Lisanın kemiği olsaydı keşke O doğal, ettiği lafın sosyolojide, politik bilimde karşılığı olup olmadığını, var ise bile ne çeşit bir karşılık olduğunu düşünmeden konuşuyor lakin ileride Recep Tayyip Erdoğan temalı araştırmalara gereç olacak çok bilgi sunuyor. Bunda, bazılarınca düzgün bir konuşmacı olduğuna inandırıldığı için “rahat” davranmasının hissesi olduğu kadar lafının üzerine laf söyleyen, uygunluğunu düşünüp onu uyaracak tek bir kişinin olmamasının da hissesi var.
Ben, şüphesiz beyefendinin uygun bir konuşmacı olduğunu düşünenlerden değilim. Bir orta ettiği “öfke de bir hitabet sanatıdır” cümlesini duyduğumda hatipliğin de ne olduğunu bilmediğinden emin olmuştum. Her vakit şuna inandım; AKP Genel Lideri bilinçaltının lisanıyla konuşuyor. Bunu “açık sözlülüğüne”, “cesurluğuna” bağlayanlar da var doğal. Hatta neredeyse gelmiş geçmiş en büyük hatip olduğunu düşünenler de. Bu argümanda abartı rekoru güç kırılabilecek olan Ertuğrul Özkök’ün Erdoğan’ı hatiplikte Çiçero ile eş tuttuğunu anımsıyorum. O Çiçero ki yaşadığı çağdakilerin haricinde, yüzlerce yıldır tek bir insan evladı nasıl konuştuğunu, nasıl bir ses tonu ya da vücut lisanı olduğunu bilemez. Lakin yazılı metinlerden ya da günümüze kadar gelebilmiş Senato konuşmalarından “tahmin” edilebilir en çok. Ancak Özkök, Çiçero’yu yakından dinlemiş üzere emindir Erdoğan’da da birebir özelliklerin olduğuna.
Bilinçaltının lisanı, bastırılması gereken bir lisandır. Beyefendi bastıramıyor. “Bana af edersiniz Ermeni dediler”, “Bekir (Bozdağ) beyin kökeni Kürt olabilir, lakin bu millete hizmet etmenin şuurunda bu aşkı hayatış bir arkadaşımızdır” üzere örnekler hatırlanır. Bir 23 Nisan’da da, günün beğenilen bir geleneği olarak, Başbakanlık (o sırada Başbakan’dı) koltuğuna oturan küçük bir kız öğrenciye “şimdi Başbakan sensin ister as ister kes” demesi de, vilayetle o denli yapar demiyorum lakin, kelam konusu makamın gücüne/nazaranvine ait bilinçaltında yatanın ne olduğunu gösterir.
Erdoğan’ın sıkıntılı bir lisanı var, bu kesin. Evvelki gün de “yılbaşından itibaren fiyatlarda en düşük düzeyde artış yapılmıştır. Devlet bu alanlarda fedakarlık yapıyor” deyiverdi mesela. Fedakar bir insanı, sahip olduğu ya da kendince fazlaca pahalı olanı karşısındakine karşılıksız veren ya da onun için riske giren diye tanımlarız. Hakikat olmaz fakat haydi devleti de bir an bu biçimde tanımlayalım; lakin Erdoğan’ın cümlesinden anlıyoruz ki devletin halka verdiği pahalı bir şey yok ortada. Fedakarlık dediği yaptığı artırımları düşük tutmak. Fedakarlık yapan acı da çeker natürel ki, az ya da hayli. Devletin halka artırım acısı çektirmeyerek, kendisine acı çektirmiş olduğuni düşünüyor Erdoğan önemli ciddi. Tuhaf bir halde de fedakarlık konusunda çok deneyimli olan halkla, başında bulunduğu devleti eşitliyor.
Fedakarlık, fedakarın kendi çıkarlarından vazgeçmesi demek. Bu durumda “fedakar” devletin millet lehine kendi çıkarından vazgeçmesi üzere son derece tuhaf bir durumla karşılaşıyoruz bu sefer de. Devlet ideolojisine karşıt bir hal yani. Erdoğan’ın sıkıntılı lisanı bunlara yol açıyor. halbuki fedakarlık tipi kavramları falan karıştırmadan “zammı düşük tuttuk” dese, bu kadar konuşmayacağız üzerinde. Lakin bu biçimde yapmıyor; başında olduğu devleti de tıpkı üzerine koskoca bir siyaset oturttuğu o daima “mağdur olma” haline büründürüyor. Hakikaten de hem kendisini birebir vakitte devleti mağduriyetten besleyen biri Erdoğan. Az artırım yapmak durumunda kalan fedakar/mağdur devlet diyor açıkçası.
olağan olarak, artırımların – kendi idare beceriksizliği kararı – maalesef yapılması gerekli hale geldiğini az fazlaca biliyoruz. Lakin yol açtığı problemlerin sonuçlarını halka az yansıtmanın fedakarlık ya da teşekkürlük bir icraat olmadığını da biliyoruz. Karşımızda, “fedakar” kılığına büründürülmüş bir “devlet kibri” var. Az ya da fazlaca artırım yapmak durumunda kaldığı için mahcubiyet duymak yerine, “az zam” yapmayı takdir edilmesi gereken bir fedakarlık olarak anlatıyor Erdoğan. Harikulade bir rahatlık.
Bu tek örnek değil lakin. Türkiye’nin, ortasında bulunduğu sıkıntılara karşın, bilhassa kimi fakir Müslüman ülke ya da bölgelere yardım içeren “şefkat diplomasisi” toplumda vakit zaman reaksiyonla karşılanıyor malum. Bu cömert yardım gayretlerine ait görüşleri sorulduğunda “önce kendi ülkesinin fakirine baksın” diyen bir dolu vatandaş var, sokak röportajlarından şahit olduğumuz. Erdoğan bu yansıları göğüslemek için bir daha o sıkıntılı lisanını devreye sokuyor. Örneğin diyor ki “Türkiye’den Afganistan’a 700 ton gereç taşıyan düzgünlük treni göndereceğiz”. Bu teşebbüsü eleştirenler “tren dolusu” yeterliliğe itiraz etmiş olmazlar mı?
Sokak röportajında vatandaşı susturmaya tahminen fayda da milletlerarası ilgilerde “iyilik” üzere kavramlar pek kullanılmaz. Vakit zaman geçersiz bulsam da “diplomasinin dili” naziktir. Bu lisanı bilen devlet liderleri “iyilik” demek yerine “yardımlaşma” ya da “dayanışma” derler bu tıp teşebbüslere. Zira “iyilik”, yapanın değil, yararlandırılanın kendisine yardım edene biçtiği bir “kıymet hükmü” dür. Afganistan’a giden gereç trenine Afganlar desin “iyilik treni” diye, sen niçin diyorsun?
Bilinçaltının lisanı artık siyasetin lisanı olmuş durumda. Bu nezaketin, mütevazılığın, yardımseverliğin, anlayışlı olmanın, sevginin lisanı değil.
Düzgünlüğü göze sokan, şamarını fiskeye çevirmenin ismini fedakarlık koyan son derece makûs bir lisan.
Ben, şüphesiz beyefendinin uygun bir konuşmacı olduğunu düşünenlerden değilim. Bir orta ettiği “öfke de bir hitabet sanatıdır” cümlesini duyduğumda hatipliğin de ne olduğunu bilmediğinden emin olmuştum. Her vakit şuna inandım; AKP Genel Lideri bilinçaltının lisanıyla konuşuyor. Bunu “açık sözlülüğüne”, “cesurluğuna” bağlayanlar da var doğal. Hatta neredeyse gelmiş geçmiş en büyük hatip olduğunu düşünenler de. Bu argümanda abartı rekoru güç kırılabilecek olan Ertuğrul Özkök’ün Erdoğan’ı hatiplikte Çiçero ile eş tuttuğunu anımsıyorum. O Çiçero ki yaşadığı çağdakilerin haricinde, yüzlerce yıldır tek bir insan evladı nasıl konuştuğunu, nasıl bir ses tonu ya da vücut lisanı olduğunu bilemez. Lakin yazılı metinlerden ya da günümüze kadar gelebilmiş Senato konuşmalarından “tahmin” edilebilir en çok. Ancak Özkök, Çiçero’yu yakından dinlemiş üzere emindir Erdoğan’da da birebir özelliklerin olduğuna.
Bilinçaltının lisanı, bastırılması gereken bir lisandır. Beyefendi bastıramıyor. “Bana af edersiniz Ermeni dediler”, “Bekir (Bozdağ) beyin kökeni Kürt olabilir, lakin bu millete hizmet etmenin şuurunda bu aşkı hayatış bir arkadaşımızdır” üzere örnekler hatırlanır. Bir 23 Nisan’da da, günün beğenilen bir geleneği olarak, Başbakanlık (o sırada Başbakan’dı) koltuğuna oturan küçük bir kız öğrenciye “şimdi Başbakan sensin ister as ister kes” demesi de, vilayetle o denli yapar demiyorum lakin, kelam konusu makamın gücüne/nazaranvine ait bilinçaltında yatanın ne olduğunu gösterir.
Erdoğan’ın sıkıntılı bir lisanı var, bu kesin. Evvelki gün de “yılbaşından itibaren fiyatlarda en düşük düzeyde artış yapılmıştır. Devlet bu alanlarda fedakarlık yapıyor” deyiverdi mesela. Fedakar bir insanı, sahip olduğu ya da kendince fazlaca pahalı olanı karşısındakine karşılıksız veren ya da onun için riske giren diye tanımlarız. Hakikat olmaz fakat haydi devleti de bir an bu biçimde tanımlayalım; lakin Erdoğan’ın cümlesinden anlıyoruz ki devletin halka verdiği pahalı bir şey yok ortada. Fedakarlık dediği yaptığı artırımları düşük tutmak. Fedakarlık yapan acı da çeker natürel ki, az ya da hayli. Devletin halka artırım acısı çektirmeyerek, kendisine acı çektirmiş olduğuni düşünüyor Erdoğan önemli ciddi. Tuhaf bir halde de fedakarlık konusunda çok deneyimli olan halkla, başında bulunduğu devleti eşitliyor.
Fedakarlık, fedakarın kendi çıkarlarından vazgeçmesi demek. Bu durumda “fedakar” devletin millet lehine kendi çıkarından vazgeçmesi üzere son derece tuhaf bir durumla karşılaşıyoruz bu sefer de. Devlet ideolojisine karşıt bir hal yani. Erdoğan’ın sıkıntılı lisanı bunlara yol açıyor. halbuki fedakarlık tipi kavramları falan karıştırmadan “zammı düşük tuttuk” dese, bu kadar konuşmayacağız üzerinde. Lakin bu biçimde yapmıyor; başında olduğu devleti de tıpkı üzerine koskoca bir siyaset oturttuğu o daima “mağdur olma” haline büründürüyor. Hakikaten de hem kendisini birebir vakitte devleti mağduriyetten besleyen biri Erdoğan. Az artırım yapmak durumunda kalan fedakar/mağdur devlet diyor açıkçası.
olağan olarak, artırımların – kendi idare beceriksizliği kararı – maalesef yapılması gerekli hale geldiğini az fazlaca biliyoruz. Lakin yol açtığı problemlerin sonuçlarını halka az yansıtmanın fedakarlık ya da teşekkürlük bir icraat olmadığını da biliyoruz. Karşımızda, “fedakar” kılığına büründürülmüş bir “devlet kibri” var. Az ya da fazlaca artırım yapmak durumunda kaldığı için mahcubiyet duymak yerine, “az zam” yapmayı takdir edilmesi gereken bir fedakarlık olarak anlatıyor Erdoğan. Harikulade bir rahatlık.
Bu tek örnek değil lakin. Türkiye’nin, ortasında bulunduğu sıkıntılara karşın, bilhassa kimi fakir Müslüman ülke ya da bölgelere yardım içeren “şefkat diplomasisi” toplumda vakit zaman reaksiyonla karşılanıyor malum. Bu cömert yardım gayretlerine ait görüşleri sorulduğunda “önce kendi ülkesinin fakirine baksın” diyen bir dolu vatandaş var, sokak röportajlarından şahit olduğumuz. Erdoğan bu yansıları göğüslemek için bir daha o sıkıntılı lisanını devreye sokuyor. Örneğin diyor ki “Türkiye’den Afganistan’a 700 ton gereç taşıyan düzgünlük treni göndereceğiz”. Bu teşebbüsü eleştirenler “tren dolusu” yeterliliğe itiraz etmiş olmazlar mı?
Sokak röportajında vatandaşı susturmaya tahminen fayda da milletlerarası ilgilerde “iyilik” üzere kavramlar pek kullanılmaz. Vakit zaman geçersiz bulsam da “diplomasinin dili” naziktir. Bu lisanı bilen devlet liderleri “iyilik” demek yerine “yardımlaşma” ya da “dayanışma” derler bu tıp teşebbüslere. Zira “iyilik”, yapanın değil, yararlandırılanın kendisine yardım edene biçtiği bir “kıymet hükmü” dür. Afganistan’a giden gereç trenine Afganlar desin “iyilik treni” diye, sen niçin diyorsun?
Bilinçaltının lisanı artık siyasetin lisanı olmuş durumda. Bu nezaketin, mütevazılığın, yardımseverliğin, anlayışlı olmanın, sevginin lisanı değil.
Düzgünlüğü göze sokan, şamarını fiskeye çevirmenin ismini fedakarlık koyan son derece makûs bir lisan.