığı” bildirisinin verileceğini söz etti.
Mısır’daki insan hakları ihlallerinin muahedenin önünde pürüz oluşturup oluşturmayacağı konusuna da değinen Yusuf, “Silah şirketleri, lobiler ve reklam şirketlerinin gücü galip gelecek ve tüm bu çıkarlar insan hakları algısının önüne geçecek.” değerlendirmesinde bulundu.