Türkiye Özürlüler Araştırması’na nazaran tek yahut iki gözünde tam yahut kısmı görme kaybı yahut bozukluğu olan bireyler görme engellidir. Az bakılırsan ise standart refraktif düzeltmelerden daha sonra görme işlevindeki bozukluğu devam eden ve görme sertliği 6/18 (20/60) den az olan sadece bir işi planlamak ve yerine getirmek için görmeyi kullanılabilen kişi olarak tanımlanır. Biroldukca komponent ve işlevi ortasında barındıran görme; bilişsel, emosyonel ve motor gelişimde temel role sahip bir duyudur. Bilhassa şiddetli görsel kayıplar motor davranışla alakalıdır ve bu durum çeşitli alanlarda gelişmenin gerilemesine yol açabilir. Çocuklardaki görme sorunları, okul, toplumsal hayat ve mesken yaşantıları ile okuldan konuta gidip gelme, yazı yazma ve okuma marifetleri, merdiven inip çıkma, kaldırım basamak üzere mahzurları geçme üzere aktivitelerde zorlanmalara sebep olarak toplumsal marifet düzeyini etkilemektedir.
Toplumsal hünerler, görme işlevi etkilenmiş bireyler için daha da değerli becerilerdir. Bu yüzden, görme işlevi etkilenen bireylerin toplumsal yeterliliğinin kıymetlendirilmesi ve buna yönelik müdahalelerin uygulanması pek değerlidir. Yapılan araştırmalara nazaran görme engellilerde aşağılık duygusu, telaş, özgüven eksikliği, farklı durumlarla karşılaşıldığında paniğe kapılma, gözetlenme korkusu, düşme, çarpma telaşı üzere kişilik özelliklerinin daha sık görülebileceği düşünülmektedir. Buna bağlı olarak, bu mevcut niteliklerin az nazarann bireylerin benlik gelişimlerinde ve toplumsal iştiraklerinde tesirli olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bilgiler ışığında, görme işlevi etkilenen bireylerin öz yeterlilik, baş etme maharetleri, özgüven, konuşma başlatma ve bitirme, toplum ortasında istek ve şikayetlerini belirtmede, akran ilgilerinde zayıflık, kızgınlık, saldırganlık, anksiyete, içe dönüklük, toplumsal telaş mevzuları ve toplumsal yeterlilik hususlarında sorun yaşamakta ve baş etmede zorluk çekmektedirler.
Herediter retinal distrofiler, retinitis pigmentosa, prematüre retinopatisi, albinizm, serebral palsi, yaşa bağlı makula dejenerasyonu, katarakt, glokom ve diyabetik retinopati üzere az görmeye niye olan durumlarda birey merkezli ve aktivite temelli ergoterapi ve rehabilitasyon müdahaleleri planlanmakta ve uygulanmaktadır. Müdahale programlarında; bebeklikten yaşlılığa kadar bireyin sahip olduğu geride kalan görme seviyesini gülük ömür, üretkenlik ve özgür vakit aktivitelerinde işlevsel olarak kullanma marifetini artırmak gayesiyle;
Görsel algılamayı geliştirme,
Emniyetli mobilite hünerleri kazandırma,
Günlük ömür aktivitelerinde bağımsızlığı artırma eğitimi,
Odaklama, nesne takibi ve el-göz uyumunu artırma eğitimi,
Konut, okul ve iş yerinde üretkenliği artırma stratejileri,
Uygun aydınlatma ve kontrast ile çevresel düzenlemeler,
Aile eğitimi yapılmaktadır
Bu yazıda az nazarann rehabilitasyonu hakkında genel ve bilimsel temellere dayanan kısa bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Misal sıkıntıları yaşayan bireylere ne cins bir yardım almaları gerektiği konusunda yardımcı olmak amaçlanmıştır. Daha detaylı bilgi ve yardım almak için ergoterapistinizle görüşmenizi tavsiye ederim.
Toplumsal hünerler, görme işlevi etkilenmiş bireyler için daha da değerli becerilerdir. Bu yüzden, görme işlevi etkilenen bireylerin toplumsal yeterliliğinin kıymetlendirilmesi ve buna yönelik müdahalelerin uygulanması pek değerlidir. Yapılan araştırmalara nazaran görme engellilerde aşağılık duygusu, telaş, özgüven eksikliği, farklı durumlarla karşılaşıldığında paniğe kapılma, gözetlenme korkusu, düşme, çarpma telaşı üzere kişilik özelliklerinin daha sık görülebileceği düşünülmektedir. Buna bağlı olarak, bu mevcut niteliklerin az nazarann bireylerin benlik gelişimlerinde ve toplumsal iştiraklerinde tesirli olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Bu bilgiler ışığında, görme işlevi etkilenen bireylerin öz yeterlilik, baş etme maharetleri, özgüven, konuşma başlatma ve bitirme, toplum ortasında istek ve şikayetlerini belirtmede, akran ilgilerinde zayıflık, kızgınlık, saldırganlık, anksiyete, içe dönüklük, toplumsal telaş mevzuları ve toplumsal yeterlilik hususlarında sorun yaşamakta ve baş etmede zorluk çekmektedirler.
Herediter retinal distrofiler, retinitis pigmentosa, prematüre retinopatisi, albinizm, serebral palsi, yaşa bağlı makula dejenerasyonu, katarakt, glokom ve diyabetik retinopati üzere az görmeye niye olan durumlarda birey merkezli ve aktivite temelli ergoterapi ve rehabilitasyon müdahaleleri planlanmakta ve uygulanmaktadır. Müdahale programlarında; bebeklikten yaşlılığa kadar bireyin sahip olduğu geride kalan görme seviyesini gülük ömür, üretkenlik ve özgür vakit aktivitelerinde işlevsel olarak kullanma marifetini artırmak gayesiyle;
Görsel algılamayı geliştirme,
Emniyetli mobilite hünerleri kazandırma,
Günlük ömür aktivitelerinde bağımsızlığı artırma eğitimi,
Odaklama, nesne takibi ve el-göz uyumunu artırma eğitimi,
Konut, okul ve iş yerinde üretkenliği artırma stratejileri,
Uygun aydınlatma ve kontrast ile çevresel düzenlemeler,
Aile eğitimi yapılmaktadır
Bu yazıda az nazarann rehabilitasyonu hakkında genel ve bilimsel temellere dayanan kısa bilgiler verilmeye çalışılmıştır. Misal sıkıntıları yaşayan bireylere ne cins bir yardım almaları gerektiği konusunda yardımcı olmak amaçlanmıştır. Daha detaylı bilgi ve yardım almak için ergoterapistinizle görüşmenizi tavsiye ederim.